رابطه مفهوم خود، ساختار خانواده و نگرش به عملکردهای تربیتی والدین در نوجوانی

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 10، دوره 010، شماره 3، اسفند 1388   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijap.v10i3.6961

نویسنده

رضوان خواه رضوان خواه^*

چکیده

در پژوهش حاضر، مؤلفة مفهوم خود و رابطظ آن با ساختار خانواده و شیوه‌های فرزندپروری مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 163 دانش‌آموز نوجوان با میانگین سنی 16 سال و به تفکیک جنسیت از میان مدارس متوسطة شهر تبریز انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس مفهوم خود تنسی متشکل از 84 ماده و مقیاس 77 ماده‌ای عملکرد تربیتی والدین استفاده شد. نتایج بیان‌گر تفاوت‌های جنسی معنی‌داری در مفهوم خود نبود. دختران در مقایسه با پسران محبت والدینی را بیشتر ارزیابی کردند، ولی در نگرش به بُعد کنترل والدینی تفاوت‌های جنسی معنی‌داری مشاهده نشد. چهار شیوة تربیتی (مقتدر، آزادگذارنده، قدرت‌طلب و مسامحه‌کار) در رابطه با مفهوم خود مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلANOVA گویای آن بود که نقش اقتدار والدینی در ایجاد مفهوم خود بالا در مقایسه با سه شیوة دیگر به مراتب بیشتر بود. همچنین، مفهوم خود، جز در رابطه با تحصیلات مادر، تحت تأثیر ساختار فیزیکی خانواده قرار نگرفت.
واژه‌های کلیدی: مفهوم خود، شیوه‌های فرزندپروری، ساختار فیزیکی خانواده، نوجوانی