بررسی صفات مؤثر بر قابلیت پخت و درصد پروتئین در 15 ژنوتیپ لوبیای قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 8، دوره 1، شماره 2، دی 1389، صفحه 143-152   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1i2.9213

نویسندگان

آذر محمدی^{* 1}؛ محمدرضا بی همتا²؛ حمیدرضا دری³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران

²گروه زراعت و اصلاح و نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

³مرکز تحقیقات کشاورزی خمین، ایران

چکیده

به منظور بررسی صفات کمّی و کیفی تأثیرگذار بر قابلیت پخت و رابطه آن با درصد پروتئین، طرحی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 15 ژنوتیپ لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در سه تکرار انجام شد. صفات مورد نظر در سطح مزرعه و آزمایشگاه تغذیه بر اساس استاندارد بین‌المللی CIAT بررسی شد. تجزیه واریانس نشان داد که تحت دو شرایط آبیاری مستقل اثر ژنوتیپ‌ها روی برخی صفات کمّی (طول بوته، گره روی ساقه اصلی، روز تا 50درصد گل‌دهی، دوره پُرشدن دانه، اندازه دانه، وزن 100دانه و درصد پروتئین) و برخی صفات کیفی (شاخص جذب آب، شاخص تورم، جلوه و ظاهر دانه)، معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین آماری صفات نشان داد در اثر تنش خشکی، مقدار پروتئین دانه، بیشتر، رقم دیررس‌تر و دانه، دیرپزتر شده است. در تجزیه به عامل‌ها، چهار عامل پنهانی با توجیه تقریبی بیش از 70درصد تغییرات، در محیط آبیاری معمولی شامل عوامل فیزیولوژیک بوته، مورفولوژی بوته، تیپ رشد و عامل قابلیت پخت و کیفیت پروتئین، دسته‌بندی شد و در شرایط تنش خشکی، عوامل اصلی به ترتیب شامل خصوصیات فیزیولوژیک بوته، مرتبط بر عملکرد بوته، کمیت دانه و عامل قابلیت پخت و زمان پخت بودند.

واژه‌های کلیدی : تجزیه به عامل، تنش خشکی، درصد پروتئین، قابلیت پخت، لوبیا قرمز

مراجع