بررسی واکنش جوانه‌زنی بذر زنیان،‌ رازیانه و شوید به پتانسیل‌های اسمزی و ماتریک ناشی از کلرید سدیم و پلی اتیلن گلایکول 6000 در دماهای مختلف

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، 1384، صفحه 207-218   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v3i2.1304

نویسندگان

زینت برومند رضازاده^* ؛ علیرضا کوچکی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذر سه گیاه دارویی زنیان،‌ رازیانه و شوید به پتانسیل‌های اسمزی ناشی از کلرید سدیم و پلی اتیلن گلایکول 6000 در دماهای مختلف، دو آزمایش جداگانه بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محیط کنترل شده به اجراء درآمد. دماهای این آزمایش 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد بود. سطوح پتانسیل اسمزی نیز عبارت بود از: 0، 5/0-، 1- و 5/1- مگا پاسکال. نتایج این تحقیق نشان داد که تأثیر گونه،‌ دما و پتانسیل اسمزی و نیز اثرات متقابل گونه و دما با هر یک از پتانسیل‌های اسمزی معنی‌دار بود. با افزایش شدت تنش سرعت و درصد جوانه‌زنی و نیز طول ریشه‌چه وساقه‌چه در تمامی گونه‌ها کاهش یافت. بالاترین درصد جوانه‌زنی در 15 درجه و بیشترین سرعت جوانه‌زنی،‌ طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در 20 درجه سانتیگراد مشاهده شد. در بین گونه‌ها بذر زنیان بیشترین و بذر شوید کمترین مقاومت را نسبت به تغییرات دما و پتانسیل اسمزی نشان دادند. تنش خشکی نسبت به تنش شوری تأثیر منفی شدیدتری بر سرعت و درصد جوانه‌زنی داشت به طوری که در پتانسیل 5/1- مگاپاسکال خشکی هیچگونه جوانه‌زنی مشاهده نشد ولی طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در شرایط تنش شوری کاهش بیشتری از خود نشان دادند. درصد کاهش طول ساقه‌چه نسبت به ریشه‌چه در هر دو شرایط تنش خشکی و شوری بیشتر بود که نشان دهنده حساسیت بیشتر این صفت می باشد.