تأثیر پرایمینگ سالیسلیک ‌اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا چشم‌بلبلی تحت تنش کم‌آبی در مرحله زایشی

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 3، دوره 2، شماره 1، خرداد 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v2i1.12017

نویسندگان

آرش پاک‌مهر^* ؛ مهدی راستگو؛ فرید شکاری؛ جلال صبا؛ مریم وظایفی؛ اسماعیل زنگانی

اسلام

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر پرایمینگ سالیسلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه‌ی لوبیا چشم‌بلبلی
(L. unguiculata Vigna) رقم پرستو تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های خُردشده با سه تکرار در سال زراعی 1388-1387 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ بوسیله‌ی سالیسلیک اسید به‌عنوان عامل فرعی در پنج سطح (صفر،900، 1800، 2700 و3600 میکرومولار) و آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری منظم، اِعمال تنش کم‌ آبی در زمان گل‌دهی و غلاف بندی) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر آبیاری و سالیسلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد، معنی دار بود. اثر متقابل آبیاری×سالیسلیک اسید تنها برای تعداد غلاف در شاخه‌ی اصلی و فرعی، وزن 100دانه در غلاف شاخه‌ی اصلی، بیوماس و عملکرد دانه معنی دار بود. مقایسات میانگین صفات مورد مطالعه نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط تنش کم آبی در مقایسه با شرایط آبی، کاهش یافت. پرایمینگ بذور با سالیسلیک اسید، باعث افزایش طول غلاف، تعداد غلاف، تعداد دانه، وزن100دانه در غلاف های شاخه‌ی اصلی و فرعی، بیوماس، عملکرد دانه و شاخص برداشت در هر دو شرایط آبیاری و تنش شد. بذور پیش‌تیمارشده با غلظت 2700 میکرومولار سالیسلیک اسید وضعیت مطلوبی را از نظر کلیه‌ی صفات فوق در مقایسه با سایر تیمارها در شرایط آبیاری و تنش کم‌آبی به خود اختصاص دادند. از بین مقادیر مختلف سالیسلیک اسید به‌کار رفته برای عمل پرایمینگ، بذور پیش‌تیمارشده با غلظت 2700 میکرومولار سالیسلیک اسید در شرایط آبیاری منظم، تنش کم‌آبی در مرحله گل‌دهی و تنش کم‌آبی در مرحله غلاف بندی با عملکرد 4424، 3437 و 2475 کیلوگرم در هکتار، دارای بیشترین عملکرد بودند.

واژه‌های کلیدی: پرایمینگ، تنش کم‌آبی، سالیسیلیک اسید، عملکرد، لوبیا چشم‌بلبلی