ریزرخساره‌ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند تاربور در ناحیه سمیرم (جنوب غرب اصفهان)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 1، دوره 8، شماره 2، اسفند 1394، صفحه 198-215   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v8i2.13225

نویسندگان

رضا عزیزی^* ؛ امرالله صفری؛ حسین وزیری مقدم

دانشگاه اصفهان

چکیده

سازند تاربور در جنوب غرب سمیرم به سن مایستریشتین پسین و با ضخامت 462 متر، به طور عمده از سنگهای کربناته و آواری تشکیل شده است. مرز زیرین سازند تاربور با واحد آواری قرمز رنگ (S2) به صورت تدریجی و هم‌شیب و مرز بالایی آن با سازند کشکان هم‌شیب و ناپیوسته است. بر اساس مطالعات صحرایی سه واحد سنگ چینه‌ای در ناحیه سمیرم شناسایی گردید. مطالعه و بررسی بافتهای رسوبی، پتروگرافی و محتوای فسیلی موجود، به شناسایی 6 ریزرخساره کربناته مربوط به محیط لاگون (L1-L3)، سد (B) و دریای باز (O1-O2) و 2 رخساره آواری مربوط به دریای کم عمق (Lsh) و عمیق (Osh) منجر شده است. سازند تاربور در ناحیه مورد مطالعه بخشی از یک شلف باز با شیب کم را تشکیل می‌داده است. با بررسی چینه نگاری سکانسی، دو چرخه رسوبی درجه سوم تشخیص داده شد و سکانسهای شناسایی شده قابل تطابق با سکانسهای جهانی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

ریزرخساره؛ سازند تاربور؛ سمیرم؛ مایستریشتین؛ محیط رسوبی

مراجع

افقه، م.، یوسف زاده، ا.، 1385. میکروفاسیس و محیط رسوبی نهشته‌های کربناته سازند تاربور در مقطع خرامه (جنوب شرق شیراز). زمین شناسی کاربردی، 2 (2): 1-11.

آل طه، ح.، موسوی حرمی، ر.، محبوبی، ا.، نجفی، م.، 1383. لیتواستراتیگرافی و تاریخچه رسوب‌گذاری رسوبات سیلیسی آواری سازند مزدوران در شرقی‌ترین بخش حوضه کپه داغ. هشتمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، دانشگاه صنعتی شاهرود، صص 408-415.

امیری بختیار، ح.، صادقی، ع.، شمیرانی، ا.، وزیری مقدم، ح.، صفری، ا.، 1386. انتخاب و معرفی برش چینه‌ای کوه چهل چشمه خرامه شیراز به عنوان برش مکمل سازند تاربور. مجله علوم دانشگاه شهید چمران اهواز، 19 (2): 1-16.

بامداد، ل.، 1386. زیست چینه‌نگاری، میکروفاسیس و محیطهای رسوبی سازند تاربور در ناحیه ناغان (جنوب غرب شهرکرد). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 69 ص.

حسن‌پور، ر.، یساقی، ع.، صفایی، ه.، 1387. خاستگاه ورقه‌های راندگی شهرکرد بر اساس تحلیل شرایط دگرشکلی. دوازدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، اهواز، صص 552-557.

خسروتهرانی، خ.، افقه، م.، 1384. مطالعه کمی و کیفی میکروفاسیسهای سازند تاربور در نواحی شمال ـ شمال خاوری و جنوب خاوری شیراز .مجله علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، 12: 61-79.

شهریاری گرائی، س.، 1388. زیست چینه‌نگاری، میکروفاسیس و محیطهای رسوبی سازند تاربور در ناحیه گردبیشه (جنوب و جنوب غرب بروجن). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 236 ص.

صفری، ا.، 1384. چینه‌نگاری زیستی، محیطهای رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازند تاربور در زاگرس مرکزی (شهرکرد تا شیراز). پایان‌نامه دکتری، دانشگاه اصفهان، 148 ص.

صفری، ا.، وزیری مقدم، ح.، لاسمی، ی.، 1385. میکروفاسیسها و محیط رسوبی سازند تاربور در ناحیه خرامه (جنوب شرق شیراز). مجله علوم دانشگاه اصفهان، 23: 121-134.

صفری، ا.، وزیری مقدم، ح.، لاسمی، ی.، 1386. بررسی رخساره‌ها و تفسیر محیط رسوب‌گذاری سنگهای کربناته سازند تاربور در ناحیه سمیرم. مجله علوم دانشگاه اصفهان، 29: 169-188.

عزیزی، ر.، صفری، ا.، وزیری مقدم، ح.، 1394. زیست چینه نگاری و پالئواکولو‍‍ژی سازند تاربور در ناحیه سمیرم. دو فصلنامه رخساره‌های رسوبی، 8 (1): 85-106.

عبیات، ا.، 1386. میکروبیواستراتیگرافی و چینه نگاری سکانسی سازند تاربور در شمال غربی و جنوب شرقی خرم آباد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، 183 ص.

قریب، ف.، 1375. بررسی سنگ شناسی و محیط رسوبی سازندهای گورپی، امیران و تاربور منطقه سمیرم بخشی از ورقه‌های 100000/1 کوه دنا و سمیرم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران شمال، 101 ص.

لاسمی، ی.، جلیلیان، ع. ح.، 1376. بررسی میکروفاسیسها و محیط رسوبی سازند سروک در مناطق لرستان و خوزستان. فصلنامه علوم زمین، 25-26: 48-59.

محبوبی، ا.، خزاعی، ا.، موسوی حرمی، ر.، 1376. ریف رودیستی کرتاسه فوقانی در پلتفرم کم عمق کربناته شرق حوضه کپه‌داغ. فصلنامه علوم زمین، 25-26: 18-25.

موسوی، م.ح.، عسگری پیربلوطی، ب.، 1387. میکروفاسیس و محیط رسوبی سازند تاربور در ناحیه دوراهان (شرق لردگان). زمین شناسی کاربردی، 3-4: 195-206.

نوایی، ا.، مهدیزاده تهرانی، س.، 1365. نگاهی از فضا به ساختار زمین ‌شناسی منطقه بروجن، سمیرم و شهرضا. گزارش داخلی سازمان زمین‌شناسی کشور، 31 ص.

وزیری مقدم، ح.، طاهری، ع.، رشیدی، ع. م.، 1386. بررسی میکروفاسیسها و محیط رسوبی سازند تاربور در ناحیه سمیرم و بروجن. مجله علوم دانشگاه اصفهان، 27: 133-147.

وزیری مقدم، ح.، صفری، ا.، شهریاری، س.، طاهری، ع.، خزاعی، ا.ر.، 1389. معرفی رسوبات آواری ـ کربناته و آواری قرمز رنگ ماستریشتین در ناحیه زاگرس مرتفع (سمیرم ـ اردل). مجله علوم دانشگاه تهران، 36: 103-117.

Arato, H., 1996. Basic concept of sequence stratigraphy and its application in petroleum exploration. Technical Research Center. Ltd: Teikoku oil Co, 220 p.

Authemayou, C., Bellier, O., Chardon, D., Malekzad, Z., & Abbasi, M., 2005. Role of the Kazerun fault system in active deformation of the Zagros fold-and-thrust-belt (Iran). Comptes Rendus Geoscience, 337: 539-545.

Bachmann, M., & Hirsch, F., 2006. Lower Cretaceous carbonate platform of the eastern Levant (Galilee and the Golan Heights): stratigraphy and second-order sea-level change. Cretaceous Research, 27: 487-512.

Buonocunto, F.P., D’Argenio, B., Ferreir, V., & Sandulli, R., 1999. Orbital cyclo-stratigraphy and sequence stratigraphy of Upper Cretaceous platform carbonates at Monte sant Erasmo, Southern Apennines, (Italy). Cretaceous Research, 20: 81-95.

Carrozi, A.V., 1989. Carbonate rocks depositional model. Prentice Hall, New Jersey, 604 p.

Carannante, G., Ruberti, D., & Sirna, M., 2000. Upper Cretaceous ramp limestones from the Sorrento Peninsula (Southern Apennines, Italy): micro and macrofossil associations and their significance in the depositional sequences. Sedimentary Geology, 132: 89-123.

Coffey, B.P., & Read, J.F., 2004. Mixed carbonate-siliciclastic sequence stratigraphy of a paleogene transition zone continental shelf, southeastern USA. Sedimentary Geology, 166: 21-57.

Dunham, R.J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In. Ham, W.E., (ed.), Classification of Carbonate Rocks. A symposium of American Association Petroleum Geologist, 1: 108-121.

Embry, A.F., & Klovan, E.J., 1972. Absolute water depth limits of the Devonian paleoecological zones. Geologisches Rundschau, 61: 672-686.

Embry, D., & Myers, K.J., 1996. Sequence Stratigraphy. Blackwell, Oxford, 297p.

Flugel, E., 2010. Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis, Interpretation and Application. Springer-Verlag, Berlin, 976 p.

Geel, T., 2000. Recognition of stratigraphic sequence in carbonate platform and slope deposits: empirical models based on microfacies analysis of palaeogene deposits in South Eastern Spain. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 155: 211-238.

Hottinger, L., 1997. Shallow benthic foraminiferal assemblages as signals for depth of their deposition and their limitation. Bulletin de la Societe Geologique de France, 168(4): 491-505.

James, G.A., & Wynd, J.G., 1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area. American Association Petroleum Geology Bulletin, 49: 2182-2245.

Lasemi, Y., 1995. Platform carbonates of the Upper Jurassic Mozduran Formation in the Kopet Dagh Basin, NE Iran-facies, palaeoenviroments and sequence. Sedimentary Geology, 99: 151-164

Mancinelli, A., 2006. Acroporella cairensi (Dasycladales) from the Barremian of Montecairo (Southern Latium, Italy). Facies, 52: 411-416.

Meric, E., Ersoy, S., & Gormus, M., 2001. Palaeogeographical distribution of the species of Loftusia (Foramin iferida) in the Tethyan Ocean during the Maastrichtian (Late Cretaceous). Cretaceous Research, 22: 353-364.

Palma, R.M., Lopez-Gomez, J., & Piethe, R.D., 2007. Oxfordian ramp system (Lamanga Formation) in the Bardas Blancas area (Mendoza Provinse) Neuquen Basin, Argentina: Facies and depositional sequences. Sedimentary Ggeology, 195: 113-134.

Pedley, H.M., & Carannante, G., 2006. Cool-Water Carbonates: Depositional systems and palaeo-environmental controls, Geological Society, London. Special publications, 255: 1-9.

Pomar, L., 1991. Reef geometris. Erosion surface and high frequency sea level change, Upper Miocene reef complex, Mallorca, spain. Sedimentalogy, 38: 243-270.

Rajabi, P., Safizadeh, M., & Noroozpour, H., 2011. Microbiostratigraphy and microfacies of Tarbour Formation in Makhmal- kuh (North East of Khorram Abbad-Iran). Journal of Basic and Applied Scientific Research, 1 (10): 1724-1431.

Reiss, Z., & Hottinger, L., 1984. The Gulf of Aqaba. Ecological micropaleontology, Ecological Studies. Springer-Verlag, Berlin, 354 p.

Ross, D.J., & Skelton, P.W., 1993. Rudist formation of the Cretaceous: a Paleoecological, Sedimentological and Stratigraphical review. In: Wright, V.P., (ed.), Sedimentology Review, Blackwell Scientific Publication, Oxford, 1: 73-91.

Romero, J., Caus, E., & Rosell, J., 2002. A model for the palaeoenvironmental distribution of larger foraminifera based on late Middle Eocene deposits on the margin of the South Pyrenean Basin (NE Spain). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 179: 43-56

Sanders, D., & Pons, J.M., 1999. Rudist formations in mixed siliciclastic-carbonate depositional environments, Upper Cretaceous, Austria: stratigraphy, sedimentology and models of development. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 148: 249-284.

Tucker, M.E., & Wright, P., 1990. Carbonate Sedimentology. Blackwell Scientific Pub., Oxford, 482 p.

Vachard, D., Havser, M., Martini, R., Zaninetti, L., Matter, A., & Peters, T., 2002. New algae and problematica of algae affinity from the Permian of Asselah (East Oman). Geobios (Iyon), 34: 375-404.

Vaziri-Moghaddam, H., Safari, A., & Taheri, A., 2005. Microfacies, Paleoenvironments and Sequence stratigraphy of the Tarbur Formation in Kerameh area, SW Iran. Carbonates and Evaporites, 20: 131-137.

Wells, A.J., 1968. Lithofacies and geological history of post Sarvak (upper cretaceous sediments in southwestern Iran). Iranian Oil Operating Companies (IOOC), Geological and Exploration division, Internal Report No. 1120.

Wilson, J.L., 1975. Carbonate Facies in Geologic History. Springer-Verlag, Berlin, 471 p.

Zhicheng, Z., Willems, H., & Binggao, Z., 1999. Marine Cretaceous-Paleogene bio-facies and ichnofacies in southern Tibet, china, and their sedimentary significance. Marine Micropaleontology, 32: 3-29.