ارزیابی پاسخ ژنوتیپ‌های نخود کابلی (Cicer arietinum L.) به تاریخ کاشت

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 11، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، 1385، صفحه 141-154   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v4i1.1324

نویسندگان

سید کریم موسوی^{* 1}؛ پیام پزشکپور²

¹بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان

چکیده

به منظور بررسی پاسخ ژنوتیپ‌های مختلف نخود ( Cicer arietinum L.) به تاریخ کاشت و ارزیابی تأثیر تنش خشکی انتهای فصل رشد بر بعضی صفات کمّی و شاخص‌های تحمل این گیاه ‌زراعی، آزمایش مزرعه‌ای در سال زراعی 83-1382 در ایستگاه تحقیقات دیم کوهدشت (منطقه‌ای نیمه گرمسیری در جنوب غربی استان لرستان) به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. کرت‌های اصلی شامل سطوح تاریخ کاشت (پاییزه، زمستانه و بهاره) و کرت‌های فرعی شامل سه ژنوتیپ نخود (ILC482، توده محلی گریت و هاشم) بود. با تأخیر در زمان کاشت و مصادف شدن مرحله پر شدن دانه با تنش خشکی و درجه حرارت‌های نسبتاً بالا در انتهای فصل رشد، تولید زیست‌توده و عملکرد دانه نخود به ترتیب به میزان 66 و 89 درصد کاهش یافت. کاهش عملکرد عمدتاً به دلیل کاهش تعداد غلاف در بوته (60 درصد) و کاهش وزن صد دانه (32 درصد) بود. بر اساس شاخص تحمل به تنش فرناندز توده محلی گریت هم در شرایط مطلوب (کشت زمستانه) بیشترین عملکرد دانه (3/1464 کیلوگرم در هکتار) را داشت و هم در مواجهه با شرایط تنش خشکی و درجه حرارت بالا (کشت بهاره) دارای بیشترین عملکرد (302 کیلوگرم در هکتار) بود.