ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات زراعی ژنوتیپ های لوبیا سفید (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط آب و هوایی کرج

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 14، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، فروردین 1389، صفحه 129-135   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i1.7610

نویسندگان

محسن ابراهیمی؛ محمدرضا بی همتا؛ عبدالهادی حسین زاده؛ فرنگیس خیال پرست؛ محمد گلباشی^*

گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بمنظور مطالعه سازگاری 30 ژنوتیپ لوبیا سفید (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط آب و هوایی منطقه کرج، آزمایشی در سال زراعی 1388-1387 در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا در آمد. هر کرت شامل چهار خط به طول تقریبی 5/2 متر بود. فاصله خطوط 50 سانتیمتر و فاصله بوته های روی خطوط پنج سانتیمتر بود. در طول دوره رشد مجموعاً 18 صفت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که ژنوتیپ ها از لحاظ کلیه صفات در سطح احتمال 1 درصد اختلاف دارند که نشان دهنده وجود تنوع کافی بین ژنوتیپ های مورد مطالعه می باشد که می تواند در مطالعات بعدی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان دادکه ژنوتیپ شماره 29 ازنظر صفات ارتفاع گیاه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداددانه دربوته و وزن غلاف در بوته نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارای بالاترین مقدار می باشد. نتایج همبستگی ساده صفات اندازه گیری شده نشان داد که عملکرد دانه دارای همبستگیمثبت و بسیار معنیداری با صفاتی چون وزن غلاف، عملکردبیولوژیک، تعداددانه دربوته، تعداد غلاف، ارتفاع بوته، عرض غلاف، تعداددانه درغلاف و تعداد روز تا گلدهی میباشد. تنها صفتی که همبستگی منفی با عملکرد نشان داد طول غلاف میباشد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها به روش UPGMA صورت گرفت و ژنوتیپ ها به سه گروه تقسیم بندی شدند. با توجه به نتایج و خصوصیات مطلوب، ژنوتیپ های 29 و 30 برای شرایط آب و هوایی کرج قابل توصیه اند.

کلیدواژه‌ها

آنالیز خوشه ای؛ همبستگی؛ عملکرد بیولوژیک

مراجع

1- Adams, M.W. 1982. Plant architecture and yield breeding, Iowa State Journal Research 56(3): 225-254.

2- Agrama, H.A.S. 1996. Sequential path analysis of grain yield and its components in maize. Plant Breeding 115: 343-346.

3- Amini, A. 1998. Study of geographical and genetically diversity of 576 bean varieties for Karaj Agriculture College gene bank with using multiple statistical analysis. Msc Thesis. Karaj Agriculture College, Tehran University, Iran. (In Persian with English Summary)

4- Aquaah, G., Adams, M.W., and Kelly, J.D. 1992. A factor analysis of plant variables associated with architecture and seed size in dry bean. Euphytica 60: 171-177.

5- Bennett, J.P., Adams, M.W., and Burga, C. 1997. Pod yield component variation and inter correlation in (Phaseolus vulgaris L.) as affected by planting denseity. Crop Science 17: 73-75.

6- Bramel, P.L., Hinz, P.N., Green, D.E., and Shibles, R.M. 1984. Uses of principal factor analysis in the study of three stem termination types of soybean. Euphytica 33: 387-400.

7- Broughton, W.J.G., Hernandez, M., Blair, S., Beebe, P.G., and Vanderleyden, J. 2003. Beans (Phaseolus spp.) model food legume. Plant and Soil 252: 55–128

8- Dawari, N.H., and Luthra, O.P. 1991. Character association studies under high and low environments in wheat (Triticum aestivum L.). Indian. Journal of Agricultural Research 25:68-72.

9- Habibi, G., Ghanadha, S., and Dori, A. 2006. Evaluation of relation of seed yield with important agronomic traits of red bean by different analysis methods in stress water condition. Journal of Agriculture Science and Nature Resource Vol. 13, No. 3. (In Persian with English Summary)

10- Johnson, R.A., and Wichern, D.W. 1982. Applied Multivariate Statistical Analysis, Prentice Hall Internat, Inc., New York.

11- Marjani, A. 1995. Study of genotypical and phenotypical changes of bean quantitative traits and its correlation with yield using path analysis. Msc Thesis. Islamic Azad University of Karaj, Iran. (In Persian with English Summary)

12- Poehlman, J.M., 1983. Breeding Field Crops, AVI, New York.

13- Shoa Hosseini, M.M., Golbashy, M., Farsi, S., Khavari khorasani, and Ashofte Beiragi, M. 2009. Evaluation of correlation between yield and its dependent trait in single cross corn hybrids under drought stress. Abstract Book of 1st Regional Conference on Tropical Crops Production under Environmental Stresses Condition. Islamic Azad University, Khuzestan Sciences and Research Branch. P: 72. (In Persian).

14- Singh, O. 1982. Genetic analysis of irradiated and nonirradiated diallal population in chickpea (Cicer arietinum L,), PhD Thesis Hau, Nissar, Indian. (In Indian with English Summary).

15- Walton, P.D. 1971. The use of factor analysis in determining characters for by yield selection in wheat, Euphytica 20: 416-421.

16- Yap, T.C., and Harvey, B.L. 1972. Inheritance of yield components and morpho-physiological traits in barley (Hordeum vulgare L.). Crop Science 12: 283-286.