تبیین و بررسی صحت و فساد از منظر دانشیان اصول

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقاله 4، دوره 45، شماره 2 - شماره پیاپی 93، شهریور 1392، صفحه 75-96   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v0i0.11191

نویسندگان

عبدالکریم عبدالهی نژاد^{* 1}؛ سید علی جبار گلباغی ماسوله²

¹استاد دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشجوی دوره دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد پردیس بین الملل

چکیده

امروزه در نوشته های اصولی، بحث و تحلیل درباره ی صحت و فساد، مرکز توجه قرار دارد. همین امر، نیاز به تبیین ساختار کنونی بحث صحت و فساد را به صورتی متشکل و منطقی فرا روی می‌نهد؛ لذا نوشتار حاضر، در راستای نیل به این مهم، در پژوهشی توصیفی – تحلیلی، متکی بر روش کتابخانه‌ای، با نگاهی مسئله محورانه، مباحث صحت و فساد را در دو بخش مفهوم شناسی و حکم شناسی مدون می سازد و به بیان و بررسی دیدگاه‌ها و استدلال‌های دانشیان اصول درباره ی مباحثی همانند: معنای صحت و فساد، تقابل، معروض و گونه های صحت و فساد و نیز انتزاعی، عقلی یا جعلی بودن صحت و فساد و تفصیل‌های مطرح شده، می‌پردازد و بدین ترتیب، افزون بر هویدا ساختن سامان کنونی و منطقی بحث، به نشان دادن سیر تکوین بحث نیز نظر دارد.

کلیدواژه‌ها

صحت؛ فساد؛ مفهوم شناسی صحت و فساد؛ حکم شناسی صحت و فساد

مراجع

آخوند خراسانی، محمد کاظم، کفایة الاصول، تهران، اسلامیه، هفتم، 1368

ابن زهره، سید حمزة بن علی، غنیة النزوع، ابراهیم بهادری، قم، مؤسسة الامام الصادق، الاولی، 1418ق

ابن فارس، ابوالحسین احمد، معجم مقاییس اللغة، عبدالسلام هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، الاولی، 1404ق.

ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، امین محمد عبدالوهاب، محمد صادق العبیدی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، مؤسسة التأریخ العربی، الاولی، 1416ق

اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویة، قم، داراحیاء العلوم الاسلامیة، الاولی، 1404ق

اصفهانی، محمدحسین، نهایة الدرایة، بیروت،  مؤسسة آل البیت (ع)، الثانیة، 1429ق

بروجردی، سیدحسین، نهایة الاصول، حسینعلی منتظری، قم، مکتبة المصطفوی، الاولی، 1375ق

بروجردی، محمد تقی، نهایة الافکار، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، الاولی، 1405ق

بکائی، محمد حسن، ترتیب کتاب العین، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، الاولی، 1414ق    

حائری، عبدالکریم، دررالفوائد، محمد مؤمن، قم،  مؤسسة النشر الاسلامی، السادسة، 1418ق

حکیم، سید محسن، حقائق الاصول، قم، مکتبة بصیرتی، الخامسة، 1408ق

خمینی، سید مصطفی، تحریرات فی الاصول، سید محمد سجادی، حبیب الله عظیمی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اول، 1372

خویی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات، قم، مصطفوی، الثانیة، 1368  

رشتی، حبیب الله، بدائع الافکار، قم، الاولی، مؤسسة آل البیت (ع)، بی‎تا.

زبیدی، سید محمد مرتضی، تاج العروس، علی شیری، بیروت، دارالفکر، الاولی، 1414ق

سبحانی، جعفر، تهذیب الاصول، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، الاولی، 1405ق

شیخ بهائی، محمدبن حسین، زبدة الاصول، سید علی جبار گلباغی، قم، دارالبشیر، الاولی، 1425ق

شیخ­توسی، محمدبن­حسن، العدة فی اصول الفقه، محمد رضا انصاری، قم الاولی، 1417ق

طباطبائی، سید محمد حسین، حاشیة الکفایة، الاولی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، نشر کتاب، بی‌جا، بی‌تا.

طُریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، سید احمد حسینی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، الثانیة، 1367

فاضل تونی، عبدالله بن محمد، الوافیه، سید محمد حسین رضوی کشمیری، قم، مجمع الفکر اسلامی، الثانیة، 1415ق

فیاض، محمد اسحاق، محاضرات فی اصول الفقه، قم، دارالهادی، الثانیة، 1410ق

فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، مؤسسة العربیة، الاولی، بی‎تا.

فیروز آبادی، سید مرتضی، عنایة الاصول، قم، فیروز آبادی، السادسة، 1410ق

فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، قاهره، مطبعة الامیریة، الاولی، 1928م

قدسی، احمد، انوارالاصول، قم، انتشارات نسل جوان، الثانیة، 1416ق

قمی، ابوالقاسم بن محمد، القوانین المحکمة، سید رضا حسین صبح، قم، مؤسسة السیدة المعصومة، الاولی، 1430ق

عاملی، حسن بن زین الدین، معالم الدین، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، الاولی، بی‎تا

عراقی، ضیاء الدین، مقالات الاصول، محسن العراقی، سید منذرالحکیم، قم، مجمع الفکر الاسلامی، الاولی، 1414ق

علامه حلی، حسن بن یوسف، نهایة الوصول الی علم الاصول، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، الاولی، 1431ق

علم الهدی، سید مرتضی علی بن حسین، الذریعة الی اصول الشریعة، ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، اول، 1363

کاظمی خراسانی، محمد علی، فوائد الاصول، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، الاولی، 1404ق

کلانتری، ابوالقاسم، مطارح الانظار، قم، مجمع الفکر الاسلامی، الاولی، 1425ق

مشکینی، ابوالحسن، حاشیة الکفایة، تهران، اسلامیة، هفتم، 1368

مصطفی، ابراهیم، احمدحسن الزیات، حامدعبدالقادر، محمد علی النجار، المعجم الوسیط، استانبول، المکتبة الاسلامیة، الاولی، بی‎تا.

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، قم، نشر دانش اسلامی، الاولی، 1405ق

ملکی، محمود، سعید ملکی، اصول فقه شیعه، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، اول، 1381

واعظ حسینی بهسودی، سید محمد سرور، مصباح الاصول، قم، مکتبة الداوری، الاولی، 1422ق

وحید بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل، الفوائد الحائریة، قم، الاولی، مجمع الفکر الاسلامی، 1415ق

هاشمی شاهرودی، سید علی، دراسات فی علم الاصول، قم، مؤسسة دائرة المعارف الفقه الاسلامی، الاولی، 1419ق.

هاشمی شاهرودی، سید محمود، بحوث فی علم الاصول، قم، مجمع العلمی للشهید الصدر، الثانیة، 1405ق