ترجمه و اعتباریابی پرسش‌نامه سرمایه اجتماعی برای دانش آموزان نوجوان (SCQ-AS)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 3، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 31، شهریور 1397، صفحه 51-78   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v15i1.61718

نویسندگان

مهدی قادری^{* 1}؛ خالد توکلی²؛ بهزاد احمدی¹

¹دانشگاه پیام نور، تهران

²دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ترجمه و تعیین اعتبار و پایایی نسخه فارسی «پرسش‌نامه سرمایه اجتماعی دانش­آموزان نوجوان» (SCQ-AS) بود. روش پژوهش، پیمایش و از نوع مقطعی بود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستان­های شهر سقز بودند. ابتدا بر اساس نمونه­گیری خوشه­ای مدارس مدنظر انتخاب، سپس بر اساس نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک حجم نمونه مشتمل بر300 دانش­آموز (160پسر و 140 دختر) انتخاب شدند. اعتبار محتوی پرسش‌نامه از طریق توافق متخصصان، و اعتبار سازه آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری تعیین شد. پایایی و ثبات درونی پرسش‌نامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ  بررسی شد. داده­ها با استفاده از ورژن 19 نرم‌افزارSPSS  و نرم‌افزار LISREL8.8 تحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری، ساختار 4 عاملی پرسش‌نامه را تأیید کرد. مقادیر «شاخص برازش نرم شده» بنتلر- بونت (NFI) برابر با 95/0 و «شاخص برازش تطبیقی» (CFI) برابر با 98/0، نشان از برازش مطلوب مدل داشتند. مقدار «ریشه دوم میانگین مربعات خطای برآورد» (RMSEA) برابر با 038/0 به‌دست آمد و ازآن‌جایی‌که این مقدار کمتر از 06/0 است، می‌توان استدلال کرد که پرسش‌نامه فوق از روایی سازه مطلوبی برخوردار است.این پرسش‌نامه برای اندازه­گیری سرمایه اجتماعی در میان دانش­آموزان نوجوان مناسب است و قابلیت به‌کارگیری در مطالعات اپیدمیولوژیک به‌ویژه مطالعات مرتبط با سرمایه اجتماعی و اثرات آن بر عوامل خطر یا مؤلفه­های سلامت میان دانش‌آموزان نوجوان را داراست.

کلیدواژه‌ها

تحلیل عاملی تأییدی؛ اعتبار؛ پایایی؛ سرمایه اجتماعی

مراجع

1. بهرامی، غ. گ. م. و مهدوی، م. (1390). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش در دبیرستان‌های دخترانه شهر تبریز، فصل‌نامه علمی پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 2 (4): 90-71.

2. توکل، م. و ناصری‌راد، م. (1391). تبیین نابرابری های سلامت و سرمایه اجتماعی غیرمبتلایان و مبتلایان به سرطان مراجعه کننده به انستیتو کانسر دانشگاه علوم پزشکی تهران، پیاورد سلامت، 6 (1): 21-10.

3. فرخ علایی، ف. (1391). طراحی، پایایی وروایی پرسش‌نامه سرمایه اجتماعی دانش‌آموزی(SSCQ) و پیداکردن رابطه بین سرمایه اجتماعی و موفقیت در یادگیری زبان انگلیسی. (پایان‌نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد زبان انگلیسی)، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

4. فیلد، ج. (1385). سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران، نشر کویر.

5. قمری، م. (1392). رابطه بین سرمایه اجتماعی و انگیزش درونی با پیشرفت تحصیلی دانش-آموزان دوره متوسطه شهر کرج، فصل‌نامه آموزش و ارزشیابی، 6 (22): 58-45.

6. کاظمی، م. (1387). بررسی عوامل خانوادگی موثر بر سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: دانش-آموزان دبیرستان‌های شهر اصفهان). (پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد علوم اجتماعی)، دانشگاه اصفهان، ایران.

7. کیا‌مرثی، آ. و مؤمنی، س. (1392). بررسی ارتباط سرمایه‌ اجتماعی و شادکامی با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی، مجله روانشناسی مدرسه؛ 2 (1): 130-119.

8. محبوبی، ر. (1387). بررسی نقش سرمایه اجتماعی در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی شهر ارومیه. (پایان‌نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد علوم اجتماعی)، دانشگاه علامه طباطبایی، ایران.

9. محبی میمندی، م. (1387). بررسی نقش سرمایه اجتماعی والدین در عملکرد تحصیلی دانش-آموزان پسر مقطع دبیرستان شهرستان همدان. (پایان‌نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد علوم اجتماعی)، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران.

10. نازکتبار، ح. و ویسی، ر. (1387). واکاوی رابطه سرمایه اجتماعی با تحصیل فرزندان، مجله فرایند مدیریت توسعه، شماره 68-69، صص 123-149.

11. Abel, T. (2007). Cultural capital in health promotion. In D. V. McQueen, I. Kickbusch, Potvin, L, J. M. Pelikan, L. Balbo, L., Abel, ... & D. V. McQueen (Eds.), Health and modernity: The role of theory in health promotion (pp. 41-71). New York: Springer.

12. Aminzadeh, K., Denny, S., Utter, J., Milfont, T. L., Ameratunga, S., Teevale, T., & Clark, T. (2013). Neighborhood social capital and adolescent self-reported wellbeing in New Zealand: A multilevel analysis. Social Science and Medicine, 84(5), 13-21.

13. Blum, R. W., & Rinehart, P. M. (2001). Reducing the risk: Connections that make a difference in the lives of youth. Minneapolis, MN: Division of General Pediatrics and adolescent Health, University of Minnesota.

14. Borges, C. M., Campos, A. C., Vargas, A. D., Ferreira, E. F., & Kawachi, I. (2010). Social capital and self-rated health among adolescents in Brazil: An exploratory study. BMC Research Notes, 3(1), 1-8.

15. Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. G. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education (pp. 241-258). Westport: Greenwood Press.

16. Carpiano, R. M. (2006). Toward a neighborhood resource based theory of social capital for health: Can Bourdieu and sociology help? Social Science and Medicine, 62(1), 165-175.

17. Carpiano, R. M. (2007). Neighborhood social capital and adult health: An empirical test of a Bourdieu-Based Model. Health and Place, 13(3), 639-655.

18. Cockerham, W. C. (2013). Bourdieu and an update of health lifestyle theory. In Cockerham, W.C. (Ed.), Medical sociology on the move (pp. 127-154). London: Springer.

19. Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. The American Journal of Sociology, 94(1), 95-120.

20. De Silva, M. J., McKenzie, K., Harpham, T., & Huttly, S. R. (2005). Social capital and mental illness: A systematic review. Journal of Epidemiology and Community Health, 59(8), 619-627.

21. Dufur, M. J., Hoffmann, J. P., Braudt, D. B., Parcel, T. L., & Karen, R. S. (2015). Examining the effects of family and school social capital on delinquent behavior. Deviant Behavior, 36(7), 1-16.

22. Dufur, M. J., Toby, L., Parcel, & Kelly, P.T. (2013). Does capital at home matter more than capital at school? Social capital effects on academic achievement. Research in Social Stratification and Mobility, 31(3), 1-21.

23. Eriksson, M. (2011). Social capital and health-implications for health promotion. Glob Health Action, 4(1), 5611.

24. Eriksson, U., Hochwälder, J., & Sellström, E. (2011). Perceptions of community trust and safety consequences for children’s wellbeing in rural and urban contexts. Acta Paediatrica, 100(10), 1373-1378.

25. Haghighatian, M. (2010). The effects of family social capital on student's school achievements in Isfahan high schools. Journal of Applied Sociology, 39(3), 21-32.

26. Harpham, T., Grant, E., & Rodriguez, C. (2004). Mental health and social capital in Cali, Colombia. Social Science and Medicine, 58(11), 2267-2278.

27. Hoffmann, J. P., & Dufur, M. J. (2008). Family and school social capital effects on delinquency: Substitutes or complements? Sociological Perspectives, 51(1), 29-62.

28. Islam, M. K. J., Merlo, I., Kawachi, M., Lindstrom, M., & Gerdtham, U. G. (2006). Social capital and health: Does egalitarianism matter? A literature review. International Journal of Equity in Health, 5(1), 1-28.

29. Kawachi, I., & Berkman, L. )2000(. Social cohesion, social capital and health. In L. F. Berkman, L. Kawachi (Eds.), Social epidemiology (pp. 174-190). New York, NY: Oxford University Press.

30. Kawachi, I., & Berkman, L.F.)2001(. Social ties and mental health. Journal of Urban Health, 78(3), 458-467.

31. Kawachi, I., Kennedy, B. P., & Lochner, K. (1997). Long live community: Social capital as public health. The American Prospect, 8(35), 56-59.

32. Kawachi, I., Kennedy, B. P., Lochner, K., & Prothrow-Smith, D. (1997). Social capital, income inequality and mortality. American Journal of Public Health, 87(9), 1491-1498.

33. Kidger, J., Araya, R., Donovan, J., & Gunnell, D. (2012). The effect of the school environment on the emotional health of adolescents: A systematic review. Pediatrics, 129(5), 925-949.

34. Leonard, M. (2005). Children, childhood and social capital: Exploring the links. Sociology, 39(4), 605-622.

35. Lin, N. (2001). Building a network theory of social capital. In N. Lin, K. S. Cook, & R. S. Burt (Eds.), Social capital: Theory and research (pp 1-29). New York: Aldine Transaction.

36. Lin, N., & Peek, M. K. (1999). Social networks and mental health. In A. V. Horwitz, & T. L. Scheid (Eds.), A handbook for the study of mental health (pp 241-257). Cambridge: Cambridge University Press.

37. Lynch, J., & Kaplan, G. )1997(. Understanding how inequality in the distribution of income effect health. Journal of Health Psychology, 2(3), 297-314.

38. McKenzie, K. (2006). Social risk, mental health, and social capital. In K. McKenzie & T. Harpham (Eds.), Social capital and mental health (pp 24-38). London: Jessica Kingsley Publishers.

39. Morrow, V. (1999). Conceptualizing social capital in relation to the wellbeing of children and young people: A critical review, The Sociological Review, 47(4), 744-765.

40. Paiva, P. C. P., Paiva, H. N. D., Oliveira Filho, P. M. D., Lamounier, J. A., Ferreira, E. F. E., ... & Zarzar, P. M. (2014). Development and validation of a social capital questionnaire for adolescent students (SCQ-AS). PLOS ONE, 9(8), e103785.

41. Parcel, T. L., & Dufur, M. J. (2001). Capital at home and at school: Effects on child social adjustment. Journal of Marriage and Family, 63(1), 32-47.

42. Parcel, T. L., Dufur, M. J., & Cornell Zito, R. (2010). Capital at home and at school: A review and synthesis. Journal of Marriage and Family, 72(4), 828-846.

43. Putnam, R. D. (1993). Making democracy work: Civic traditions in modern Italy. Princeton: Princeton University Press.

44. Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon and Schuster Press.

45. Putnam, R. D., & Goss, K. A. (2002). Democracies in flux: The evolution of social capital in contemporary society. Oxford: Oxford University Press.

46. Rose, R. )2000(. How much does social capital add to individual health? A survey study of Russians. Social Science and Medicine, 51(9), 1421-1435.

47. Sanderfur, G. D., Meier, A. M., & Campbell, M. E. (2006). Family resources, social capital and college attendance. Social Science Research, 35(2), 525-553.

48. Song, L. (2011). Social capital and psychological distress. Journal of Health and Social Behavior, 52(4), 478-492.

49. Tsang, K. K. (2010). School social capital and school effectiveness. Education Journal, 37(1-2), 119-136.

50. Vandewater, E. A., & Landford, J. E. (2005). A family process model of problem behaviors in adolescents. Journal of Marriage and Family, 67(1), 100-109.

51. Virtanen, M., Ervasti, J., Oksanen, T., Kivimaki, M., & Vahtera, J. (2013). Social capital in schools. In I. Kawachi, S. Takao, & S. V. Subramanian (Eds.), Global perspectives on social capital and health (pp 65-85). New York: Springer.

52. Wilkinson, R. (1999(. Income inequality, social cohesion and health. International Journal of Health Services, 29(4), 699-732.