کاربرد صافی فرهنگی در ترجمۀ اصطلاحات: موردپژوهی ترجمۀ انگلیسی بچه های قالیبافخانۀ مرادی کرمانی

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 2، دوره 49، شماره 3، مهر 1395، صفحه 23-51   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v49i3.47750

نویسندگان

مریم معین درباری^{* 1}؛ شهلا شریفی¹؛ علیرضا خان جان²

¹گروه زبان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه زبان انگلیسی، دانشگاه علمی-کاربردی، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی انتقادی نحوۀ کاربرد صافی فرهنگی در ترجمۀ انگلیسی کریس لیر و سهیلا سحابی (2000) از کتاب بچه های قالیبافخانۀ هوشنگ مرادی کرمانی (1359/1390) و بطور مشخص، داستان «رضو، اسدو، خجیجه» است. این مقاله بطور خاص ترجمۀ «اصطلاحات» را به عنوان یکی از عناصر زبانی فرهنگ- وابسته مدّ نظر خواهد داشت. بدین منظور، الگوی «تحلیل انتقادی ترجمه» (خان جان، 1391، 1392) که در اساس بر بینان نظریِ زبان شناسی سازگانی- نقش گرا (هلیدی، 1994، 2004) استوار می باشد به عنوان چارچوب تحلیلیِ تحقیق انتخاب گردیده است. الگوی مذکور بطور توأمان تحلیل عوامل درونزا (درون متنی) و برونزا (یعنی مؤلفه های اجتماعی و فرامتنی) را مورد توجه قرار می دهد و در این مسیر، هم به محصول ترجمه نظر دارد و هم به فرآیند ترجمه. پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد که نحوۀ کاربرد صافی فرهنگی از سوی مترجمان اثر به چه میزان با ویژگی های بافتی در نظام مقصد تناسب داشته است. یافته های تحقیق مبین آن است که اتخاذ راهکارهای «معادل سازی توصیفی» (ایجاد معادل های یک سویه) و «معادل-یابی فرهنگی» (یافتن معادل های طبیعی یا دوسویه) که به ترتیب بیشترین بسامد وقوع را داشته اند، عموماً نیل به تعادل نقشیِ نسبی را در پی داشته است.

کلیدواژه‌ها

تحلیل انتقادی ترجمه؛ صافی فرهنگی؛ ترجمۀ اصطلاحات؛ هوشنگ مرادی کرمانی؛ بچه های قالیبافخانه

مراجع