بررسی دریافت نور و برخی ویژگی های کانوپی درکشت های خالص و مخلوط ذرت (Zea mays L.)و باقلا L.) Vicia faba)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 7، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 5، مهر 1389، صفحه 437-447   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i3.7658

نویسندگان

اسماعیل رضائی چیانه^* ؛ عادل دباغ محمدی نسب؛ محمدرضا شکیبا؛ کاظم قاسمی گلعذانی؛ سعید اهری زاد

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

سیستم های کشت مخلوط یکی از روش های مدیریت صحیح تو لید محصولات زراعی است که منجر به بهبود جذب و کارایی مصرف منابع توسط گیاهان می شود. با همین هدف به منظور بررسی دریافت نور و برخی ویژگی های کانوپی درکشت های خالص و مخلوط ذرت (Zea mays L.)و باقلا L.) Vicia faba) تحت شرایط آب و هوایی تبریز، آزمایشی در قالب طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار و 15 تیمار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 86- 1385 اجرا گردید. تیمارها شامل سه تراکم کشت خالص ذرت (6، 7 و 8 بوته در متر مربع)، سه تراکم کشت خالص باقلا (30، 40 و 50 بوته در متر مربع) و نه ترکیب تیماری برای کشت مخلوط دو گونه به روش افزایشی بودند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ، درصد نور دریافتی و شاخص کلروفیل در کشت مخلوط نسبت به تک کشتی های ذرت به ترتیب 88/2 ، 37 و 94/11 درصد و نسبت به تک کشتی های باقلا به ترتیب 63/2 ،30 و 27/9 درصد افزایش نشان داد. میانگین دمای داخل کانوپی تیمارهای کشت مخلوط نسبت به میانگین تک کشتی های ذرت و باقلا نیز به ترتیب 17/2 و 88/2 درجه سانتیگراد کمتر بود. در بین کشت های مخلوط، ترکیب تراکمی هشت بوته ذرت و 50 بوته باقلا در متر مربع بهترین تیمار از نظر دریافت نور توسط کانوپی، شاخص سطح برگ کانوپی، شاخص کلروفیل و دمای کانوپی تشخیص داده شد. ارزیابی تیمارهای مختلف کشت مخلوط با استفاده از نسبت برابری زمین (LER) نشان داد که میزان LER در تمام تیمارهای مخلوط ذرت و باقلا بزرگتر از یک بود. ترکیب تیماری 6 بوته ذرت با تراکم های 50 و 40 بوته باقلا، بالاترین نسبت برابری زمین (97/1) را به خود اختصاص داد که معادل 5/97 درصد افزایش در بهره وری استفاده از زمین نسبت به کشت خالص دو گونه بود و این نشان دهنده برتری کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص است.

کلیدواژه‌ها

دمای کانوپی؛ شاخص سطح برگ؛ کلروفیل؛ نسبت برابری زمین؛ نور دریافتی

مراجع

1- Aasim, M., Umer, E.M., and Karim, A. 2008. Yield and competition indices of intercropping cotton (Gossypum hirstum L.) using different planting pattern. Journal of Tarim Bilimleri Dergis 4: 326-333.

2- Agegnehu, G., Ghizaw, A., and Sinebo, W. 2006. Yield performance and Land – use efficiency of barley and faba bean mixed cropping in Ethiopian high lands. European Journal of Agronomy 25: 202 –207.

3- Ahmadvand, A., Nasiri- Mahalati, M., and Koocheki, A. R. 2006. Effect of light competition and nitrogen fertilizer on canopy structure of wheat and wild oat. Journal of Agricultural Science and Natural Resourse 6: 1-12. (In Persian with English Summary)

4- Anthony, R.S., and Rene, C.V. 2008. Land equivalent ratios, Light interception, and water in annual intercrops in the presence or absence of in-crop herbicides. Agronomy Journal 100: 1145-1154.

5- Argenta, G., Silva, P.F., and Sangoi, L. 2004. Leaf relative chlorophyll content as a parameter to predict nitrogen fertilization in maize. Cienica Rural, Santa Maria 34: 1379-1387.

6- Awal, M. A., Koshi, H., and Iked, T. 2006. Radiation interception and use by maize / peanut intercrop canopy. Agricultural and forest meteorology 139: 74- 83.

7- Beyshlag, W., Barnes, P. W., Rywel, R., Caldwell, M.M., and Flint, S.D. 1990. Plant competition for light analyzed with a multispecies canopy model. II. Influence of photosynthetic characteristics on mixtures of wheat and wild oat. Ecological Journal 82: 374-380.

8- Bingcheng, X., Shan. L., Zhang, S., Deng, X., and Li, F. 2008. Evaluation of switch grass and sainfoin intercropping under 2:1 row – replacement in semiarid region northwest china African Journal Biotechnology 7: 4056-4067.

9- France, B., Urska, Z., Silva, G. M., Martina, B., and Laszlo, R. 2000. Competitive ability of maize in mixture with climbing bean in organic farming. Available at: http:// www. Organic. org.

10- Getachew, A., Ghizaw, A., and Sinebo, W. 2006. Yield performance and Land use efficiency of barley and faba bean mixed cropping in Ethiopian high lands. European Journal of Agronomy 25: 202 –207.

11- Ghanbari, B.A. 2000. Intercropping field bean (Vicia faba L.) and wheat (Triticume aestivume L.) as a low-input forage. PhD Thesis Wye Collage University of London UK.

12- Ghosh, P.K., Manna, M.C., Bandyopadhyay, K.K., Ajay, A.K., Tripathi, R.H., Wanjari, K. M., Hati, A. K., Misra Charya, C. L., and Subba Rao, A. 2006. Interspecific interaction and nutrient use in soybean-sorghum intercropping system. Agronomy Journal 98(4): 1097-1108.

13- Haugaard – Nielsen, H., Ambus, P., and Jensen, E. S. 2001. Inter-specific competition, N-use and interference with weed in pea – barley intercropping. Field Crop Research 70: 101 –109.

14- Haymes, R., and Lee, H.C. 1999. Competition between autumn and spring planted grain intercrops of wheat (Triticum aestivum L.) and field bean (Vicia faba L.). Field Crops Research 62:167-176.

15- Hemayati, S., Siadat, A., and Sadeghzade, F. 2002. Evaluation of intercropping of two corn hybrids in different densities, Iranian. Journal of Agricultural Science 25: 73-87. (In Persian with English Summary)

16- Hosseini, S. M. B., Mazaheri, D., Jahansouz, M. R., and Yazdi Samadi, B. 2003. The effects of nitrogen levels on yield and yield components of forage millet (Pennisetum americanum) and cowpea (Vigna unguiculata) in intercropping system. Pajouhesh v Sazandegi 59: 60-67. (In Persian with English Summary)

17- Jaya, K.D., Bell, V.J., and Sale, P.W. 2008. Modification of within-canopy microclimate in maize for intercropping in the lowland tropics. Available at: http:// www.regional.org.au.

18- Kayhan, F.P., Dutilleul, P., and Smith, D. 1999. Soybean canopy development as affected by population density and intercropping with corn. Crop Science 39: 1784-1791.

19- Keating. M., and Carbery, J. 1993. Light interception and yield in legume-cereal intercropping. Field Crops Research 1: 75-79.

20- Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Mondani, F., Feizi H., and Amirmoradi, S. 2009. Evaluation of radiation interception and use by maize and bean intercropping canopy. Journal of Agroecology 1: 13-23. (In Persian with English Summary).

21- Li. L., Yang, S., Zhang, X., and Christie, F. 1999. Inter-specific complementary and competitive interactions between intercropped maize and faba bean. Plant and Soil 212: 105 – 114.

22- Mason, S.C., Leihner, D.E., Vorst, J.J., and Salazar, E. 1986. Cassava-cowpea and cassava-peanut intercropping. I. Leaf area index and dry matter accumulation. American Society of Agronomy Journal 78: 47-53.

23- Minale, L., Tilahun, T., and Alemayehu, A. 2001. Determination of nitrogen and phosphorus pertilizer levels in different maize-faba bean intercropping patterns in northwestern Ethiopia. Seventh Eastern and Southern Africa Regional Maize Conference pp: 513-518.

24- Nasrullahzadeh, S., Ghassemi – Golezani, K., Javanshir, A., Valizadeh M., and Shakiba, M. R. 2007. Effects of shade stress on ground cover and grain yield of faba bean (Vicia faba L.). Journal of Food, Agriculture and Environment 1: 337- 340.

25- Parsa, M., and Bagheri, A. 2008. Pulses. Ferdowsi University of Mashhad Press. 522 pp. (In Persian).

26- Raji, J. A. 2007.Intercropping kenaf and cow pea. African Journal of Biotechnology 6: 2807-2809.

27- Rostami, L., Mondani, F., Khuramdel, S., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M. 2009. Effect of various corn and bean intercropping densities on weed populations. Weed Research Journal 1(2):37-51. (In Persian with English Summary).

28- Shikata, K., Matsushita, Y., Naw, E., and Sakuratani, T. 2003. Effect of intercropping with maize on the growth and light environment of cowpea. Japanese Journal of Tropical Agriculture 47: 17-26.

29- Singer, J. W., Sauer, T. S., Blaser, B. C., and Meek, D. W. 2007. Radiation use efficiency in winter cereal forage production systems. American society of Agronomy 99: 1175-1179.

30- Tesfaye, K., Walker, S., and Tsubo, M. 2006. Radiation interception and radiation use efficiency of three grain legumes under water deficit conditions in a semi-arid environment. European Journal Agronomy 25: 60-70.

31- Tsubo, M., Walker, S., and Mukhala, E. 2001. Comparisons of radiation use efficiency of mono/inter cropping systems with different orientations. Field Crops Research 71: 17 – 29.

32- Tsubo, M., Walker, S., and Ogindo, H. O. 2004. A simulation model of cereal-legume intercropping systems for semiarid regions I. Model development. Field Crops Research 90: 48-61.

33- Vandermeer, J. H. 1989. The Ecology of Intercropping, Cambridge Univ. ersity Press. pp: 297.

34- Watiki, J. M., Fukai, S., Banda, J. A., and Keating, B. A. 1993. Radiation interception and growth of maize/cowpea intercrop as affected by maize plant-density and cowpea cultivar. Field Crops Research 35: 123-133.

35- Wenxue, L., Long, L., Jianhao, S., Tianwen, G., Fusuo, Z., Xingguo, B., Peng, A., and Tang, C. 2005. Effects of intercropping and nitrogen application on nitrate presentinthe profile of orthic an orthic anthrosolwest china. Agriculture Ecosystems and Environment 105: 483 – 491.

36- Willey, R.W. 1979. Intercropping-its importance and research needs.Part-1. Competition and yield advantages. Field Crops Research 32: 1-10.

37- Willey, R.W. 1990. Resource use in intercropping system. Journal of Agriculture Water Management 17: 215-231.