بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی دانش آموزان پایۀ اول دبیرستان شهر تهران

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 5، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اسفند 1396، صفحه 199-230   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v14i2.16746

نویسندگان

روح الله استاک¹؛ جمال عبدالملکی^{* 2}؛ میثم محبی³

¹دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران

²دانشگاه شهید بهشتی

³واحد قم، دانشگاه آزاداسلامی

چکیده

مفهوم سرمایۀ اجتماعی، مفهومی پیچیده، چندوجهی و بین رشته‌ای است که از سیاستهای مهم اجتماعی و فرهنگی در بیشتر کشورها، ساخت و تولید آن از طریق آموزش منابع انسانی است. این امر موجب ارتقای سطح همکاری اعضای جامعه شده و موجب پایینآمدن سطح هزینه‌های تبادلات و ارتباطات می‌شود. برایناساس، با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین، پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین سازمان‌های اجتماعی، نظام آموزشوپرورش است، پرداختن به موضوع سرمایۀ اجتماعی دانش‌آموزان هدف این پژوهش قرار گرفت. جامعۀ پژوهش کلیۀ دانش‌آموزان پایۀ اول دبیرستان شهر تهران هستند، از این جامعه نمونه‌ای به حجم 897 دانش‌آموز بهصورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات ارزیابی است. ابزار پژوهش پرسشنامۀ محققساخته 87سؤالی است و جهت تحلیل داده‌ها از روش‌های ارزیابی میانگین و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که: 1- وضعیت متغیر سرمایۀ اجتماعی، ابعاد و شاخص‌های آن در گروه‌های کل دانش‌آموزان، دانش‌آموزان پسر و دختر متفاوت است. 2-اولویت‌بندی متغیر سرمایۀ اجتماعی، ابعاد و شاخص‌های آن در گروه‌های کل دانش-آموزان، دانش‌آموزان پسر و دختر متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

برنامۀ درسی پنهان؛ سرمایۀ اجتماعی؛ ابعاد، شاخص ها؛ دانش آموزان

مراجع

1. ذاکرصالحی، غ. (1387). پارادوکس سرمایۀ اجتماعی تحصیل‌کردگان ایرانی: بررسی رابطۀ آموزش عالی و سرمایۀ اجتماعی در ایران. آموزش مهندسی ایران، 10 (40)، 51-25.

2. رفیع‌پور، ف. (1385). آناتومی جامعه. چاپ چهارم. تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.

3. سمیعی، ز. (1382). بررسی تأثیر سرمایه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده بر موفقیت تحصیلی و شغلی فرزندان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه الزهرا.

4. شارع‌پور، م. (1384)، سرمایۀ اجتماعی و آموزشوپرورش. مجموعهمقالات علوم تربیتی به مناسبت نکوداشت دکتر کاردان. تهران: انتشارات سمت.

5. الوانی، م. و سیدنقوی، م. (1383). سرمایۀ اجتماعی: مفاهیم و نظریه‏ها. مطالعات مدیریت، 9 (33 و 34)، 26-9.

6. Baum, F. E., &Ziersch, A. M. (2003). Social Capital. Journal of Epidemiology and Community Health, 57(5), 320-323.

7. Chou, Y. K. (2006). Three Simple Models of Social Capital and Economic Growth. The Journal of Socio-Economics, 35(5), 889-912.

8. Clifton, R. A., & Roberts, L. W. (1993). Authority in Classrooms. Scarborough, ON: Prentice Hall.

9. Coleman, J. S. (1988). Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology, 94, S95-S120.

10. Cook-Gumperz, J. (1986). The Social Construction of Literacy. Cambridge, England: Cambridge University Press.

11. Dika, S. L., & Singh, K. (2002). Applications of Social Capital in Educational Literature: aCritical Synthesis. Review of Educational Research, 72(1), 31-60.

12. Etcheverry, E., Clifton, R. A., & Roberts, L. W. (2001). Social Capital and Educational Attainment: aStudy of Undergraduates in a Faculty of Education. The Alberta Journal of Educational Research, 47(1), 24-39.

13. Fukuyama, F. (2001). Social Capital, Civil Society and Development. Third World Quarterly, 22(1), 7-20.

14. Gibbons, M., Trow, M., Scotte, P., & Limoges, C. (1994). The New Production of Knowledge: the Dynamics of Science and Research in Contemporary Society. London, England: Sage.

15. Goddard, R. D. (2003). Relational Networks, Social Trust, and Norms: aSocial Capital Perspective on Students' Chances of Academic Success. Educational Evaluation and Policy Analysis, 25(1), 59-74.

16. Grootaert, C., &Bastelaer, T. V. (2001). Understanding and Measuring Social Capital: a Synthesis of Findings and Recommendations from the Social Capital Initiative. Retrieved from http:// siteresources. World bank. org/ INTSO CIALCAPITAL/ Resources/ Social – Capital – Initiative – Working – Paper -Series/ SCI -WPS-24.pdf

17. Hang, M.J. (2009). Family Economic Puzzles and Possibilities. Family Relations and Human Development.Family Economics and Resources Management Biennial. Retrieved fromhttp: // www.cfsv.org/ communitysurvey/ docs/survey-instrument.pdf.

18. JanalizadehChobbasti, H. (2005). Social Capital and Scientific Eminence: an Analytical Synthesis (Unpublished Doctoral Thesis). University of Bradford, Bradford, England.

19. Kawachi, I. (2001). Social Capital for Health and Human Development. Development, 44(1), 31-35.

20. Krishna, A. (2003). Understanding, Measuring and Utilizing Social Capital: Classifying Concept and Presenting a Field Application from India. Retrieved from https://ageconsearch.umn.edu/bitstream/55443/2/capriwp28.pdf

21. Krishna, A., &Shrader, E. (1999, June). Social Capital Assessment Tool. Paper Presented at the Conference on Social Capital and Poverty Reduction, Washington, D.C.

22. Núñez, A.-M. (2009). Modeling the Effects of Diversity Experiences and Multiple Capitals on Latina/o College Students' Academic Self-Confidence. Journal of Hispanic Higher Education, 8(2), 179-196.

23. Putnam, R. (2001). Bowling alone: the Collapse and Revival of American Community. New York, NY: Simon and Schuster.

24. Watkins, D. (1992). Faculty and Student Interaction. In B. R. Glark, & G. R. Neave (Eds.), TheEncyclopedia of Higher Education (Vol. 3, pp. 1605-1614). Oxford, England: Pergamon.

25. Woolcock, M. (1998). Social Capital and Economic Development: toward a Theoretical Synthesis and Policy Framework. Theory and Society, 27(2), 151-208.