تعیین مهم‌ترین صفات مؤثر بر عملکرد ماش (Vigna radiata L. Wilczek) با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره در شرایط تنش خشکی و بدون تنش

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 5، دوره 2، شماره 1، خرداد 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v2i1.12020

نویسندگان

محمد ضابط^* ؛ عبدالهادی حسین‌زاده

چکیده

به منظور بررسی رابطه صفات مورفوفنولوژیک و کمّی و تعیین مهم‌ترین صفات مؤثر بر عملکرد تحت دو شرایط آبیاری مرسوم و محدود، 600 اکوتیپ ماش در دو طرح مقدماتی آگمنت به صورت جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. محاسبه ضرایب همبستگی نشان داد که در هر دو شرایط، بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد اقتصادی را تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت دارشتند. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در محیط بدون تنش، صفات تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت، طول غلاف، ارتفاع گیاه، وزن 100دانه و در محیط تنش، صفات تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت، طول غلاف، ارتفاع گیاه، وزن 100دانه، تعداد گره در ساقه‌ی اصلی، تعداد روز تا 90 درصد رسیدگی، مهم‌تر از بقیه صفات می‌باشند. تجزیه علیت نشان داد که در هر دو شرایط، صفات تعداد غلاف در بوته و شاخص برداشت، بیشترین تأثیر را بر عملکرد داشتند. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که در هر دو شرایط، چهار عامل بیشترین تغییرات موجود را توجیه می‌کنند. هم‌چنین عامل دوم که شامل صفات تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت و عملکرد اقتصادی بود، مهم‌تر از سایر عوامل تشخیص داده شد.

واژه‌های کلیدی: تجزیه به عامل‌ها، تجزیه رگرسیون گام به گام، تجزیه علیت، تجزیه همبستگی، ماش