تحلیل و واکاوی عوامل مؤثر بر یادگیری سازمانی؛ فراتحلیلی از تحقیقات موجود

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 2، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 31، شهریور 1397، صفحه 21-50   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v15i1.53167

نویسندگان

علی اکبر مجدی^* ؛ محمود تیموری؛ سید احمد میرمحمدتبار

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اهمیت روزافزون یادگیری سازمانی در سازمان­یادگیرنده، باعث انجام تحقیقات زیادی در سال­های اخیر درباره عوامل مؤثر بر یادگیری سازمانی شده است. با توجه به افزایش تحقیقاتِ یادگیری سازمانی و شناسایی عوامل متعدد مؤثر بر آن، تحقیق حاضر درصدد بررسی مهمترین عوامل تأثیرگذار بر یادگیری سازمانی در تحقیقات انجام شده در ایران است.روش تحقیق مقالۀ حاضر، فراتحلیل می­باشد و جامعۀ آماری این تحقیق، همۀ مقالات معتبر علمی هستند که در سال­های 1384 تا 1394 با موضوعات یادگیری سازمانی منتشر شده­اند. ازاین­رو در نهایت 39 تحقیق انتخاب و با نرم­افزار CMA2 تحلیل شدند. نتایج مرور نظامند دربارۀ متغیرهای اثرگذار بر یادگیری سازمانی در تحقیقات مرور شده، نشان داد که تاکنون 26 متغیر در این حوزه بررسی شده است. همچنین نتایج فراتحلیل نشان می­دهد که از بین عوامل اثرگذار بر یادگیری سازمانی، هوش سازمانی و سرمایه فکری اثرگذارترین عوامل بودند.براین‌اساس، هوش سازمانی (با اندازۀ اثر 76/0) و سرمایه فکری (با اندازۀ اثر 74/0) بیشترین تأثیر را بر یادگیری سازمانی داشتند.

کلیدواژه‌ها

یادگیری سازمانی؛ سرمایه ی فکری؛ فرهنگ سازمانی؛ هوش سازمانی؛ فراتحلیل

مراجع

1. خورشید، ص. و پاشازاده، ع. (1391). تأثیر هوش سازمانی بر قابلیت‌های عاطفی و یادگیری سازمانی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، (69)، 58-25.

2. سبحانی‌نژاد، م.، شهابی، ب. و یوزباشی، ع. (1385). سازمان یادگیرنده (مبانی نظری الگوی تحقق و سنجش)، تهران: نشر یسطرون، چاپ اول.

3. سنگه، پ. (1382). پنجمین فرمان؛ خلق سازمان یادگیرنده. ترجمه حافظ کمال هدایت و محمد روشن. تهران: سازمان مدیریت صنعتی، چاپ چهارم.

4. شفی، آ. (1385). "رابطة توانمندسازی کارکنان و یادگیری سازمانی در شرکت ملی پخش فرآورده-های نفتی". (پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد)، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران، ایران.

5. عباسی، ط.، هاشمی، م.، آرمینه، ا. ر. و بختیاری، م. (1393). تبیین رابطۀ بین سرمایۀ فکری و بهره‌وری نیروی انسانی با تأکید بر یادگیری سازمانی، مدیریت دولتی، (6-4)، 917-891.

6. عسکری، ن.، زارع‌پور نصیرآبادی، ف. و رزاقی، ر. (1393). نقش رهبری تحول‌گرا در توسعه‌ی یادگیری سازمانی، فصلنامه‌ی پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع). سال ششم، (2)، 122-99.

7. قربانی‌زاده، و.، حبیبی بدرآبادی، ح. و ابراهیم‌زاده، ح. (1391). نقش تعدیل‌کننده‌ی فرایند یادگیری در رابطه بین سرمایه‌ی فکری و عملکرد سازمانی، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال پنجم، (16)، 161-135.

8. نادری خورشیدی، ع. (1381). طراحی وتبیین الگوی توسعه قابلیت یادگیری سازمانی در شرکت ایران خودرو. (پایان‌نامه دکتری)، دانشگاه تهران، ایران.

9. هومن، ح. ع. (1392). راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش علمی، تهران: انتشارات سمت، چاپ سوم.

10. Amabile, T. (1988). A model of creativity and innovation in organization. Research in Organizational Behavior, 10(1), 126-167.

11. Aragon-Correa, J. A., Garcia-Morales, V. J., & Cordon-Pozo, E. (2007). Leadership and organizational learning's role on innovation and performance: Lessons from Spain. Industrial marketing management, 36(3), 349-359.

12. Bontis, N. (2001). Managing organizational knowledge by diagnosing intellectual capital: Framing and advancing the state of the field. Managing Organizational Knowledge, 18(8), 271-301.

13. Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. Hoboken, NJ: Wiley.

14. Bose, R. (2004). Knowledge management metrics. Journal Leadership Organization, 22(9), 225-238

15. Carol, A. B., & Kenneth, D. M. (1994). A model of organizational learning and the diagnostic process supporting it. The Learning Organization, 1(3), 26-37.

16. Cohen, J. (1988). Statistical power analysis in the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

17. Denison, D. R., & Mishra, A. K. (1995). Toward a theory of organizational culture and effectiveness. Organization Science, 6(2), 204-223.

18. Denton, J. (1998). Organizational learning and effectiveness. New York: Routledge.

19. Franco, M., & Almeida J. (2011). Organizational learning and leadership styles in healthcare organisations. Leadership and Organization Development Journal, 32(8), 782-806.

20. Fry, L. W., Vitucci, S., & Cedillo, M. (2005). Spiritual leadership and army transformation: Theory, measurement, and establishing a baseline. The Leadership Quarterly, 16(5), 835-862.

21. Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big-Five factor structure. Psychological assessment, 4(1), 26-42.

22. Gorelick, C. (2011). Knowledge management vs. the learning organization: A conversation with a practitioner. The Learning Organization, 12(4), 383-388.

23. Hitt, W. D. (1996). The learning organization: Some reflections on organizational renewal. Employee Counselling Today, 8(7), 16-25.

24. Hong, J. C., & Kuo, C. L. (1999). Knowledge management in the learning organization. The Leadership and Organization Development Journal, 20(4), 207-215.

25. Hovland, I. (2003). Knowledge management and organisational learning: An international development perspective: An anotated bibliography. London: Overseas Development Institute.

26. Jimenez-Jimenez, D., & Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance. Journal of Business Research, 64(4), 408-417.

27. Jung, Y. (2009). An approach to organizational intelligence management (A framework for analyzing organizational intelligence within the construction process). Retrieved fromhttp://scholar.lib.vt.edu/theses/available/etd-08102009-200607/ unrestricted/ Younghan_ JungSep_09.pdf.

28. Lee, J. (2007). Effects of leadership and leader-member exchange on innovativeness. Journal of Managerial Psychology, 23(6), 2-9.

29. Lipsey, M. W., & Wilson, D. B. (2001). Practical meta-analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.

30. Littell, J. H., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. New York: Oxford University Press

31. Marr, B., Schiuma, G., & Neely, A. (2004). Defining key performance indicators for organizational knowledge assets. Business Process Management Journal, 10(5), 551-569.

32. Nevis, E. C., Dibella, A. J., & Gould, J. M. (1995). Understanding organizations as learning systems. Sloan Management Review, 36(2), 73-85.

33. Nwankpa, J., & Roumani, Y. (2014). Understanding the link between organizational learning capability and ERP system usage: An empirical examination. Journal of Computers in Human Behavior, 33(1), 224-234.

34. Ortenblad, A. (2004). The learning organization: Towards an integrated model. The Learning Organization, 11(2), 129-144.

35. Panayides, P. M. (2007). The impact of organizational learning on relationship orientation, logistics service effectiveness and performance. Industrial Marketing Management, 36(1), 68-80.

36. Pelz, D. C., & Andrews, F. M. (1966). Autonomy, coordination, and stimulation, in relation to scientific achievement. Behavioral Science, 11(2), 89-97.

37. Phillips, B. T. (2003). A four-level learning organisation benchmark implementation model. The Learning Organization, 10(2), 98-105.

38. Real, J. C., Leal, A., & Roldan, J. L. (2006). Information technology as a determinant of organizational learning and technological distinctive competencies. Industrial Marketing Management, 35(4), 505-521.

39. Redding, J. (1994). Strategic readiness: The making of the learning organization. San Francisco: Josse Bass.

40. Senge, P. M. (1991). The fifth discipline, the art and practice of the learning organization. Performance+ Instruction, 30(5), 37-37.

41. Škerlavaj, M., Štemberger, M. I., & Dimovski, V. (2007). Organizational learning culture—the missing link between business process change and organizational performance. International Journal of Production Economics, 106(2), 346-367.

42. Wu, I. L., & Chen, J. L. (2014). Knowledge management driven firm performance: the roles of business process capabilities and organizational learning..Journal of Knowledge Management, 18(6), 1141-1164.

43. Yeo, R. (2006). Implementing organizational learning initiative: Insights form Singapore organizations-part II. Development and Learning in Organizations: An International Journal, 20(2), 10-12.

44. Yeung, A., & Pavid, K. (1999). Organizational learning capability. New York: Oxford University.

45. Zappa, P., & Robins, G. (2016). Organizational learning across multi-level networks. Social Networks, 44(4), 295-306.