بدیعیّات، پدیده‌ای نو در عصر انحطاط

زبان و ادبیات عربی

مقاله 5، دوره 1، شماره 1، بهمن 1388   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.v1i1.3011

نویسنده

عباس طالب زاده عباس طالب زاده^*

چکیده

«بدیعیّات» به عنوان فنّی نو و بی‌سابقه در دوره‌ای از تاریخ ادبیّات عربی پدید آمد که به دورة انحطاط موسوم است. بررسی این فن به عنوان نمونه‌ای از شعر و ادب این دوره، هر پژوهش‌گری را دربارة تسمیه این برهه از تاریخ ادبیّات عربی دچار تردید می‌کند. زیرا خیل عظیم دانشمندان و ادیبان و شاعران این دوره، با هزاران اثر ارزشمند اگر از شکوفایی حکایت نکند، بیان‌گر انحطاط نیز نمی‌باشد.
بدیعیّات گرچه ریشه در مدایح نبوی دارد ولی به عنوان فنّی مستقل ابراز وجود کرد و بدیعیه سرایان نام‌آوری در این عرصه هنرنمایی کردند و صنایع بدیعی را در تک‌تک ابیات قصیدة خود به تصویر کشیدند؛ و آن گاه در تبیین رموز و غموض فنون بدیعی خود شروحی ارزشمند را به رشتة تحریر درآوردند که کتاب «خزانة الادب» ابن حجه ‌حموی نمونه‌ای از آنهاست.
کلید واژه‌ها: بدیعیّات، دورة انحطاط، صنایع بدیعی، صفی‌الدّین حلّی.