رابطه قدرت و خشونت نگاه در نمایش‌نامه در بسته

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 5، دوره 49، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 83-100   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v49i1.46520

نویسندگان

رجبعلی عسکرزاده طرقبه^* ؛ مریم السادات موسوی تکیه

گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این مقاله به بررسی درون‌مایۀ «نگاه خیره» می‌پردازد. درون‏‌مایۀ «نگاه خیره» از جمله مباحثی است که هم در آثار ادبی و فلسفی سارتر و هم در فلسفۀ فوکو مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، باور این دو فیلسوف دربارۀ قدرت «نگاه خیره» در نمایش‏نامۀ تمثیل‌گونۀ در بسته اثر ژان پل سارتر بررسی می‏شود. با واکاوی در تار و پود اجزای این نمایش‏نامه و با به‌کارگیری ابزارهایی که «نگاه خیره» در اختیار دارد و از آن طریق به هستی دیگری عینیت می‏بخشد، در این مقاله سعی بر آن است که چگونگی سلب آزادی سوژه [فاعل شناسا] و بیگانه‌شدگی فرد نسبت به وجود واقعی خود نشان داده شود. اثرات دائمی، محونشدنی و نابودکننده‌ای که زیر سایۀ سنگین «نگاه خیره» دیگری در شخصیت سوژه [فاعل شناسا] جاری می‏شود، آزادی افراد را تحت‌الشعاع خود قرار می‏دهد و در چنگال رابطۀ قدرت، اسیر و گرفتار می‏کند همچنان که شخصیت‌های نمایش، اینه ، استل و گارسین در هزارتوی روابط قدرت گرفتار می‎شوند و از آنجا که در برابر هجوم «نگاه خیره» دیگری، به شیء بی‏دفاعی تبدیل ‏می‏شوند، راه گریز برای فرار از چشمی که به آن‏ها خیره شده است، نمی‏یابند.

کلیدواژه‌ها

نگاه خیره؛ آزادی؛ بیگانه‏ شدگی؛ وجود؛ شیء‌شدگی؛ رابطۀ قدرت؛ در بسته

مراجع

سارتر، ژ. (بی‌تا). در بسته. ترجمۀ‏ ناصر غیاثی.برگرفته از

http://ketabnak.com/comment.php?dlid

پیر، ه. (1356). ژان پل سارتر. ترجمۀ احمد میرعلائی و ابوالحسن نجفی. تهران: زمان.

Boileau, Kevin. (1998, May). Genuine reciprocity and group authenticity: Foucauldean developments of Sartre’s social ontology. (Doctoral dissertation). Albuquerque: The University of New Mexico. Retrieved December 11, 2014, from ProQuest Dissertations and Theses. <http://search.proquest.com/docview/304469475/fulltextPDF/460B1F93E4554AC9PQ/1?accountid=27274>

Boileau, Kevin. (2004). How Foucault can improve Sartre's theory of authentic political community. Sartre Studies International. 10(2), 77-91. Retrieved November 13, 2014, from JSTOR. doi: 10.2307/23512877 < http://www.jstor.org/stable/23512877>

Brodersen, Elizabeth, and Rubin, Dan. (Eds.). (2011). Words on plays: Insight into the play, the playwright, and the production No Exit. American Conservatory Theater. Retrieved October 15, 2014, from http://www.act-sf.org/content/dam/act/education_department/words_on_plays/No%20Exit%20Words%20on%20Plays%20(2011).pdf

Brown, Mark Raymond. (2004). Worlds apart? Sartre, Foucault, and the question of freedom. (Doctoral dissertation).Ottawa: University of Ottawa. Retrieved December 8, 2014, from ProQuest Dissertations and Theses.

Brunner, Kathleen Marie. (1997). The hermeneutic of the look and the face of the Other in the philosophy and literature of Jean-Paul Sartre. (Doctoral dissertation). Ann Arbor: UMI Microform. Retrieved December 12, 2014, from ProQuest Dissertations and Theses.

Burt, Daniel S. (2008). The Drama 100: A ranking of the greatest plays of all time. New York: Facts On File, Inc. Retrieved May 17, 2014, from BookFi.

Dobson, Andrew. (1993). Jean-Paul Sartre and the politics of reason: A theory of history. Cambridge: Cambridge University Press. Retrieved February 2, 2015, from Googlebooks.

Foucault, Michel. (1997). Discipline and punish: The birth of the prison (Alan Sheridan, Trans.). New York: Vintage Books. Retrieved November 23, 2014, from BookFi.

Foucault, Michel. (1980). Power/knowledgeselected interviews and other writings 1972-1977. (Colin Gordon, Leo Marshall, John Mepham, and Kate Sopernew, Trans.). Colin Gordon. (Ed.). New York: Pantheon Books. Retrieved October 14, 2014, from BookZZ.

Gordon, Lois. (2005). No exit and waiting for Godot: Performances in contrast. In Thomas Fahy and Kimball King (Ed.), Captive audience: Prison and captivity in contemporary theater. (pp. 167–189).New York: Taylor & Francis e-Library. Retrieved November 13, 2014, from BookFi.

Grootenboer, Hanneke. (2012). Treasuring the gaze: Intimate vision in late eighteenth-century eye miniatures. London: The University of Chicago Press. Retrieved January 14, 2015, from Googlebooks.

Howells, Christina. (Ed.). (2006). Thecambridge companion to Sartre. Cambridge: Cambridge University Press. Retrieved October 23, 2014, from BookFi.

Leak, Andrew. (2006). Jean-Paul Sartre. – (Critical lives). London: Reaktion Books Ltd. Retrieved October 23, 2014, from BookZZ.

Linsenbard, Gail. (2010). Starting with Sartre. London: Continuum International Publishing Group. Retrieved November 13, 2014, from BookZZ.

Loeb, Ernst. (2003). Sartre's No Exit and Brecht's The Good Woman of Setzuan: A comparison. University of Washington, 283-291. Retrieved November 13, 2014, from EBSCO Publishing

Moran, Dermot. (2002). Introduction to phenomenology.London and New York: Taylor & Francis e-Library. Retrieved February 1, 2015, from Bokos.

O'Neil, Patrick M. (Ed.). (2004). Great world writers: Twentieth century. Tarrytown: Marshall Cavendish Corporation. Retrieved December 16, 2014, from Googlebooks. <https:// books.google.com/ books?isbn= 0761474692>

Priest, Stephen. (Ed.). (2001). Jean-Paul Sartre: Basic writings. London: Routledge. Retrieved October 23, 2014, from BookZZ.

Sartre, Jean-Paul. Being and nothingness: An essay in phenomenological ontology. (Hazel E. Barnes, Trans.). University of Colorado. Retrieved December 9, 2014, from Bokos.

Sartre, Jean-Paul. (1989). No Exit and three other plays. (Stuart Gilbert, Trans.). New York: Vintage Books-Random House, Inc. Retrieved September 26, 2014, from BookZZ.

Solomon, Robert C. (2006). Dark feelings, grim thoughts: Experience and reflection in Camus and Sartre. Oxford: Oxford University Press, Inc. Retrieved October 23, 2014, from BookZZ.

Volf, Miroslav, and Katerberg, William Henry. (Eds.). (2004). The future of hope: Christian tradition amid modernity and postmodernity. Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing Co. Retrieved January 14, 2015, from Googlebooks.

Wang, Zhenping. (2012). Undefined man: Sartrean reading of American novelist Walker Percy’s The moviegoer. Intercultural Communication Studies, XXI(2), 138–156. Retrieved October 15, 2014, from uri.edu. http://www.uri.edu/iaics/content/2012v21n3/11Wang.pdf