Social Classes in the Viewpoint of Khwāja Nasīr al-Dīn tūsī

جستارهایی در فلسفه و کلام

Article 4, Volume 42, Issue 2 - Serial Number 85, December 2011, Pages 92-116   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/philosophy.v42i2.11259

Author

Sayyid Abulfazl Razawī^*

Abstract

Khwāja Naṣīr al-Dīn Ṭūsī is one of the greatest thinkers of the middle centuries (AH), who enjoys a high status in science and literature and has a worldwide reputation. Naṣīr al-Dīn Ṭūsī did not suffice himself merely with science (‘ilm) and thought and was involved in practical politics, too. The last two decades of Khwāja Naṣīr’s life in Ilkhanids courts was his period of scientific and practical activities and played an influential role in controlling the Mongols’ conducts and the revival of the Iranian culture. His tolerant and ideologically lenient personality, which paved the way for interaction with the scientists of other countries and nations greatly contributed to his success and the promotion of his position. Khwāja Naṣīr was a comprehensive scientist and fully erudite in different sciences, including theoretical and practical philosophy. In practical philosophy, Naṣīr al-Dīn Ṭūsī has examined various aspects of social life structure and in politics he has dealt with the social classes and their status in society. Among the Muslim philosophers and thinkers of the middle period (AH), Khwāja Naṣīr al-Dīn Ṭūsī has had the most perfect viewpoint towards justice and has dealt with social classes and their status in the middle period by taking into consideration the practical and theoretical aspects of the concept of justice. To my opinion, the status of justice in Iranian thoughts and the more important emphasis of Islamic foundations, and especially the Shī‘ism, on this category has prompted a more specific attitude in Khwāja Naṣīr towards social classes and their status in society (from the practical philosophy point of view). Having taken a brief look at the society and rule (ḥukūma) in Khwāja Naṣīr’s era, this article addresses his cultural position and performance and then reviews the class structure from his point of view.

Keywords

social classes; politics; the Ilkhanids; Khwāja Naṣīr al-Dīn Ṭūsī

References

- مدرسی زنجانی، محمد؛ «نصیحت‌نامه خواجه نصیر به آباقا»، در: سرگذشت و عقاید فلسفی خواجه نصیر طوسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1335.

- ابراهیمی دینانی، غلامحسین؛ نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو، تهران: نشر کتاب هرمس، 1386.

- ابن اخوه، محمد بن احمد قرشی؛ معالم القربة فی احکام الحسبة، ترجمه جعفر شعار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.

- ابن طباطبا، محمد بن علی (ابن طقطقی)؛ تاریخ فخری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.

- ابن فوطی، کمال الدین ابی الفضل عبد الرزاق؛ الحوادث الجامعة والتجارب النافعة فی المائة الثامنة، بیروت: دارالفکر الحدیث، 1987 م.

- ارسطو؛ اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمد حسن لطفی تبریزی، تهران: انتشارات طرح نو، 1378.

- براون، ادوارد؛ تاریخ ادبیات ایران، از فردوسی تا سعدی، نیمه دوم، ترجمه فتح‌الله مجتبایی، تهران: انتشارات مروارید، 1373.

- تاریخ شاهی قراختائیان، به اهتمام و تصحیح محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 2535 ش.

- جعفری، محمد تقی؛ تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال الدین محمد بلخی، تهران: انتشارات اسلامی، 1373.

- جواد، مصطفی؛ «اهتمام نصیرالدین به احیاء الثقافه الاسلامیه ایام المغول»، در: یادنامه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران: دانشگاه تهران، 1336.

- رشید الدین فضل‌الله همدانی؛ جامع التواریخ، به کوشش بهمن کریمی، تهران: انتشارات اقبال، 1362.

- زاکانی، عبید؛ منتخب الطائف، برلین: چاپخانه کاویانی، 1343.

- صاییلی، آیدین؛ «خواجه نصیر و رصدخانه مراغه»، در: یادنامه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران: دانشگاه تهران، 1336.

- صبحی مهتدی، «شرح حال و زندگی خواجه نصیر»، در: یادنامه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران: دانشگاه تهران، 1336.

- صفا، ذبیح‌الله؛ «تحریرات خواجه نصیر الدین طوسی»، در: یادنامه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران: دانشگاه تهران، 1336.

- طوسی، خواجه نصیر الدین؛ اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی - علیرضا حیدری، تهران: انتشارات خوارزمی، 1364.

- مدرس زنجانی محمد؛ سرگذشت و عقاید فلسفی نصیر الدین طوسی (بانضمام بعضی از رسائل و - مکاتبات وی)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1335.

- مطهری، مرتضی؛ بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات حکمت، 1403.

- مولوی، جلال الدین محمد؛ مثنوی، مقدمه و تحلیل و تعلیق محمد استعلامی، تهران: انتشارات سخن، 1379.

- نعمه، عبدالله؛ فلاسفه شیعه، ترجمه سید جعفر غصبان، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1367.