جستاری در آغاز، فرآیند و فرجام کنش جمعی جهان عرب با بهره‌گیری از رویکرد تغییر فرهنگی

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، تیر 1392، صفحه 23-46   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jipr.v1i2.36793

نویسندگان

حسین اطهری^{* 1}؛ سیدعباس حسینی داورانی²

¹استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

²دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

از زمان آغاز جنبش‌های موسوم به «بهار عرب»، متفکران حوزه‌های مختلف در سراسر جهان به چیستی و چرایی آن‌ها از منظر رویکردهای مختلف پرداختند. یکی از رویکردهایی که می توان از طریق آن رخدادهای عربی را مورد بررسی قرار داد تغییر فرهنگی و تحلیل ارزش‌های بقا و ابراز وجود در این کشورهاست که در این نوشتار مورد بحث قرار گرفته است. براساس این مفروض که کنش جمعی در هر کشور هم‌سو با ارزش‌های فرهنگی آن جامعه و تغییر فرهنگی است، تلاش نگارندگان مقاله معطوف به پاسخ به این پرسش است که کنش جمعی اعراب موسوم به بیداری اسلامی یا بهار عربی بر اساس کدام نوع ارزش‌های فرهنگی شکل گرفته است و آغاز، فرآیند و فرجام آن چه ویژگی‌هایی دارد. انتظار داریم تا در پایان به تأیید این فرضیه برسیم که جهان عرب، کشورهایی برخوردار از ارزش‌های بقا هستند و متناسب با این ارزش‌ها، وارد کنشی شدند که بسیار دیرهنگام، خشونت‌آمیز و پیچیده بود که فرجام آن چیزی جز باز تولید مسأله و رشد ارزش‌های بقا نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها

تغییر فرهنگی؛ ارزش‌های بقا؛ ارزش‌های ابراز وجود؛ کنش جمعی؛ بهار عرب

مراجع

Al-Ahram. Available at: http://gate.ahram.org.eg/UI/Front/PollArchive.aspx.
(accessed on 2013, June 27).
Birch, C.; John, B., & Cobb, Jr. (1981). The liberation of life: from the cell to
the community. Cambridge: Cambridge University Press.
CIA. Available at: http://www.cia.gov/libary/publications/the-world-
factbook/index.html. (accessed on 2013, June 28).

Della Porta, D., & Mario, d. (2006). Social movement: an introduction.
Blackwell Publishers.
DeNardo, J. (1985). Power in numbers: the political strategy of protest and
rebellion. Princeton: Princeton University Press.
Freedom House. Available at: http://www.freedomhouse.org/regions/middle-
east-and-north-africa/2011. (accessed on 2013, September 17).
Gamson, W. (1990(1975). The strategy of social protest. Belmont. CA:
Wadsworth.
Goldstone, J. A. (2011). Understanding the revolutions of 2011: Weakness &
Resilience in Middle Eastern autocracies. Foreign Affairs. 90(3), 8.
Inglehart, R., & Christian, W. (2005). Modernization, cultural change and
democracy: the human. Development sequence. Cambridge: Cambridge
University Press.
Kuhenen, U., & Daphna, O. (2002). Thinking about the self influences thinking
in general: cognitive consequences of salient self-concept. Journal of
Experimental Social Psychology. 38, 492-4911.
Maslow, A. (1987). Motivation and personality. New York: Harper and Row.
Oyserman, D. (2001). Self-concept and identity. in A. Tesser and N. Schwarz
(Eds.). The Blackwell handbook of social psychology. Malden. MA:
blackwell.
Tarrow, S. (1994). Power in movement. social movement, collective action and
politics. Cambridge. Cambridge University Press