ریزرخساره ها و محیط رسوبی سنگ آهکهای سازند دلیچای در شمال شرق شاهرود (برش ری آباد)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 2، دوره 7، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 196-207   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v7i2.28339

نویسندگان

عصمت بهرامی راد^{* 1}؛ اهری ‏پور رضا²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

²دانشگاه دامغان

چکیده

برشی از سازند دلیچای در ری آباد، (شمال شرق شاهرود) و در محور اصلی میامی ـ جاجرم به ضخامت 166 متر مطالعه شده است. در این برش، رخنمون خوبی از سنگ آهکهای ژوراسیک میانی ـ بالایی متوسط لایه تا توده ای وجود دارد که در میان خود، بین لایه های نازکی از شیل را دربرگرفته اند. مرز زیرین سازند دلیچای با سازند شمشک در برش مورد مطالعه و اغلب نقاط این منطقه، پوشیده است، اگرچه در برخی رخنمونهای اندک قابل مشاهده است. مرز بالایی این سازند با سازند لار نیز در این منطقه مشاهده نمی شود. برای تعیین رخساره ها و محیط رسوبی سازند دلیچای در برش ری آباد، بررسیهای صحرایی و مطالعه مقاطع نازک میکروسکپی تهیه شده از نمونه های سنگی صورت گرفت. مطالعات انجام شده، به شناسایی سه گروه رخساره ای کربناته وابسته به محیطهای پهنه جزرومدی، لاگون، محیط سدی و 11 ریزرخساره میکروسکپی کربناته در سنگ آهکهای سازند دلیچای منجر گردید که به ترتیب در سه گروه رخساره ای A، B و C نام گذاری شده اند. رخساره های شناسایی شده در مجموع نشانگر زیرمحیطهای یک محیط دریایی کم عمق هستند. با توجه به شواهد رخساره‏ای، نهشته‏های کربناته سازند دلیچای در یک پلاتفرم کربناته نوع رمپ تشکیل شده اند.

کلیدواژه‌ها

سازند دلیچای؛ ‏ری آباد؛ ژوراسیک میانی ـ بالایی؛ پلاتفرم کربناته رمپ؛ محیط دریایی

مراجع

آقانباتی، س. ع.، 1385. زمین شناسی ایران. سازمان زمین ‏شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 619 ص.

آدابی، م. ح.، ابرقانی، آ.، 1380. بررسی رخساره های سازند دلیچای (ژوراسیک میانی) و لار (ژوراسیک فوقانی) و کاربرد آنالیزهای ایزوتوپی و عناصر فرعی در تفکیک این دو سازند در شمال غرب مراغه، ایران. مجله علوم دانشگاه تهران، 27: 52-39.

بختیاری، س.، 1384. اطلس راههای ایران با مقیاس 1:1000000. مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 288 ص.

خسرو تهرانی، خ.، 1383. زمین‏ شناسی ایران. انتشارات دانشگاه پیام ‏نور، 327 ص.

سلامتی، ر.، پاداشی، م.، 1382. نقشة زمین شناسی چهارگوش 100000/1 ری آباد. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.

شفیع زاده، م.، سید امامی، ک.، وزیری، س.ح.، کهنسال قدیم وند، ن.، 1381. چینه نگاری سنگی و چینه نگاری زیستی سازند دلیچای در غرب شاهرود. ششمین همایش انجمن زمین ‏شناسی ایران، دانشگاه کرمان، صص 629-633.

فیض ‏نیا، س.، 1388. سنگهای رسوبی کربناته. مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، 401 ص.

Allenbach, P., 1966. Geologie und petrographie desDamavand undseinerUmgehung (Zentral Elburz) Iran. Mitteilung Geologisches Institut, E.T.H.U. Zuerich, N.F., 63: 11-44.

Alavi-Naini, M., 1972. Etude geologique de la region de Djam. Geological survey of Iran, Rep. No. 23: 1-293.

Dunham, R.J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: Ham, W.E., (ed.), Classification of Carbonate Rocks. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 1: 108–121.

Flugel, E., 2010. Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis Interpretation and Application, Springer-Verlage, Berline, Heidelberg. 976 p.

Folk, R.L., .1962. Spectral subdivision of limestone type. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 1: 62-84.

Majidifard, M.R., 2003. Biostratigraphy, lithostratigraphy, ammonite taxonomy and microfacies analysis of the Middle and Upper Jurassic of norteastern Iran. Ph. D. Thesis, University of Wuerzburg, 1-17, 102-103 & 170 p. (Unpublished).

Seyed-Emami, K., Fursich, F.T., Schairer, G., 2001. Lithostratigraphy, ammonite Faunas and paleoenvironments of Middle Jurassic Strata in North and Central Iran. Newsletters on Stratigraphy, 38: 163-184.

Steiger, R., 1966. Die geologie der West, Firuzkuh Area (Zentral Elburz, Iran). Mitteilung Geologisches Institut, E.T.H.U. Zuerich, p. 145.

Tucker, M.E., 2001. Sedimentary Petrology: an intruduction to the origin of Sedimentary rocks, 2nd edition. Blackwell, Scientific Publication, London, 262p.

Wilson, J.L., 1975. Carbonates Facies in Geologic History. Springer-Verlag, Berline, Heidelberg, New York, 471 p.

Middleton, G.V., 1973. Johannes Walther’s law of the correlation of facies. GSA Bull., 84: 979-988.

Wheeler, J.W., Sarjent, W.A.S., 1990. Jurassic and Cretaceous Palynomorphs from the Central Alborz Mountains, Iran: Their significance in biostratigraphy and Palaeogeography. Modern Geology, 14: 267-353.