مؤلّفه‌های اجتماعی و فرهنگی زیبایی دو جنس و کارکردهای آن از دیدگاه دانشجویان پسر

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 4، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1395، صفحه 85-105   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v13i2.41338

نویسندگان

روح‌الله خواجه دولت آباد؛ سعیده گروسی^*

دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

اکثر تحقیقات ایرانی در حوزۀ جامعه‌شناسی بدن با استفاده از رویکرد کمی و در جمعیت زنان انجامشده، حال آن‌که تغییرات پیچیدۀ جامعۀ امروزی، مردان را نیز در این حوزه درگیر کرده است. این تحقیق با هدف کشف و شناسایی معیارهای زیبایی از دیدگاه مردان، تأثیرپذیری آن‌ها از جامعه و اقدام برای تغییر در بدن برای استفاده از کارکردهای اجتماعی زیبایی ا نجام شد. تحقیق حاضر با استفاده از نظریۀ زمینه‌ای و با به‌کارگیری نظرات پسران دانشجو در دانشگاه شهید باهنر کرمان به عنوان مشارکت‌کنندگان تحقیق به انجام رسید. پس از استخراج مفاهیم ابتدایی، مفاهیم ثانویه و مفاهیم واسطه پنج مقولۀ اصلی به شرح زیر مشخّص شد: 1- تناسب و توازن چندگانگی‌های زیبایی برای مردان 2- جهت‌گیری جنسیتی و ادراک زیبایی 3- پای‌بندی هم‌زمان به منابع سنّتی و غیرسنّتی تعیین هنجارهای زیبایی و جذابیت 4- زیبایی مبتنی بر هزینۀ کم‌تر، استمرار کم‌تر 5- کسب و تثبیت قدرت ومنزلت. از کلّیۀ مفاهیم و مقولات اصلی مستخرج در نهایت، یک مقولۀ بنیانی یا هسته با عنوان استمرار بنیان‌های سنّتی در رفتارهای مدرن زیباگرایانه پدید آمد. مدل پارادایمی نشان‌دهندۀ تداوم تفکّری است که برای مرد مسائلی؛ هم‌چون پیشرفت، موفّقیت و منزلت، مهم‌تر از زیبایی و جذابیت می‌باشد. اهمّیت زیبایی و جذابیت مردان در کسب و حفظ موقعیت‌های قدرت– منزلت و تثبیت موقعیت‌هایی که به صورت سنّتی همیشه در اختیار مردان بوده، بسیار نمایان است.

کلیدواژه‌ها

زیبایی؛ جذابیت؛ مردان؛ قدرت؛ منزلت

مراجع

1. بهار، م. و وکیلی قاضی، م. (1390). تحلیل گفتمان جرّاحی‌های زیبایی صورت. زن در توسعه و سیاست، 9 (1)، 92-63

2. عباس‌زاده، م.، اقدسی علمداری، ف.، سعادتی، م. و مبارک بخشایش، م. (1391). مطالعۀ جامعه‌شناختی گرایش به زیبایی با عمل جرّاحی پلاستیک و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: زنان و دختران 16-64 سالۀ شهر تبریز). جامعه‌شناسی کاربردی، 23 (3)، 140-123

3. عنایت، ح. و مختاری، م. (1388). نظریۀ مبنایی جامعه‌پذیری دوران کودکی و تصوّر بدنی زنان: برّرسی زنان تحت عمل جرّاحی زیبایی بینی در شیراز. مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی زنان، 7 (1)، 30-7

4. کیوان آرا، م.، ربانی، ر. و ژیانپور، م. (1389). قشربندی اجتماعی و اصلاح بدن، جرّاحی زیبایی به مثابه نماد پایگاه اجتماعی. مطالعات راه‌بردی زنان، 12 (47)، 98-73

5. مختاری، م. و عنایت، ح. (1390). نقش نگرش‌های جنسیتی در پیدایش تصوّرات بدنی زنان (مطالعۀ موردی: زنان تحت عمل جرّاحی زیبا در شیراز). زن در توسعه و سیاست، 9 (3)، 87-67

6. موسوی‌زاده، س.، نیازی شهرکی، ف. کلانترهرمزی، ع.، فدایی نائینی، ع. و نصری لار، م. (1388). ارزیابی گرایش‌ها و انگیزه‌های بیماران زن در جرّاحی‌های زیبایی. پژوهنده، 14 (6)، 323-318

7. میرساردو، ط.، کلدی، ع. و عطایی، ب. (1389). رابطۀ بین عوامل اجتماعی- فرهنگی و گرایش زنان به عمل جرّاحی زیبایی در بین زنان شهر کرج. زن و مطالعات خانواده، 3 (10)، 164-145

8. نوغانی، م.، مظلوم خراسانی، م. و ورشوی، س. (1389). عوامل اجتماعی مؤثّر بر جرّاحی زیبایی زنان. مطالعات اجتماعی و روا‌ن‌شناختی زنان، 8 (4)، 101-75

9. وبلن، ت. (1383). نظریۀ طبقۀ مرفّه. چاپ اوّل. تهران: نشر نی

10. Behling, D. U., & Williams, E. A. (1991). Influence of dress on perception of intelligence and expectations of scholastic achievement. Clothing and Textiles Research Journal, 9(4), 1-7

11. Benson, P. L., Karabenick, S. A., & Lerner, R. M. (1976). Pretty pleases: The effects of physical attractiveness race, and sex on receiving help. Journal of Experimental Social Psychology, 12, 409-415

12. Blond, A. (2008). Impacts of exposure to images of ideal bodies on male body dissatisfaction: A review. Body Image, 5(3), 244-250

13. Cunningham, M. R., Roberts, A. R., Barbee, A. P., Druen, P. B., & Wu, C. H. (1995). " Their ideas of beauty are, on the whole, the same as ours": Consistency and variability in the cross-cultural perception of female physical attractiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 68(2), 261-279

14. Eagly, A. H., Ashmore, K. D., Makhijani, M. G., & Longo, L. C. (1991). What is beautiful is good but . . . : A meta-analytic review of research on the physical attractiveness stereotype. Psychological Bulletin, 110, 109-128

15. Englis, B. G., Solomon, M. R., & Ashmore, R. D. (1994). Beauty before the eyes of the beholder: The cultural encoding of beauty types in magazine advertising and music television. Journal of Advertising, 64, 23-49

16. Furnham, A., Moutafi, J., & Baguma, P. (2002). A cross-cultural study on the role of weight and waist-to-hip ratio on judgments of women’s attractiveness. Personality and Individual Differences, 32, 729–745

17. Garousi, S., & Zahedinejad, M. (2014). Body satisfaction and body management behaviors, in Iranian female. International Journal of Caring Sciences, 7(1), 83-89.

18. Garousi, S., Garrusi, B., Divsalar, F., & Divsalar, K. (2012). Body satisfaction and management in Iranian students. Materia Socio-Medica, 24, 34-37

19. Garrusi, B., Baneshi, M. R., & Amiri, F. (2012). Do different groups have different risk factors for dieting and exercise as body management strategies? Russian Open Medical Journal, 1, 1-4

20. Garrusi, B., Garousi, S., & Baneshi, M. R. (2013). Body image and body change: Predictive factors in an Iranian population. International Journal of Preventive Medicine, 4, 940- 948

21. Johnson, K. K. P., Schofield, N. A., & Yurchisin, J. (2002). Appearance and dress as a source of information: A qualitative approach to data collection. Clothing and Textiles Research Journal, 20(3), 125-137

22. Kalick, S. M., Zebrowitz, L. A., Langlois, J. H., & Johnson, R. M. (1998). Does human facial attractiveness honestly advertise health: Longitudinal data on an evolutionary question? Psychological Science, 9, 8–13

23. Langlois, J., Roggman, L., & Musselman, L. (1994). What is average and what is not average about attractive faces? American Psychological Society, 5, 214-220

24. Li, N. P., Bailey, M., Kenrick, D. T., & Linsenmeier J. A .W. (2002). The necessities and luxuries of mate preferences: Testing the tradeoffs. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 947-955

25. McCabe, M. P., Ricciardelli, L. A., & James T. A. (2007). Longitudinal study of body change strategies of fitness center attendees. Eating Behavior, 8(31), 492–496

26. McCreary, D. R., & Sasse, D. K. (2002). Gender differences in high school students' dieting behavior and their correlates. International Journal of Men's Health, 1(2), 195-213

27. Patton, M. (2001). Qualitative research and evaluation methods. London, England: Sage

28. Pritchard, M. (2008). Disordered eating in undergraduates: Does gender role orientation influence men and women the same way? Sex Roles, 59(3-4), 282-289

29. Rastmanesh, R., Gluck M. E., & Shadman, Z. H. (2009). Comparison of body dissatisfaction and cosmetic rhinoplasty with levels of veil practicing in Islamic women. International Journal of Eating Disorder, 42(4), 339–345

30. Rhodes, G. (2006). The evolutionary psychology of facial beauty. Annual Review of Psychology, 57, 199-226

31. Schneider, V., Cockcrofit, K., & Hook, D. (2008). The fallible phallus: A discourse analysis of male sexuality in a South African men`s interest magazine. South African Journal of Psychology, 38, 136-151

32. Singh, D. (2006). Universal allure of the hourglass figure: An evolutionary theory of female physical attractiveness. Clinics in Plastic Surgery, 33, 359–370

33. Stice, E., & Bearman, K. (2001). Body-image and eating disturbances prospectively predict increases in depressive symptoms in adolescent girls: A growth curve analysis. Developmental Psychology, 37(9), 597-607

34. Swami, V., & Furnham, A. (2007). The psychology of physical attraction. London, England: Routledge

35. Tylka, T. L. (2011). Positive psychology perspectives on body image. In T. F. Cash & L. Smolak (Eds.), Body image: A handbook of science, practice, and prevention (pp. 657-663). New York, NY: Guilford

36. Xu, X., Mellor, D., Kiehne, M., Ricciardelli, L. A., McCabe, M. P., & Xu, Y. (2010). Body dissatisfaction, engagement in body change behaviors and sociocultural influences on body image among Chinese adolescents. Body Image, 7(2), 156-164