پایش مکانی ویژگی های کیفی آب زیرزمینی در سازندهای مختلف زمین شناسی (مطالعه‌ی موردی: بالادست حوضه‌ی آجی چای، شرق دریاچه ارومیه)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 2، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 17، اسفند 1390   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v9i17.13479

نویسندگان

فریبا کرمی^* ؛ مریم بیاتی خطیبی

تبریز

چکیده

ویژگی های کیفی آب های زیرزمینی از لیتولوژی و ساختمان زمین شناسی سازندهای آبخوان ها تأثیر می پذیرد. این پژوهش کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی بالادست حوضه ی آبریز آجی چای را در ارتباط با سازندهای مختلف زمین شناسی موجود در آبخوان های منطقه بررسی می کند. بنابراین متغیرهای هیدروشیمی (کاتیون ها و آنیون های اصلی موجود در آب) چهل و هفت نمونه آب زیرزمینی منطقه در مهرماه 1386 با استفاده از دیاگرام های دایره ای و پایپر تجزیه و تحلیل شدند. پس از تعیین تیپ آبی نمونه ها، نقش سازندهای مختلف زمین شناسی در کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی منطقه مورد بررسی قرار گفت. نتایج مطالعه نشان می دهند که املاح آب های زیرزمینی در مسیر حرکت از پایکوه های اطراف به سمت غرب منطقه افزایش یافته و ترکیبات شیمیایی آنها تغییر می یابد. یعنی تیپ آبی از بی کربنات کلسیم در پایکوه های سبلان و بزقوش، که از سنگ های آذرین هستند، در غرب منطقه به کلرور کلسیم و منیزیم تبدیل می شوند. دلیل این تغییر، وجود سنگ های رسوبی و نهشته‌‌های تبخیری میوسن در غرب منطقه است.

کلیدواژه‌ها

کیفیت آب زیرزمینی؛ سازندهای زمین شناسی آبخوان ها؛ شرق دریاچه ی ارومیه؛ بالادست حوضه ی آجی چای