تحلیل شواهد مورفوتکتونیکی گسل درونه در محدوده ی حوضه ی آبریز ششطراز و مخروط‌افکنه‌ی پایین دست آن

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 5، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 16، شهریور 1390   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v9i16.11031

نویسندگان

مهران مقصودی^* ؛ سمیه عمادالدین

چکیده

شاخص‌ها و شواهد ژئومورفولوژیکی این امکان را فراهم می آورند تا تغییراتی که در یک حوضه ی زه کشی تحت تاثیر فعالیت‌های تکتونیکی ایجاد می‌شود را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم. حوضه ی آبریز ششطراز از جمله حوضه‌هایی است که تحت تأثیر گسل و فعالیت‌های تکتونیکی است. هدف از انجام این تحقیق، تحلیل تأثیر عامل تکتونیک فعّال در ژئومورفولوژی حوضه آبریز ششطراز و مخروط‌افکنه پایین دست آن است. در این تحقیق از نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس 1:50000، نقشه ی زمین‌شناسی با مقیاس 1:100000، عکس‌های هوایی با مقیاس 1:40000 و تصاویر ماهواره ای ETM سال 2005 در تاریخ 5 مه(باندهای1 تا 7) برای تعیین سطوح قدیمی و جدید مخروط‌افکنه و همچنین تصاویر IRS و Googel earth برای شناسایی جابجایی رودخانه استفاده شد. در زمینه ی پردازش تصاویر ماهواره‌ای از نرم‌افزار‌هایllwis و Envi استفاده شد. با استفاده از شاخص‌های مورفوتکتونیکی که میزان فعالیت‌های تکتونیکی را نشان می‌دهند، مانند شاخص عدم تقارن توپوگرافی(AF)، شاخص عامل تقارن حوضه زه کشی(T)، شاخص سینوسی جبهه ی کوهستان (SMF) و شاخص انتگرال هیپسومتری (Hi)، حرکات تکتونیکی در منطقه به صورت کمّی محاسبه و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که عامل تکتونیک تأثیر بسزایی در حوضه ی آبریز ششطراز و مخروط‌افکنه ی آن دارد و حوضه ی مورد مطالعه از نظر تکتونیکی فعّال است. همچنین در این خصوص شواهد مورفوتکتونیکی نشان از فعّال بودن گسل درونه داشته و مورفولوژی مخروط‌افکنه و سطوح تقطیع شده آن، شواهد قابل اتکایی را در این خصوص عرضه می‌نمایند.
کلیدواژه‌ها:‌ حرکات تکتونیکی، مخروط افکنه، شاخص‌های ژئومورفیک، کاشمر، رودخانه ی ششطراز.