نگاهی به اقتصاد گردشگری در کلان‌شهرها1 (مطالعه‌ی موردی: کلان‌شهر مشهد)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 12، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 15، شهریور 1389   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v8i15.9518

نویسندگان

مافی مافی^* ؛ سقایی سقایی

چکیده

اقتصاد گردشگری در هر مکان تابع عرضه و تقاضابی است که بازار گردشگری را شکل می‌دهد. از این رو بررسی اقتصاد و شناخت بازار گردشگری و عرضه و تقاضای موجود در آن می‌تواند تبلوری از هزینه‌های گردشگر و درآمدهای میزبان به حساب آید. در این راستا نوشتار پیش رو، به بررسی اقتصاد گردشگری در کلان‌شهر مشهد به عنوان یک بازار گردشگری پرداخته و در چارچوب عرضه و تقاضا، هزینه و درآمدهای گردشگری را در اقتصاد گردشگری این کلان‌شهر مورد بررسی قرار می دهد. در بررسی اقتصاد گردشگری مشهد روش ها و الگوهایی با توجه به داده های در دسترس مورد استفاده قرار گرفته است و داده های مورد نیاز نیز از طریق مطالعات اسنادی و تکمیل پرسشنامه‌هایی توسط ساکنان و گردشگران به دست آمده است. در بررسی‌های انجام شده در ارتباط با اقتصاد گردشگری در کلان‌شهر مشهد، ضریب مکانی به دست آمده 4/1 و ضریب تکاثری اشتغال برابر 79/2 می باشد. همچنین متوسط هزینه کرد گردشگران در این کلان‌شهر معادل 100545 برآورد گردیده و ضریب تکاثری درآمد گردشگری نیز معادل 51/1 برآورد شده است. جریان درآمد گردشگری نیز در اولویت اول به خدمات تجاری (خرید) با 25/33 درصد و پس از آن خدمات اقامتی با 52/23 درصد و در اولویت های بعدی حمل و نقل و غذا و نوشیدنی قرار گرفته است. با توجه به تمامی مباحث و بررسی های انجام شده در ارتباط با اقتصاد گردشگری کلان‌شهر مشهد و با توجه به حجم جریان پولی این اقتصاد، یکپارچگی افقی و موازی در جریان درآمد گردشگری در بین عرضه‌ی محصول گردشگری و تقاضای گردشگران وجود دارد، که توزیع درآمد گردشگری را امکان‌پذیر می‌سازد و هریک از خدمات ارائه شده در چارچوب عرضه‌ی گردشگری، سهمی را از هزینه‌های گردشگران به خود اختصاص می‌دهند که در موازات هم قرارگرفته و فرایند توزیع درآمد گردشگری را شکل می‌دهند. با این وجود، توزیع درآمد و اشتغال ناشی از گردشگری ناعادلانه بوده و نیازمند تدوین گونه‌ای راهبردی برای باز توزیع این دو پارامتر تأثیرگذار است.
کلیدواژه ها: اقتصادگردشگری، عرضه و تقاضا، ضریب تکاثری، کلان‌شهر مشهد، محصول گردشگری