اثر کاربرد اسید هیومیک در آب آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت (Zea mays L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 12، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، فروردین 1389، صفحه 11-118   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i1.7608

نویسندگان

صادق قربانی؛ حمید رضا خزاعی^* ؛ محمد کافی؛ محمد بنایان اول

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

کشاورزی اکولوژیک به استفاده از مواد آلی توجه دارد و اسیدهای آلی یکی از منابع مهم مواد آلی می باشند. به منظور بررسی کاربرد اسید هیومیک در آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays L.) (رقم سینگل کراس 704) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد ، در سال زراعی 88-1387 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف اسید هیومیک (0، 500، 1500، 2500، 3500 و 4500 گرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که اسید هیومیک بر شاخص سطح برگ، دوام سطح برگ، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در ردیف و طول بلال تأثیر معنی داری داشت، اما تأثیر آن بر شاخص برداشت، وزن هزار دانه و تعداد ردیف معنی دار نبود. تیمارهای 3500 و 4500 گرم در هکتار اسید هیومیک، به دلیل شاخص و دوام سطح برگ بالاتر، عملکرد دانه بالاتری را به خود اختصاص دادند. کمترین عملکرد دانه نیز در تیمار شاهد به دست آمد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک نیز به ترتیب در تیمارهای 4500 گرم در هکتار و شاهد حاصل شد. افزایش عملکرد دانه به افزایش تعداد دانه در ردیف و طول بلال مربوط بود. بیشترین تعداد دانه در ردیف و همچنین طول بلال در تیمار 3500 گرم در هکتار و کمترین آنها در تیمار شاهد به دست آمد. در مجموع می توان گفت که استفاده از اسید هیومیک به دلیل اثرات مختلف فیزیولوژیکی، علاوه بر افزایش عملکرد ذرت، می تواند در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و همچنین کاهش آلودگی محیط زیست نقش مثبتی را ایفا کند و به عنوان ماده ای با منبع طبیعی در جهت پایداری و افزایش تولید محصولات زراعی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

اسیدهای آلی؛ شاخص های رشد؛ کشاورزی اکولوژیک؛ مواد آلی

مراجع

1- Aiken, G.R., McKnight, D.M., Wershaw, R.L., and Mac Carthy, P. 1985. Humic Substances in Soil, Sediment, and Water. New York. USA: Wiley InterScience.

2- Albayrak, S. and Camas, N. 2005. Effect of different levels and application times of humic acid on root and leaf yield and yield component of forage turpin. Journal of Agronomy 42: 130-133.

3- Ayas, H. and Gulser, F. 2005. The effect of sulfur and humic acid on yield components and macronutrient contents of spinach. Journal of biological sciences 5 (6): 801- 804.

4- Ayuso, M., Hernandez, T., Garcia, C., and Pascual, J.A.1996. A comparative study of the effect on barley growth of humic substances extracted from municipal wastes and from traditional organic materials 24: 493 – 500.

5- Delfine, S., Tognetti, R., Desiderio, E., and Alvino, A. 2005. Effect of foliar application of N and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agron. Sustain 25: 183-191.

6- Eghbal, B. and Power, J.F. 1999. Composted and non-composted manure application to conventional and no-tillage systems: corn yield nitrogen uptake. Agronomy Journal 91: 819-825.

7- Fernandez, V.H. 1968. The action of humic acids of different sources on the development of plants and their effect on increasing concentration of the nutrient solution.Pontificiae Academiae Scientiarum Scripta Varia 32: 805-850.

8- Hai, S.M., and Mi, R.S. 1998. The lignitic coal derived HA and the prospective utilization in pakistan agriculture and industry. Sci. Technol. Dev. 17: 32–40.

9- Honway, J. J. 1992. How a corn plant develops. Iowa Coop. Ext. Ser. Spec. Rep. 48.

10- Kaya, M., Atak, M., Khawar, K. M., Ciftci, C. and Ozcan, S. 2005. Effect of pre-sowing seed treatment with zinc and foliar spray of humic acids on yield of common bean. International Journal of Agricuture and Biology 6:875-878.

11- Latifi, N. and Mohammad dust, H. 1998. Effect of time and amount of nitrogen fertilizer on grain yield of three cultivars of wheat in dry conditions. Journal Agriculture Sciences and Natural Resources (1&2): 82-88. (In Persian with English Summary).

12- Liu, C. and Cooper, R.J. 2000. Humic substances influence creeping bentgrass growth. Golf Course Management 49-53.

13- Liu, C., Cooper, R.J. and Bowman, D.C. 1998. Humic acid application affects photosynthesis, root development, and nutrient content of creeping bentgrass. American Society for Horticultural Science, 33(6): 1023-1025.

14- Maccarthy, P. 2001. The principles of humic substances. Soil Science 166:738–751.

15- Mackowiak, C.L., Grossl, P.R. and Bugbee, B.G. 2001. Beneficial effects of humic acid on micronutrient availability to wheat. Soil Science Soc Am J 65:1744–1750.

16- Marashi, S.K., Zakernejhad, S., Lak, S.H. and Siadat, S.A. 1996. Influence of different planting patterns and density in yield and yield components of corn in weather conditions of Ahvaz. Journal of Agricultural. 3: 30. (In Persian with English Summary).

17- Nardi, S., Pizzeghello, D., Muscolo, A. and Vianello, A. 2002. Physiological effects of humic substances on higher plants. Soil Biology and Biochemistry 34: 1527–1536.

18- Rezvantalab, N., Pirdashti, H., Bahmanyar, M.A., and Abasian, A. 1998. Evaluating effects of municipal waste compost and chemical fertilizer application on yield and yield components of maize (Zea mays L.). Agricultural Sciences and Natural Resources. 5: 15. (In Persian with English Summary).

19- Samavat, S. and Malakoti, M. 2005. Necessity of produce and utilization of organic acids for increase of quality and quantity of agricultural products. Sana Publication. Tehran. (In Persian with English Summary).

20- Santiago, A., Jose, M., Carmona, E, and Delgado, A. 2008. Humic substances increase the effectiveness of iron sulfate and Vivianite preventing iron chlorosis in white lupin. Biol Fertil Soils.

21- Sharif, M., Khattak, R. A., and Sarir, M. S. 2002. Effect of different levels of lignitic coal derived humic acid on growth of maize plants. Plant Analysis 33: 3567–3580.

22- Tan, K. H., and. Nopamornbodi, V. 1979. Effect if Different levels of humic acid on nutrient content and growth of Corn (Zea mays). Plant and Soil 51: 283-287.

23- Tan, K.H. 2003. Humic Matter in Soil and the Environment. Marcel Dekker, New York.

24- Tattini, M., Bertoni, P., Landi, A. and Traversim, M.L. 1991. Effect of humic acids on growth and biomass portioning of container grown olive plants. Acta Horticulturaea 294: 75-80.

25- Turkmen, O., Demir, S., Sensoy, S and Dursun, A. 2005. Effect of arbuscular mycorrhizal fungus and humic acid on the seedling development and nutrient content of pepper grown under saline soil conditions. Journal of Biological Sciences 5 (5): 565-574.

26- Turkmen, O., Dursun, A., Turan, M. and Erdinc, C. 2004. Calcium and humic acid affect seed germination, growth, and nutrient content of tomato. Soil and Plant Science 54: 168-174.

27- Valdrighi, M.M., Pear, A., Agnolucci, M., Frassinetti, S., Lunardi, D. and Vallini, G. 1996. Effects of compost-derived humic acids on vegetable biomass production and microbial growth within a plant (Cichorium intybus) soil system: a comparative study. Agriculture, Ecosystems and Environment 58: 133–144.

28- Vaughan, D. and Malcom R.E. 1985. Influence of humic substances on growth and physiological processes. In: Vaughan, D., Malcom, R.E. (Eds.), Soil Organic Matter and Biological Activity, Martinus Nijhoff/ Junk W, Dordrecht, The Netherlands, pp.31: 37–76.

29- Wang, S.Q., Si, Y.B. and. Chen, H.M. 1999. Review and prospects of soil environmental protection in China. Soils 31(5): 255-260.

30- Wolf, D.W., Henderson, D.W., Hsiao, T. C. and Alvino, A. 1988. Interactive water and nitrogen effects on senescence of maize. I. Leaf area duration nitrogen distribution and yield. Agronomy Journal 80: 859-864.

31- Xudan, X. 1986. The effect of foliar application of fulvic acid on water use, nutrient uptake and wheat yield. Aust. J. Agric. Res. 37: 343-350.

32- Yang, C.M., Ming, C.W., Lu, Y.F., Chang, I.F. and Chou, C.H. 2004. Humic substances affect the activity of chlorophylls. Journal of Chemical Ecology. 30: 5.