تبیین و بررسی گستره ظهور و دلالت آیه جواز چند ‌همسری

فقه و اصول

مقاله 3، دوره 45، شماره 4 - شماره پیاپی 95، بهمن 1392   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v0i0.12038

نویسنده

سیدمحمود صادق زاده طباطبایی^*

چکیده

از دیر باز میان مفسران در دلالت آیه چند ‌همسری (و إن خفتم ألا تقسطوا فی الیتامی فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثنی و ثلاث و رباع) به ویژه نسبت میان شرط و جزاء در آن گفتگو بوده است. آراء و اقوال و احتمال‌های متعددی در تصحیح این نسبت بیان شده است. روایتی مبنی بر اسقاط ثلث قرآن در میانه شرط و جزا و نیز جابجایی آیات به ابهام در معنای آیه دامن زده است. فقها به جهت ضروری انگاشتن جواز چند‌همسری به نحوه دلالت این آیه کمتر پرداخته‌اند. این مقاله ضمن تبیین گستره ظهور و دلالت این آیه، دو دیدگاه عمده (علامه طباطبایی و فخر رازی) در نسبت شرط و جزا را طرح و نقد کرده آن‌گاه قول سومی را در آیه تقویت و تثبیت کرده است که حسب آن آیه برای مردانی که از به عهده گرفتن سرپرستی یتیمان به جهت تعدی به حقوق و اموالشان بیمناکند جواز چند‌همسری را مطرح می‌کند تا بتوانند در پرتو حضور زنان که کانون عاطفه و محبتند به رسیدگی و تربیت صحیح کودکان یتیم اقدام کنند.

کلیدواژه‌ها

چند‌ همسری؛ عدالت اجتماعی؛ حقوق ایتام؛ تحریف قرآن