تحلیل گفتمانی سیاست هسته ای دولت احمدی نژاد از هژمونی تا افول

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 2، دوره 4، شماره 1، مرداد 1394، صفحه 22-58   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jipr.v4i1.49042

نویسندگان

سید جلال دهقانی فیروز آبادی؛ مهدی عطائی^*

علامه طباطبایی

چکیده

موضوع هسته‌ای به‌ عنوان مهم‌ترین مسألۀ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهۀ گذشته، عرصۀ رقابت گفتمان‌های مختلف در این حوزه بوده است. هریک از سه دولت اصلاحات، اصول‌گرا و اعتدال‌گرا رویه‌های متفاوتی را در قبال موضوع هسته‌ای در پیش گرفته‌اند. برای فهم چرایی این چرخش‌ها در سیاست هسته‌ای دولت‌های مختلف، نیازمند آن هستیم که این تغییرات را به لایه‌های عمیق‌تر گفتمانی و نظام‌های معنایی ارجاع دهیم. از این ‌رو، مقالۀ حاضر با استفاده از نظریۀ گفتمان لاکلا و موف، چارچوب نظری را فراهم آورده است که به تبیین عناصر و دقایق گفتمان ناظر بر موضوع هسته‌ای در دولت احمدی نژاد و کشمکش‌ها و رقابت‌های هژمونیک میان این گفتمان و گفتمان‌های رقیب می‌پردازد. از این رو،گفتمان هسته‌ای دولت احمدی نژاد را مبتنی بر این چهارچوب نظری، از طریق بررسی گفتارهای هسته‌ای او تحلیل می‌کنیم. سؤال اصلی پژوهش آن است که نظام معنایی و گفتمان هسته‌ای حاکم بر دولت احمدی نژاد چیست و چه عواملی هژمونی و افول این گفتمان را فراهم آوردند؟ تحلیل گفتمان هسته‌ای دولت احمدی نژاد نشان می‌دهد که این گفتمان با دالّ مرکزی «مقاومت و تحمیل»، به جهت برخورداری از عوامل سیاسی بیشتر، فعال‌تر و منسجم‌تر، به‌کارگیری فرآیندهای طرد و برجسته‌سازی،‌ میزان دسترسی بالا و اعتبار بیشتر نسبت به سایر گفتمان‌های رقیب، توانست هژمونیک شود؛ اما خصلت ناپایدار سازه‌های گفتمانی منجر به ظهور ناسازهایی در گفتمان هسته‌ای دولت احمدی نژاد شد که زمینۀ ظهور و هژمونی گفتمان هسته‌ای دولت اعتدال را در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم فراهم کرد.

کلیدواژه‌ها

نظریۀ گفتمان؛ گفتمان هسته ای؛ اصول گرایی؛ مقاومت و تحمیل؛ هژمونی

مراجع

References

Ahmadinejad, M. (2006, Novembre 2016). Speaking at the ceremony of jihad and martyrdom, Available at http://www.president.ir/fa. (in Persian)

Ahmadinejad, M. (2007, Novembre 2016). Speaking at a meeting with students in Khorasan Razavi, Available at http://www.president.ir/fa. (in Persian)

Akhavankazemi, B. (2010). Review and assess the socio-political discourse in the Islamic Republic Iran. Tehran: Islamic culture and thought Research center. (in Persian)

Armin, M. (2007). Nuclear power in Ahmadinejad’s train. Baztab andisheh. 84(1), 15-23. (in Persian)

Behestani, M. (2013). The relationship between religious attitudes and foreign policy perceptual analysis: operational codes of Bazarghan and Ahmadinejad. Journal of Foreign Relations 5(3), 211- 247. (in Persian)

Clawson, P. (2010). The Red Line: How to assess Progress in U.S. Iran Policy. Washington, DC: Washington institute for Near East Policy.

Dehghani Firoozabadi, J. (2007). Discourse of justice centered on Ahmadinejad's foreign policy. Journal of Political Science. 5(1), 157-193. (in Persian)

Dehghani Firoozabadi, J., & Vahabpor, P. (2013). Ontological security in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. Tehran: Center for Strategic Studies. (in Persian)

Dehghani Firoozabadi, J., & Nori, v. (2012). Ontological security in foreign policy during conservatives. Journal of Strategic Studies, 15(57), 149-180. (in Persian)

Dehghani Firoozabadi, J., & Nori, v. (2011). Foreign policy of the Islamic Republic of Iran during the conservatives. Tehran: University of Imam Sadeq. (in Persian)

Dehghani Firoozabadi, J., & Firozi, a. (2012) Public Diplomacy Islamic Republic of Iran during the conservative. Foreign Relations Journal, 4(2), 71-109. (in Persian)

Dehghani Firoozabadi, J., & Zabihi, R. (2012). Islamic identity revolutionary impact on the behavior of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran on the nuclear issue (Volume Khatami and Ahmadinejad). Political Science Quarterly, 15(59), 75-102. (in Persian)

Devine, J. (2008). Iranian Nuclear Motivations: Domestic and International Interactions. In Soushiant Zanganehpour & Wade L. Huntley (Ed), Iran in the World: The Nuclear Crisis in Context (pp. 88-105). Columbia: University of British Columbia.

Ehteshami, A. (2008, march 2014). The Rise and Impact of Iran’s Neocons. Available at http://reports.stanleyfoundation.org.

Ehteshami, A., & Mahjoob, Z. (2008). Iran and the Rise of its Neoconservatives. New York: I. B. Tauris & Co Ltd.

Election manifesto united front of Conservatives. (2007, march 2014). Available at http://www.president.ir/fa. (in Persian)

Fallahi, S. (2007). Review of nuclear policy during the presidency of Mohammad Khatami and Mahmoud Ahmadinejad, Journal of Political Science, 6(1), 79-110. (in Persian)

Gharibabadi, K. (2007) Nuclear energy: need today, tomorrow necessity. Energy Economics survey, 3(9), 48-68. (in Persian)

Gholamreza kashi, M. (2000). Magic words: cultural mentality and semantic system in the election of dovome khordad. Tehran: Ayandeh poyan. (in Persian)

Gholamreza kashi, M. (2008). Discourse Analysis. Media, 19(1), 187-195. (in Persian)

Ghajari, h., & Nazari, J. (2013) Application of discourse analysis in social research. Tehran: jameh Shenasan. (in Persian)

Gibbons, C., & Reimer, A. (2005). Politics postmodernity (translated by Ansari). Tehran: Ghame no. (in Persian)

Hadiyan, N., & Hormozi, S. (2010). Iran nuclear program ‘regulate ability’. Journal of Political Science. 19(2), 179-214. (in Persian)

Hossinizadh, d. (2004). Discourse theory and political analysis. Journal of Political Science, 7(28), 181-212. (in Persian)

Howarth, N. (1991). Reflections on Ernesto Laclau's new reflections on the revolution of our time. Politikon: South African Journal of Political Studies, 19(1), 120-133.

Howarth, N. (2000). Discourse. London: Open University Press.

Hunter, S. (2010). Iran’s foreign policy in the post-Soviet era: resisting the new international order. California: greenwood publishing group.

Jorgenson, m., & Philips, L. (2010). Discourse Analysis as Theory and Method (translation by jalili). Tehran: nashre nie. (in Persian)

Kazemzadeh, M. (2014). Hassan Rohani’s Election and Its Consequences for American foreign policy, American Foreign Policy Interest. 36.

Laclau, E. (1990). New Reflections on the Revolution of Our Time. London: Verso.

Laclau, E., & Mouffe, Sh. (2013). Hegemony and Socialist Strategy towards radical democratic politics (translated by Rezai) Tehran: Sales. (in Persian)

Larijani, a. (2011). Interview with Mosallas magazine, mosalas magazine 92(4). 117-120. (in Persian)

Mahapatra, C., & Shebont, R. (2014). New Direction in Iranian Foreign policy: Impact on Global Energy Security. Strategic Analysis, 38(3), 259 -264.

Mahdavi, H. (2014). A Comprehensive Nuclear Deal with Iran: Not Mission Impossible. Middle East Brif, 85(1), 1-8.

Mohammad Nia, M. (2012). Discourse and Identity in Iran’s Foreign Policy Iranian. Review of Foreign Affairs, 3(3), 29-64.

Moshirzadeh, H. (2007). Discursive Foundations of Iran’s Nuclear Policy. Security Dialogue, 38(4), 521-543.

Mousavian, H. (2014). Future of Iran-US Relations. in Fatima Al-Smadi (Ed.) Iran-Us Rapprochement Iran’s Future Role (pp. 17-27). Aljazeera Center for Studies publication.

Mousavian, H. (2013, march 2014). Great consequence of sanctions against Iran. Available at http://fararu.com/fa/new/. (in Persian)

Hejazi, H., & zarei, M. (2008). Nuclear National Movement.Tehran: Tehran University Publishing Center. (in Persian)

Naji, K. (2008). Ahmadinejad: the Secret History of Iran’s Radical Leader. California: University of California Press.

Ramazani, R. K. (2007). Iran’s Foreign Policy: Independence, Freedom and the Islamic Republic. in Anoushiravan Ehteshami and Mahjoob Zweiri (Ed.), Iran's Foreign Policy: From Khatami to Ahmadinejad, (1-16). New York: ITHACA Prees.

Rouhani, H. (2011). National security and nuclear diplomacy. Tehran: Center for Strategic Research. (in Persian)

Soltaninejad, A., & Shapori, M. (2013). Iran and America: negative cycle and continuation of nuclear conflict. Journal of Foreign Relations, 5(1). 105-132.

Velayati, a. (2013, Novembre 2016). Available at khabaronline.ir.detai/297176/politics /election. (in Persian)

Zizek, E. (1990). Beyond Discourse Analysis. in E, laclau (Ed.), new reflections on the revolution of our time (pp. 64- 92). London: Verso.