چشم انداز روسی به روابط ایران وروسیه(1392-1384):

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 4، دوره 3، شماره 1، بهمن 1393، صفحه 93-117   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jipr.v3i15.38866

نویسندگان

نورمحمد نوروزی^* ؛ فرشاد رومی

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

مقاله حاضر به روش تحلیلی به بررسی روابط ایران و روسیه در دوره ی احمدی نژاد پرداخته که تا حد زیادی تحت الشعاع فعالیت های هسته ای ایران قرار داشت. کنکاش در این مناسبات به خوبی گویای آن است که منحنی روابط ایران و روسیه عمدتا تحت نفوذ چشم انداز روسی قرار داشته است. روسیه به پیروی از گونه ای عمل گرایی مبتنی بر فرصت طلبی راهبردی و درچارچوب رهیافت کلان خود به سیاست جهانی و الزامات ناشی از این رهیافت، سه دستور کار عمده را در روابط خود با ایران پیگیری نموده است: بازنمایی هویت روسیه در جایگاه یک قدرت بزرگ، بیشینه سازی منافع و دستاوردهای اقتصادی، و فزونی بخشی به اثرگذاری ژئوپلتیک ونفوذ استراتژیک.بازتاب این دستورکارهای سه گانه که مولفه های محوری چشم انداز روسی راشکل می دهند به روشنی می توان در حوزه های موضوعیُ مختلف روابط دوجانبه ی ایران وروسیه در دوره احمدی نژاد آشکار ساخت

کلیدواژه‌ها

کلید واژه ها: روابط خارجی؛ روسیه؛ ایران؛ احمدی نژاد؛ چشم انداز روسی؛ برنامه هسته ای

مراجع

آدمی، ع.(1389). راهبرد نگاه به شرق درسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها. مطالعات سیاسی،2(7)،صص126-97.

آدمی، ع. و برزگر، ک.(1389). تحلیلی راهبردی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(با تأکید بر نگاه به شرق وسازمان همکاری شانگهای). مطالعات سیاسی،3(9)،صص29-1.

اسلامی، م.(1391). دیپلماسی انرژی ایران و روسیه: زمینه‌های هم‌گرایی و واگرایی. راهبرد، 21(64)، صص.189-220.

جعفری، ع و میرجلالی، ر.(1389). مؤلفه‌های سیاست خارجی روسیه در همکاری‌های هسته‌ای با ایران. علوم سیاسی،13(51)،صص36-1.

خبرگزاری ایسنا.(1387). پیشنهاد ایران برای نقش‌آفرینی فعال سازمان شانگهای. سرویس سیاسی، بخش سیاست خارجی،8شهریور،کد خبر04206-8706،قابل دسترسی در:http://isna.ir/

دیلمی معز، ا.(1389). سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه در دهۀ اول قرن بیست‌ویکم. ایراس، مؤسسۀ مطالعات ایران واوراسیا،5(6) ،صص102-81.

دیوسالار، ع.(1387). نقش ره‌نامۀ نظامی در تحقق اهداف ره‌نامۀ سیاست خارجی روسیه. راهبرد دفاعی، 6(22)، صص88-57.

زادوخین، ا.(1384). سیاست خارجی روسیه: خودآگاهی ومنافع ملّی(ترجمۀ مهدی سنایی).تهران: مؤسسۀ تحقیقات ومطالعات ابرار معاصر تهران.

سنایی، م.(1387). روابط ایران و روسیه؛ مشکلات و دورنمای پیش رو. به‌ویراستاری م. سنایی و ج.کرمی(ویراستاران)، روابط ایران و روسیه(صص25-10).تهران: ایراس.

شوری، م.(1388). ایران و روسی؛ واکاوی گفتمان‌ها و نقش غرب. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.

صفری، م.(1384). ساختار و تحولات سیاسی در فدراسیون روسیه و روابط با جمهوری اسلامی ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی وبین‌المللی.

عابدی، ع.(1388). سیاست خارجی خاورمیانه‌ای روسیه. راهبرد، 18(51)،صص 132-109

قوام، ع.(1387). فرهنگ استراتژیک روسیه. ایراس، مؤسسۀ مطالعاتی روسیه،آسیای مرکزی وقفقاز،3،صص26-14.کرمی، ج.(الف1389).روابط ایران و روسیه در سال‌های 1368 تا 1388: بسترها، عوامل و محدودیت‌ها. مطا لعات اورآسیای مرکزی،3(6)،صص. 136-111.

کرمی، ج.(ب1389). سیاست خارجی هجومی روسیه و موازنۀ استراتژیک اروپایی. سیاست، 40(4)،صص196-181.

کرمی، ج.(1388). روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه(عصر نوین همکاری‌ها). تهران: دفترمطالعات سیاسی و بین‌المللی.

کولایی، ا.(1385).روابط ایران و روسیه، تداوم یا تغییر. ایراس،مؤسسۀ مطالعاتی روسیه،آسیای مرکزی وقفقاز، 1(1)،صص16-1.

کولایی، ا. و نوری، ع.(1389). عمل‌گرایی پوتین وتغییردر رویکردهای سیاست خارجی روسیه. سیاست، 40(2)، صص 228- 209 .

کولایی، ا. و اله‌مرادی، آ.(1390). سیاست انرژی روسیه در آسیای مرکزی. راهبرد، 20(61)،صص56-21.

مامدوا، ن.(1387). مناسبات اقتصادی ایران و روسیه. به ویراستاری م.سنایی و ج.کرمی(ویراستاران)، روابط ایران و روسیه(صص112-101).تهران: ایراس.

مجتهدزاده، پ. و رشیدی‌نژاد، ا.(1390).تحلیل ژئوپلتیک سیاست خارجی روسیه در رابطه با برنامۀ اتمی ایران(2008-2000). ژئوپلتیک، 7(2)،صص36-1.

23-نجفی خوشرودی، ع.(بی تا). سیاست خارجی روسیه در سال2008 از نگاه سرگئی کاراگانف. ماه‌نامۀ رویدادها و تحلیل‌ها،230،صص79-75.

نوری، ع.(1386). راهبرد ابرقدرت انرژی در سیاست خارجی روسیه. ایراس، گاه‌نامۀ تحولات روسیه،آسیای مرکزی وقفقاز،شمارۀ 19،صص31-27.

نوری، ع.(1387). تحولات مفهوم آمریکاستیزی در سیاست خارجی روسیه با تأکید بر سیاست خارجی پوتین. مطالعات راهبردی، 11(42)، صص876-853.

نوری، ع.(1389).سیاست خارجی روسیه در دورۀ پوتین: اصول وروندها. تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع)،دانشکده وپژوهشکدۀ پیامبر اعظم(ص).

ولفرز،آ.(1384).اهداف سیاست خارجی(ترجمۀ سیدحسین سیف‌زاده). به ویراستاری ج. باربر و م. اسمیت(ویراستاران) ماهیت سیاست‌گذاری خارجی دردنیای وابستگی متقابل کشورها(صص246-235). تهران: قومس.

Asisian, N.(2013). Russia & Iran: Strategic Alliance or Marriage of Convenience. Small -War Journal, November. Available at: http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/russia-iran-strategic-alliance-or-marriage-of-convenience

Brzezinski, Z.(2008). Putin’s choice. InGlobal Powers in the 21st Century: Strategies and Relations, Alexander T.J. Lennon and AmandaKozlowski(eds.) Cambridge: the MIT press,pp.175-200.

Committee on International Relations: House of Representatives(2003). Russia's policies toward the axis of evil: money and geopolitics in Iraq and Iran. February 26,Available at: http://commdocs.house.gov/committees/intlrel/hfa85339.000/hfa85339_0f.htm

El-Khawas, M.(2011»)Obama's engagement strategy with Iran: limited results«, Mediterranean Quarterly, 22(10), pp. 93–113.

Energy Strategy of the Russian Federation up to 2030(2009).Ministry of Energy of The Russian Federation, November 13, Available at:

http://www.energystrategy.ru/projects/docs/ES-2030_(Eng).pdf

Freedman, Robert O.(2006). Russia, Iran and the Nuclear Question: The Putin Record. the Strategic Studies Institute(SSI) of the U.S. Army War College, pp.1-54, Available at: http://www.strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles/pub737.pdf

Gaddy, C., & Andrew C.Kuchins(2008). Putin’s Plan. In Global Powers in the 21st Century: Strategies and Relations, Alexander T.J. Lennon and Amanda Kozlowski(eds.) Cambridge: the MIT press,pp.201-216.

Harvey, C. & Sabatini, R.(2010). Russia's lukewarm support for international sanctions against Iran: history and motivations. Building aSafer World(NTI), Available at:http://www.nti.org/analysis/articles/russias-support-sanctions-against-iran(Accessed on: 29 /8/ 2012)

Hunter, Shireen T.(2010). Iran’s Foreign Policy in the Post-Soviet Era: Resisting the New International Order. Santa Barbara,Calif:Praeger.

Katz,Mark N.(2012). Russia and Iran.Middle East Policy, Vol. XIX, No. 3, pp.54-64.

Katz, Mark N.(2002). Russian-Iranian Relation in the Putin Era.Demokratizatsiya, Vol. 10, No. 1, pp. 69-81.

Katz, Mark N.(2006). Putin, Ahmadinejad and the Iranian Nuclear Crisis.MIDDLE EAST POLICY, VOL. XIII, No. 4, winter 2006, pp.125-131

Katz, Mark N.(2010). Russian-Iranian Relations in the Obama Era. Middle East Policy, Vol. XVII, No. 2, summer 2010, pp.62-69

Kozhanov, N.(2012).Russia’s Relations with Iran; Dialogue without Commitments. The Washington Institute for Near East Policy,pp.1-34, Available at: https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/russian-relations-with-iran-dialogue-without-commitments,pdf

Nemets, A. V. & Robert W. K.(2009).The Iranian Space Program and Russian Assistance. Journal of Slavic Military Studies, pp.87-96

Omelicheva, M. Y.(2012). Russia's Foreign Policy toward Iran: A Critical Geopolitics Perspective. Journal of Balkan and Near Eastern Studies, Vol. 14, Issue 3, pp. 331-344, Available at: http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/russia-iran-strategic-alliance-or-marriage-of-convenience(Accessed

Piontkovsky, A.(2006). East or West?Russia’s Identity Crisis in Foreign Policy. The Foreign Policy Centre; London, pp.1-18 Available at: http://fpc.org.uk/fsblob/681.pdf

Pirchner, H.(2011).The Russian mind today: a geopolitical guide«, The American Spectator, December 2010/January 2011, pp. 70–75.

Russia &Eurasia(2007), Strategic Survey, Vol.107, Issue 1, pp. 185-204, Available at: http://www.tandfonline.com/doi/pdf( accessed on:7 /10/ 2010)

Sokov, N.(2010) .Missile defense: towards practical cooperation with Russia. Survival, August–September, 52(4), pp. 121–130.

Tabarani, Gabriel G.(2008). How Iran Plans to Fight America and Dominate the Middle East.Published by Author House, p.320.

Trenin,D.(2008). Russia Redefines Itself and its Relations with the West. inGlobal Powers in the 21st Century: Strategies and Relations, Alexander T.J.Lennon and Amanda Kozlowski(eds.) Cambridge: the MIT press,pp.236-248.

Trenin, D.(2012).No return to the past for Russia. The International Spectator: Italian Journal of International Affairs”, Sep, Vol. 47, Issue 3, pp. 8-12 .

Tsygankov , A. P.(2013).Russia's Foreign Policy: Change and Continuity in National Identity.Published by Rowman & Littlefield, United Kingdom

Tsygankov, Andrei P.(2007). Finding a Civilization Idea: “West,” Eurasia,” and “Euro-East” in Russia’s Foreign Policy Geopolitics.Geopolitics ,Vol. 12, Issue 3, pp. 375-399.

Wallander, Celeste A.(2008). Russian Transimperialism and its Implications. In Global Powers in the 21st Century: Strategies and Relations, Alexander T.J. Lennon and Amanda Kozlowski(eds.) Cambridge: the MIT press,pp.207-226.

Дунаева, E. B.(2012). Иран и Россия в Современной Геополитике.Восток.Афро-азиатские общества: история и современность, № 4, C. 71-81

Концепция внешней политики Российской Федерации.(2008).Availableat:htttp://www.mid.ru/bdomp/nsosndoc.nsf/e2f289bca62097f9c325787a0034c255/d48737161a0bc944c32574870048d8f7!OpenDocumen

Торговые отношения России и Ирана(2013). Министерства экономического развития Российской Федерации, Торгово-экономическое сотрудничество между Российской Федерацией с исламской Республикой Иран, Availableat: http://www.ved.gov.ru/exportcountries/ir/ir_ru_relations/ir_ru_trade/