ارزیابی و اولویت بندی عوامل مؤثر در به کارگیری مدیریت دانش محور در شهرداری سبزوار

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 12، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 9، اسفند 1397، صفحه 221-240   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gusd.v5i2.58855

نویسندگان

مریم سادات موسوی؛ سیدهادی حسینی^* ؛ رضا خسروبیگی بزچلویی

دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

این پژوهش به دنبال شناخت عوامل زمینه ای تاثیرگذار بر پیاده سازی مدیریت دانش در شهرداری سبزوار و تحلیل وضعیت شهرداری از این حیث می باشد. با توجه به آنکه شهرداری­ها سازمان­های محلی هستند که به طور روزمره با تعداد زیادی از مردم رودررو می باشند. کیفیت عملکرد شهرداری ها با توجه به دامنه­ی خدمات رسانی گسترده آنها می تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی شهروندان گردد. در شرایط کنونی بهبود عملکرد شهرداری­ها و نیل به توسعه شهری پایدار، نیازمند استفاده آنها از رویکردهای دانش محور و مدیریت دانش در این سازمان می باشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر داده­های پیمایشی می باشد. جامعه آماری کارمندان شهرداری سبزوار در سال 1396 می باشد. یافته­ ها بر اساس تحلیل عاملی گویه ­های پژوهش نشان داد که در راستای پژوهش­های پیشین، مهمترین عوامل زمینه ­ساز پیاده سازی مدیریت دانش در شهرداری سبزوار شامل منابع انسانی، ساختار سازمانی دانش محور، سرمایه اجتماعی سازمانی، رهبری، فناوری اطلاعات و منابع مالی می باشد. نتایج نشان داد که وضعیت شهرداری سبزوار به لحاظ عوامل زمینه ­ساز تحقق مدیریت دانش اصلاً مناسب نمی­باشد و از میان عامل­های فوق الذکر، تنها در حوزه سخت افزاری یعنی فناوری اطلاعات شهرداری توانسته است امتیازی در حد متوسط (البته نه خوب یا خیلی خوب) را کسب کند و در سایر عامل­ها که عمدتاً ناظر بر بعد نرم افزاری موضوع می­ باشند، وضعیت شهرداری با امتیاز زیر میانگین در شرایط نامطلوبی قرار داشته است. با توجه به تعداد اندک  پژوهش­ها در خصوص مدیریت دانش در شهرداری­ها، پیشنهاد می­ گردد که مطالعات و بررسی­های بیشتری در این خصوص بایستی صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت دانش؛ امکان‌سنجی؛ شهرداری؛ شهر سبزوار

مراجع

1. ابوالقاسمی، م؛ حاجی خواجه لو، ر؛ و احمدی، س. م.(1390). نقش مکانیزم‌های توانمند‌ساز سازمانی در استقرار فرایندهای مدیریت دانش. راهبرد فرهنگ، 12(13)، 200-183.

2. استات، د. (1382). کاربرد روانشناسی در تئوریهای مدیریت. مترجم حسین جلیلوند، سبزوار: دانشگاه تربیت معلم سبزوار، چاپ اول.

3. اسماعیل لو، ز. مهاجران، ب. (1392). آشنایی با مدیریت دانش و تحلیلی بر عوامل موفقیت در پیاده‌سازی سیستم‌های مبتنی بر دانش در سازمان‌ها، اولین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، موسسه بین المللی آموزشی و پژوهشی خوارزمی، شیراز.

4. بهاری نیا، م. (1393). ارزیابی میزان آمادگی شهرداری نیشابور جهت استقرار مدیریت دانش. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا.

5. جهاندیده، ع.ا؛ روهنده، ن .(1392). تاثیر عوامل سازمانی بر مدیریت دانش. تهران: انتشارات نظری.

6. حسن زاده، م.(1386). مدیریت دانش مفاهیم و زیرساخت‌ها. تهران: نشر کتابدار. چاپ اول.

7. عوض زاده لطف آبادی، م. (1390). سنجش میزان آمادگی برای پیاده‌سازی مدیریت دانش با توجه به عوامل کلیدی موفقیت.(مطالعه موردی: شهرداری منطقه 5 شهر تهران). مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا.

8. فتاحیان، س؛ هویدا، ر؛ سادات، س. ع؛ و طالبی، ه. (1392). رابطه بین توانمندسازها و فرایندهای مدیریت دانش با عملکرد دانشگاه‌ها(مورد مطالعه: دانشگاه‌های دولتی منتخب استان اصفهان). فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5 (4)، 18-1.

9. کاظمیان، غ؛ قربانی زاده، و. ا؛ شفیعا، س. (1390). ارزیابی و شناسایی کنشگران توسعه ناپایدار محله های غیر رسمی نمونه موردی: محله غیررسمی شمیران نو. دو فصلنامه دانشگاه هنر، (8)، 1-17.

10. کاظمیان، غ؛ قربانی زاده، و. ا؛ شفیعا، س. (1390). ارزیابی و شناسایی کنشگران توسعه ناپایدار محله های غیر رسمی نمونه موردی: محله غیررسمی شمیران نو. دو فصلنامه دانشگاه هنر، (8)، 1-17.

11. محمودزاده ، س.م.؛ ضرغام، ح؛ و صداقت، م. (1393). رابطه توانمندسازهای مدیریت دانش با فرایندهای مدیریت دانش. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)،22 (73)، 145-173.

12. مکنون، ر. (1379). مقدمه ای بر سنجش «دانش برای توسعه» « زمینه سازی برای پیشرفت علم و فناوری و آثار آن در توسعه اجتماعی اقتصادی کشور». مجله رهیافت، (32).

13. نجاتیان، م؛ قاسمی، ی؛ میرغفوری، س. (1390). بررسی تاثیر توانمندسازهای مدیریت دانش بر فرایند خلق دانش (مورد مطالعه: شرکت‌های تعاونی منتخب استان یزد). پژوهشنامه مدیریت تحول، 7 (13)، 165-136.

14. نجف بیگی، ر؛ صرافی زاده، اصغر؛ طاهری، م. (1390). طراحی الگوی زیرساختی مورد نیاز به منظور پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان. پژوهشنامه مدیریت تحول. 3 (5)، 148-180.

15. Allameh, S. M., Zare, S. M., & Davoodi, S. M. R., (2011). Examining the impact of KM enablers on knowledge management processes. Procedia Computer Science, 3, 1211-1223.

16. Castello, L. (2011). A browner shade of green. Procedia Engineering, 21, 319-324.

17. Choi, S. Y., Kang, Y. S., & Lee, H. (2008). The effects of socio-technical enablers on knowledge sharing: an exploratory examination. Journal of Information Science, 34(5), 742-754.

18. Davenport, T. (1999). Think tank. Making the most of an information-rich environment: The future of knowledge management.

19. Davenport, T. H. (1997). Ten principles of knowledge management and four case studies. Knowledge and process Management, 4(3), 187-208.

20. Gaffoor, S. (2008). Assessing readiness for the implementation of knowledge management in local governments: The case of Stellenbosch Municipality (Unpublished doctoral dissertation). Stellenbosch University, South Africa.

21. Gaffoor, S., & Fanie, C. (2010). Knowledge management in local government: The case of stellenbosch municipality. Journal of Information Management, 12, 7-12.

22. Gan, G. G. G., Ryan, C., & Gururajan, R. (2006). Soft enablers of knowledge management in Malaysian companies: a qualitative study. In Proceedings of the 17th Australasian Conference on Information Systems (ACIS 2006). Australasian Association for Information Systems.

23. Hasanali, F. (2002). Critical success factors of knowledge management. Retrieved from www.providersedge.com/docs/km_articles/critical_success_factors_of_km.pdf.p:4)

24. Ho, C. T. (2009). The relationship between knowledge management enablers and performance. Industrial Management & Data Systems, 109(1), 98-117.

25. Holsapple, C. W., & Joshi, K. D. (2001). Organizational knowledge resources. Decision Support Systems, 31(1), 39-54.

26. Hosseini, S. M. (2011). The application of SECI model as a framework of knowledge creation in virtual learning. Asia Pacific Education Review, 12(2), 263-270.

27. Hung, Y. C., Huang, S. M., Lin, Q. P., & -Tsai, M. L. (2005). Critical factors in adopting a knowledge management system for the pharmaceutical industry. Industrial Management & Data Systems, 105(2), 164-183.

28. Kim, Yu, S-H, Kim, M-Y. (2004). Linking organizational knowledge management drivers to knowledge management performance: An exploratory study. Paper presented at 37th Hawaii International Conference on System Sciences, Big Island, HI, USA.

29. Lee, H., & Choi, B. (2003). Knowledge management enablers, processes, and organizational performance: An integrative view and empirical examination. Journal of Management Information Systems, 20(1), 179-228.

30. Lee, Y. C., & Lee, S. K. (2007). Capabilities, processes, and performance of knowledge management: A structural approach. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 17(1), 21-41.

31. Lin, H. F. (2007). Knowledge sharing and firm innovation capability: An empirical study. International Journal of Manpower, 28(3/4), 315-332.

32. Manning, P. (2010). Explaining and developing social capital for knowledge management purposes. Journal of Knowledge Management, 14(1), 83-99.

33. Migdadi, M. M. (2005). An integrative view and empirical examination of the relationships among knowledge management enablers, processes, and organizational performance in Australian enterprises. University of Wollongong Thesis Collection, 427.

34. Millar, C. C., & Ju Choi, C. (2010). Development and knowledge resources: a conceptual analysis. Journal of Knowledge Management, 14(5), 759-776.

35. Mobley, W. H., Wang, L., & Fang, K. (2005). Organizational culture: Measuring and developing it in your organization. Harvard Business Review China, 3, 128-139.

36. Nonaka, K., & Takeuchi, H. (1995). The knowledge creating company. Oxford: Oxford University Press.

37. O'Dell, C. S., O'dell, C., Grayson, C. J., & Essaides, N. (1998). If only we knew what we know: The transfer of internal knowledge and best practice. New York, NY: Simon and Schuster.

38. Oguz, F., & Elif Sengün, A. (2011). Mystery of the unknown: revisiting tacit knowledge in the organizational literature. Journal of Knowledge Management, 15(3), 445-461.

39. Rehman, M., Mahmood, A. K., Sugathan, S. K., & Amin, A. (2010). Implementation of knowledge management in small and medium enterprises. Journal of Knowledge Management Practice, 11(1), 234-259.

40. Sharma, S. K., Gupta, J. N., & Wickramasinghe, N. (2005). A framework for building a learning organisation in the 21st century. International Journal of Innovation and Learning, 2(3), 261-273.

41. Shirazi, A., Mortazavi, S., & Azad, N. P. (2011). Factors affecting employees' readiness for knowledge management. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 7(33), 167-177.

42. Soliman, F., & Spooner, K. (2000). Strategies for implementing knowledge management: role of human resources management. Journal of Knowledge Management, 4(4), 337-345.

43. Theriou, N., Maditinos, D., & Theriou, G. (2011). Knowledge management enabler factors and firm performance: an empirical research of the Greek medium and large firms. European Research Studies, 14(2), 97.

44. Tseng, S. M. (2008). The effects of information technology on knowledge management systems. Expert Systems with Applications, 35(1), 150-160.

45. UN-HABITAT. (2003). The challenge of slumes. London: Earthscan Publication.

46. Valmohammadi, C. (2010). Identification and prioritization of critical success factors of knowledge management in Iranian SMEs: An experts’ view. African Journal of Business Management, 4(6), 915-924.

47. Van Der Velden, M. (2002). Knowledge facts, knowledge fiction: the role of ICTs in knowledge management for development. Journal of International Development: The Journal of the Development Studies Association, 14(1), 25-37.

48. Von Krogh, G., Roos, J., & Kleine, D. (1998). Knowing in firms: Understanding, managing and measuring knowledge. London: Sage.

49. Yeh, Y. J., Lai, S. Q., & Ho, C. T. (2006). Knowledge management enablers: A case study. Industrial Management & Data Systems, 106(6), 793-810.

50. Yew Wong, K. (2005). Critical success factors for implementing knowledge management in small and medium enterprises. Industrial management & Data systems, 105(3), 261-279.

51. Yew Wong, K. (2005). Critical success factors for implementing knowledge management in small and medium enterprises. Industrial Management & Data Systems, 105(3), 261-279.

52. Yew Wong, K., & Aspinwall, E. (2005). An empirical study of the important factors for knowledge-management adoption in the SME sector. Journal of Knowledge Management, 9(3), 64-82.

53. Yew Wong, K., & Aspinwall, E. (2005). An empirical study of the important factors for knowledge-management adoption in the SME sector. Journal of Knowledge Management, 9(3), 64-82.

54. Yuen, Y. H. (2007, June). Overview of knowledge management in the public sector. 7th Global Forum on Reinventing Government: Building Trust in Government. In Workshop on managing knowledge to build trust in government. United Nations Headquarters, Vienna (pp. 26-27).