بررسی دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی شهر اصفهان نسبت به رعایت استانداردهای خدمات مرجع دیجیتال

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 5، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1392، صفحه 85-100   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v3i1.12164

نویسندگان

رقیه عسگری¹؛ احمد شعبانی^{* 2}؛ سعید رجایی پور³

¹کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه اصفهان

²عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه اصفهان

³عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

چکیده
هدف: هدف مطالعه دیدگاه کتابداران دانشگاهی نسبت به اجرای خدمات مرجع دیجیتال در دانشگاه‌های شهر اصفهان بر اساس مؤلفه‌های استاندارد ایفلا است.
روش: روش انجام پژوهش توصیفی- پیمایشی، و جامعه آن کتابداران شاغل کتابخانه‌های دانشگاهی دولتی شهر اصفهان بود. حجم نمونه با استفاده از برآورد واریانس به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برابر با 113 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق ساخته بر اساس استانداردهای مرجع ایفلا بود.
یافته‌ها: یافته ها نشان داد که میزان رعایت مؤلفه‌های مرجع ایفلا از دیدگاه جامعه مورد بحث در کتابخانه‌ها به طور یکسان نبود. بیشترین میزان رعایت مربوط به مؤلفه خط مشی با میانگین 64/2 و کمترین میزان، مربوط به مؤلفه ارزیابی با میانگین 30/2 بوده است. میانگین کل مؤلفه‌های پژوهش برابر با 97/1 بود که میزان رعایت خدمات مرجع دیجیتال را کمتر از حد متوسط نشان می‌دهد.با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می‌شود که خط مشی اختصاصی برای خدمات مرجع دیجیتال با توجه به استانداردهای ایفلا تدوین شود و با برنامه‌ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت، اجرای برنامه های آموزش ضمن خدمت، طراحی و سفارش صفحات و منوی خدمات مرجع به ارتقاء سطح کمی و کیفی کتابخانه ها پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

استاندارد‌های ایفلا؛ خدمات مرجع دیجیتال؛ کتابخانه‌های دانشگاهی؛ کتابداران

مراجع

آشیم، مهدی، سید قطبی، مهدی (1387). خدمات مرجع دیجیتال رویکردی نوین به ارائه خدمات در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. ارتباط علمی، 9(2)، 1-8.

افشانی، علیرضا (1387). آموزش کاربردی spss در علوم اجتماعی و رفتاری. یزد: دانشگاه یزد.

اکرمی ابرقوئی، صفیه (1387). نیازسنجی و امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران.

حسن زاده، محمد (1386). خدمات مرجع الکترونیکی: شیوه‌های نوین پاسخ‌گویی به پرسش مرجع. کتابداری و اطلاع رسانی، 6(4)، 98-107.

دیانی، محمد حسین (1382). اصول و خدمات مرجع در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی. مشهد: کتابخانه‌های رایانه‌ای.

زینزلیپو، آن گرود (1384). خدمات مرجع رودررو (ترجمه احمد شعبانی، شهناز خدیوی). فصلنامه اطلاع رسانی، 16(1 و 2)، 106-111.

غلامی، طاهره (1388). خدمات مرجع دیجیتال. تهران، قم: کتابدار، دانشگاه قم.

نقی مهرطبائی، اشرف (1385). امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در مراکز اطلاع رسانی تخصصی شهر تهران. مجله کتابداری، 40(45)، 213-231.

هان، لیفنگ، گولدینگ، آن (1384). خدمات اطلاعاتی و مرجع در کتابخانه‌های دیجیتال (ترجمه کورش محمدی میانرودان). فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 21(2)، 133-157.

Dee C. R. (2002). Chat Reference Service in Medical Libraries: Part 1. An Introduction. Medical Reference Services Quarterly, 22, 1–13.

Janes, J., Carter, D., & Memmott, P. (1999). Digital Reference Services In Academic Libraries. Reference And User Services Quarterly, 39(2) , 145– 150.

Kasowitz, A., Bennett, B., & Lankes, R.D. (2000). Quality Standards For Digital Reference Consortia. Reference And User Services Quarterly,39(4) , 355–364.

Kwon, N. (2004). Assessing The Virtual Reference Success Using The Revised RUSA Guidelines For Behavioral Performance Of Reference And Information Service Providers, Proceedings Of The 6th Virtual Reference Desk Annual Conference. Cincinnati, OH, Retrieved March 17, 2009, From http://www.vrd2004.org/proceedings/kwon.htm

Ronan, J., Reakes, P., Cornwell, G. (2003). Evaluating Online Real-Time Reference In An Academic Library: Obstacles And Recommendations. The Reference Librarian, 79/80, 225-240.

Shachaf, P., Horowitz, S. (2008). Virtual Reference Service Evaluation: Adherence To RUSA Behavioral Guidelines And IFLA Digital Reference Guidelines. Library & Information Science Research, 30(2) , 122- 137.

White, M.D. (2001). Diffusion Of An Innovation: Digital Reference Service In Carnegie Foundation Master’s (Comprehensive) Academic Institution Libraries. Journal Of Academic Librarianship, 27(3) , 173–187.