مطالعه شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های اینبرد ذرت در شرایط آبیاری محدود و کامل

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 3، دوره 23، شماره 2 - شماره پیاپی 9، اسفند 1388   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v23i2.2546

نویسندگان

سعید صفری؛ حمید دهقانی^* ؛ رجب چوگان

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده
به منظور بررسی ژنتیکی شاخص‌های مقاومت به خشکی، 25 اینبرد ‌لاین ذرت تحت سه محیط آزمایشی آبیاری نرمال، آبیاری محدود در دوره رویشی و آبیاری محدود در دوره زایشی مطالعه گردید. نتایج آزمایش آبیاری محدود در دوره رویشی نشان داد که بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی مربوط به دو شاخص تحمل به ترتیب 83/83 و 04/68 درصد و برای شاخص حساسیت به تنش به ترتیب 59/79 و 19/60 درصد بدست آمد. شاخص‌های میانگین حسابی(MP)، میانگین هندسی(GMP) و تحمل تنش (STI) بیشترین همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی با عملکرد در شرایط آبیاری محدود و همبستگی معنی‌داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری نرمال دارند. شاخص تحمل (TOL) و حساسیت به تنش (SSI) همبستگی ژنتیکی منفی و معنی‌دار با دو صفت دانه در ردیف و ردیف در بلال و همبستگی مثبت و معنی‌دار با وزن 500 دانه در شرایط آبیاری محدود نشان می‌دهند. نتایج آزمایش آبیاری محدود در دوره زایشی نیز نشان می‌دهد که شاخص GMP بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی را داراست. شاخص‌های میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی ((GMP، تحمل تنش ((STI و حساسیت به تنش ((SSI همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی معنی‌داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری محدود در مرحله زایشی نشان می‌دهند. همچنین شاخص‌های MP، GMP و STI همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی معنی‌داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه و شاخص TOL همبستگی بالایی با صفت عملکرد، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری نرمال دارند. با توجه به ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی جهت بهبود صفات مورد بررسی می‌توان از شاخص‌هایی که با این صفات همبستگی بالایی دارند، استفاده کرد.

واژه‌های کلیدی: ذرت، شاخص تحمل، خشکی، همبستگی، تنش رویشی، تنش زایشی