کندوکاو کیفی پدیدۀ جرّاحی زیبایی بینی (مورد مطالعه: زنان و مردان جرّاحی شدۀ شهر آستارا)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 5، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1395، صفحه 137-160   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v13i2.40034

نویسندگان

ثریا پورنصیری¹؛ داریوش بوستانی^{* 2}

¹مدرس دانشگاه پیام نور واحد آستارا

²دانشگاه شهیدباهنر کرمان

چکیده

رینوپلاستی یا جرّاحی بینی یکی از پدیده هایی است که اخیراً در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران و حتّی در شهرهای کوچکی مانند آستارا، رایج شده است. پژوهش حاضر در پی کندوکاو و فهم شرایط، بسترها و پیامدهای فرآیند پدیدۀ رینوپلاستی در شهر آستارا است. این مطالعه از روش شناسی نظریۀ زمینه ای بهره می برد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبۀ عمیق می‌باشد. بیست مشارکت کننده (سنین 45-18) شامل 10 زن و 10 مرد در این پژوهش مشارکت کردند. برای انتخاب مشارکت‌کنندگان و مفاهیم از یکی از استراتژی های روش نمونه گیری هدفمند؛ یعنی حدّاکثر تنوّع و هم‌چنین، نمونه گیری نظری استفاده شده است. مقولات استخراج شده در یک مدل پارادایمی تنظیم شد که شامل 10 مقوله است. تحلیل داده ها نشان داد که دلایلی از جمله رسانه ها و نفوذ مدل های نقش، ادراک و اهمیّت زیبایی و انگیزۀ همسریابی به عنوان شرایط علّی شناخته شد، فراگیری عمل و فشار هنجاری و شرایط مالی، شرایط زمینه ای و مداخله گر دربارۀ عمل بینی است. راه‌بردهای کنش/ کنش متقابل نیز عبارت‌اند از: بازاندیشی و انجام عمل. نتیجۀ حاصل از سوی مشارکت کنندگان، مطلوب و مثبت ارزیابی شد. رضایت-مندی، تسهیل روابط اجتماعی و تأیید اجتماعی پیامد این عمل برای بخش عمده ای از مشارکت کنندگان بوده است. در نهایت، رینوپلاستی به مثابه بازاندیشی و تغییر رضایت بخش به عنوان مقولۀ هسته استخراج شد.

کلیدواژه‌ها

رینوپلاستی؛ آستارا،؛ جامعه شناسی بدن؛ جرّاحی زیبایی

مراجع

1. اباذری، ی. و حمیدی، ن. (1387). جامعه‌شناسی بدن و پاره‌ای از مناقشات. پژوهش زنان، 4 (6)،160-127

2. انصاری، پ.، نراقی کلانترهرمزی، ع. و شهریاری، ح. (1389). ایران، رتبۀ اوّل جرّاحی بینی در دنیا!. ماه‌نامۀ علم و ادب، 56 (6)، 9-8

3. ایمان، م. (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم انسانی. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گروه فلسفه علوم انسانی

4. پیترسون، آ. آ. (1389)، کندوکاوهای فرهنگی، اجتماعی بدن. (ب. ابراهیمی، مترجم). تهران: انتشارات الماس دانش

5. خواجه‌نوری، ب. و مقدّس، ع. (1388). رابطۀ بین تصوّر از بدن و فرآیند جهانی‌شدن (مطالعۀ موردی: زنان شهرهای تهران، شیراز و استهبان). جامعه‌شناسی کاربردی، (1)، 24-1

6. دریفوس، ه. و رابینو، پ. (1379). میشل فوکو، فراسوی ساخت‌گرایی و هرمنوتیک. (ح. بشیریه، مترجم). تهران: نشر نی

7. ذکائی، م. س. (1386). جوانان، بدن و فرهنگ تناسب. فصل‌نامۀ تحقیقات، 1 (1)، 141-117

8. ذکایی، م. س. و حمیده، ف. (1387). زنان و فرهنگ بدن: زمینه‌های انتخاب جرّاحی‌های زیبایی در زنان تهرانی، فصل‌نامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 13 (4)، 59-43

9. عنایت، ح. و مختاری، م. (1388)، نظریۀ مبنایی جامعه‌پذیری دوران کودکی و تصوّر بدنی زنان: برّرسی زنان تحت عمل جرّاحی زیبایی بینی در شهر شیراز. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 1(7)، 30-7

10. فاتحی، ا. و اخلاصی، ا. (1387). مدیریت بدن و رابطۀ آن با پذیرش اجتماعی بدن (مطالعۀ موردی: زنان شهر شیراز). مطالعات راه‌بردی زنان، 41 (11)، 42-9

11. گیدنز، آ. (1378)، تجدّد و تشخّص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. (ن. موفقیان، مترجم). تهران: نشر نی

12. گیدنز، آ. و بردسال، ک. (1386). جامعه‌شناسی. (ح. چاوشیان، مترجم). تهران: نشر نی

13. مهدوی، م. ص. و عباسی اسفجیر، ع. ا. (1389). برّرسی میزان تمایل به مدیریت بدن و کنترل اندام و عوامل مؤثّر بر آن. جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، (1)، 144-131

14. نوغانی، م.، مظلوم خراسانی، م. و ورشوی، س. (1389)، عوامل اجتماعی مؤثّر بر انجام جرّاحی زیبایی زنان. مطالعات اجتماعی- روان‌شناختی زنان، 4 (8)، 101-75

15. ون کریکن، ر. (1386). معرّفی و نقد آثار نوربرت الیاس. (د. حیدری، مترجم). رشد علوم اجتماعی، 11 (1)، 47-44

16. Babuccu, O., Latifoglu, O., Atabay, K., Oral, N., & Cosan, B. (2003). Sociological aspects of rhinoplasty. Aesthetic Plastic Surgery, 27(1), 44-49

17. Baumann, I. (2010). Quality of life before and after septoplasty and rhinoplasty. GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery, 9, 1-12

18. Berer, M. (2010). Cosmetic surgery, body image and sexuality. Reproductive Health Matters, 18(35), 4–10

19. Bryant, C. D., & Peck, D. L. (Eds.). (2007). 21st century sociology: A reference handbook. London: Sage

20. Creswell, J. W. (1994). Research design. London: Sage

21. Glaser, B., & Strauss, A. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. New York: Aldine DeGruyter

22. Heyes, C. J. (2007). Self-transformations: Foucault, ethics, and normalized bodies. Oxford: Oxford University Press

23. Macgregor, F. C. (1967). Social and cultural components in the motivations of persons seeking plastic surgery of the nose. Journal of Health and Social Behavior, 8(2), 125-135

24. Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. London: Sage

25. Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research (3rd ed.). London: Sage

26. Waskul, D. D., &Vannini, P. (Eds.). (2006). Body/embodiment: Symbolic interaction and the sociology of the body. Farnham, England: Ashgate

27. Wellington, C. A., & Bryson, J. R. (2001). At face value? Image consultancy, emotional labour and professional work. Sociology, 35(4), 933-946