اثر دورهای مختلف آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاهدانهNigella sativa) )

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 12، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، 1384، صفحه 305-315   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v3i2.1313

نویسندگان

قدیر نوروزپور^{* 1}؛ پرویز رضوانی مقدم²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

توسعه روز افزون مصرف گیاهان دارویی نیاز به توسعه کشت و مدیریت و برنامه ریزی صحیح دارد. سیاهدانه یکی از گیاهان دارویی مهم و ارزشمندی است که خواصی همچون افزایش شیر مادران، ضد صرع، ضد باکتری، ضد ویروس دارد. به منظور بررسی اثر فواصل آبیاری و تراکم بوته در واحد سطح بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه ، تحقیقی در سال زراعی 1381 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری( یک، دو و سه هفته) و در کرت های فرعی تراکم بوته در هر متر مربع با پنج سطح (150،200،250،300،350 بوته در متر مربع) با چهار تکرار قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در فولیکول، تعداد فولیکول در بوته، عملکرد دانه در بوته، بیوماس، وزن هزاردانه، عملکرد و شاخص برداشت. نتایج حاصله نشان داد که تیمارهای مختلف آبیاری تاثیر معنی داری بر کلیه صفات مورد مطالعه بجز وزن هزاردانه و شاخص برداشت داشت. ارتفاع بوته، تعداد دانه در فولیکول و وزن هزاردانه تحت تاثیر تراکمهای مختلف بوته در واحد سطح قرار نگرفتند ولی تراکم، تاثیر معنی داری بر سایر صفات مورد مطالعه داشت. بیشترین عملکرد دانه(60/751 کیلوگرم در هکتار) در فاصله آبیاری یک هفته و کمترین آن( 2/355 کیلوگرم در هکتار) در فاصله آبیاری سه هفته مشاهده شد. در بین تیمارهای مورد مطالعه، تراکم 250 بوته در متر مربع با فاصله آبیاری یک هفته و تراکم 350 بوته در متر مربع با فاصله آبیاری سه هفته، بترتیب بیشترین (20/903 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه (9/168کیلوگرم در هکتار) را دارا بودند. به نظر میرسد با توجه به مشکل کم آبی در منطقه، تراکم های 150 تا 250 بوته در متر مربع با فواصل آبیاری دوهفته مناسبترین ترکیب برا ی تولید سیاهدانه در شرلیط آب و هوایی مشهد باشد.