مُثُل افلاطون از منظر ارسطو و ابن سینا

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 1، دوره 43، شماره 2 - شماره پیاپی 87، آذر 1390، صفحه 10-32   

نوع مقاله: Scientific & Research

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v43i2.11774

نویسنده

محمدعلی تیوای^*

چکیده

نظریه مثل در واقع ترسیم کننده زیر بنای ساختار فلسفه و متافیزیک افلاطون است. با اطمینان می‌توان گفت که افلاطون با ارایه این نظریه در صدد این بود که بتواند پیدایی عالم محسوسات را با نظر به ناپایداری آن و قابل شناخت نبودن یقینی آن توجیه کند. ارسطو در مواجهه با این نظریه معتقد است که قائل شدن به آن نتایج غیرمنطقی در پی خواهد داشت. ابن سینا نیز ضمن ارزیابی منفی از آن٬ آن را فاقد پشتوانه‌ای برهانی می‌داند. نگارنده در صدد آن است که ضمن ترسیم ساختار کلی این نظریه در اندیشه افلاطون و تبیین رویکرد ارسطو و ابن سینا نسبت به این نظریه٬ نشان دهد که چرا این نظریه در مواجهه با نقادی‌های ارسطو و ابن سینا قادر به تبیین نظام پیدایی عالم- در کنار عالم مثل- نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مثل افلاطون٬ ارسطو٬ ابن سینا

مراجع

ابن‌سینا، حسین بن علی، الهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، چاپ اول، ۱۳۷۶.

ابن‌سینا، حسین بن علی، مبدأ و معاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مگ گیل، ۱۳۶۳.

ابن‌سینا، حسین بن علی، المباحثات، تحقیق و تعلیق محسن بیدار، قم، انتشارات بیدار، چاپ اول، ۱۳۷۱.

ابن‌سینا، حسین بن علی، التعلیقات، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ۱۳۷۹.

ابن‌سینا، حسین بن علی، رساله نفس، با تصحیح دکتر موسی عمید، همدان، دانشگاه بوعلی سینا و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۳.

ابن‌سینا، حسین بن علی،  النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، با ویرایش و دیباچه محمد تقی دانش پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۶۴.

ابن‌سینا، حسین بن علی، الاشارات و التنبیهات، شرح نصیرالدین الطوسی، قم، نشر البلاغه، الطبعه الاولی، ۱۳۷۵.

ارسطو، مابعدالطبیعه، ترجمه دکتر شرف‌الدین خراسانی، تهران، نشر گفتار، ۱۳۶۷.

ارسطو، متافیزیک،۱۰۸۰ م.

افلاطون، پنج رساله، ترجمه محمود صناعی، تهران، مرکز انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۶۲.

افلاطون، جمهوری، ترجمه فؤاد روحانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۵.

ارسطو، چهار رساله، ترجمه محمود صناعی، تهران، مرکز انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۶۲.

بریه، امیل، تاریخ فلسفه، ترجمه علی مراد داوودی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۵۲.

پاپکین، ریچارد و استرول، آوروم، کلیات فلسفه، ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی، انتشارات حکمت، ۱۴۰۲ ه. ق.

کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ج ۱، ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی، تهران، مرکز انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۶۲.

مطهری، مرتضی، درس‌های الهیات شفا، تهران، انتشارات حکمت، ۱۳۶۹.

هومن، محمود، تاریخ فلسفه (از آغاز تا نخستین آکادمی)، تهران، کتابخانه طهوری، چاپ دوم، ۱۳۴۸.

یاسپرس، کارل، افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، ۱۳۵۷.