سنجش پایداری سکونتگاه‌های روستایی با استفاده از سیستم های هوشمند(منطق فازی)(مطالعه ی موردی: بخش قوشخانه ی شهرستان شیروان)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 10، دوره 8، شماره 15، شهریور 1389   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v8i15.9516

نویسندگان

Ali حاجی‌نژاد؛ عسگری عسگری؛ محمودی محمودی^* ؛ شیرازیان شیرازیان

چکیده

پایداری، برای مدت زیادی موضوع اصلی پژوهشگران علوم مختلف، به ویژه علوم محیطی بوده است. در هر شاخه ی علمی می توان تعریف ویژه ای از پایداری داشت، اما پس از توافق بر سر تعریف پایداری، آنچه که اهمیت دارد نحوه ی ارزشیابی پایداری است. پایداری روستا به عنوان یک سکونتگاه انسانی به مجموعه ای از عوامل زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی وابسته است. هدف اصلی این پژوهش معرفی نظریه ی مجموعه های فازی و بسط الگوهای ریاضیات فازی برای ارزشیابی پایداری سکونتگاه‌های روستایی بر پایه ی شاخص های مختلف اجتماعی،اقتصادی و زیست محیطی است. این مطالعه با مطرح کردن ناکارآمدی و به ویژه عدم سنخیّت روش های موجود برای ارزشیابی پایداری سکونتگاه‌های انسانی، می کوشد تا منطق فازی را به عنوان یک سیستم هوشمند در ارزشیابی پایداری سکونتگاه‌های انسانی بیازماید و در واقع سؤال اصلی، این-گونه بیان می شود که آیا ارزشیابی میزان پایداری و یا ناپایداری سکونتگاه‌های انسانی با روش منطق فازی امکان پذیراست؟ نظریه ی مجموعه های فازی قادر است نظریّات انسان در ارتباط با پایداری را به یک الگوی ریاضی علمی متصل کند. پیاده سازی عملی هر الگو بر مبنای دریافت کارشناس آگاه از موضوع مورد بررسی و ایجاد یک تابع عضویت برای هر شاخص است. در نهایت سکونتگاه‌های این منطقه به عنوان مطالعه ی موردی انتخاب شده و آزمون کاربرد منطق فازی در ارزشیابی میزان پایداری آنها اعمال می شود. روستای زو با 572/0به عنوان پایدارترین سکونتگاه و سرانی با 347/0، به عنوان ناپایدارترین سکونتگاه گزینش شدند. نتایج نشان داد که تفاوت چشمگیری بین سکونتگاه‌های مختلف این بخش از لحاظ پایداری زیست محیطی و اجتماعی وجود دارد. در صورتی که از لحاظ پایداری اقتصادی سکونتگاه‌ها بسیار همگن تراند؛که دلایل آن را باید در توانایی های اقتصادی، تنگناهای محیطی، ویژگی های فرهنگی و موقعیّت فضایی سکونتگاه‌های مختلف جستجو کرد.
کلیدواژه‌ها: ناپایداری،سکونتگاه‌های کوچک کوهستانی، ارزشیابی، منطق فازی، بخش قوشخانه