تاثیر حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 1، دوره 20، شماره 4، مهر 1392   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v20i4.39695

نویسندگان

سید منصور خلیلی عراقی^{* 1}؛ یزدان گودرزی فراهانی²

¹دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

²دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله ارتباط بین حقوق مالکیت فکری و حمایت از حق اختراع و رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی در دوره 1990 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفته است. مبانی نظری این مدل بر اساس مطالعات مدل‌های رشد اقتصادی مطرح شده در دهه 1990 بنا نهاده شده است. برای بررسی حمایت از حق اختراع بر رشد اقتصادی از شاخص پتنت یا ثبت اختراع استفاده شده است. برای تحلیل رابطه فوق از روش تحلیل هم جمعی پدرونی و روش برآورد FMOLS استفاده شد. نتایج این بررسی حاکی از این است که حمایت از حق اختراع اثر مثبت بر رشد اقتصادی کشورهای اسلامی دارد. هم‌چنین رابطه علی درجه باز بودن اقتصاد، شاخص توسعه انسانی و حمایت از سرمایه‌گذاری بر فن‌اوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی نشان دهنده تاثیر مثبت و معنادار این عوامل می‌باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش حمایت از حقوق مالکیت فکری و حق ثبت اختراع رشد اقتصادی نیز افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

حقوق مالکیت فکری؛ پتنت؛ رشد اقتصادی؛ کشورهای اسلامی؛ داده‌های تابلویی

مراجع

[1] بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1390)، گزارش نامه‌های آماری، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

[2] جعفرزاده، میرقاسم (1385) ،مبانی فقهی مشروعیت حقوق فکری،مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره 19.

[3] خداپرست مشهدی، مهدی - صمدی، سارا- هوشمند، محمود و سلیمی فر، مصطفی (1388)، تأثیر حمایت از تأمین حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق) دوره 6، شماره 4، صفحات 101- 123.

[4] زراءنژاد، منصور و انواری، ابراهیم (1384)، کاربرد داده‌های ترکیبی در اقتصاد سنجی. فصلنامه بررسیهای اقتصادی (اقتصاد مقداری)، دوره 2 ، شماره 4، صفحات 21 – 52.

[5] شاه آبادی، ابوالفضل و ساری گل، سارا (1390)، اثر حقوق مالکیت معنوی بر توزیع درآمد در کشورهای منطقه منا، فصلنامه رشد فناوری، شماره 7، صفحات 10-20.

[6] شاه آبادی، ابوالفضل و خانی، زهرا (1390)، تاثیر حقوق مالکیت فکری و نوآوری بر رشد اقتصادی کشورهای G15، نشریه راهبرد یاس ، شماره 28، صفحات 115-79.

[7] صفایی، سیدحسین (1379)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، اشخاص و اموال، نشرمیزان، تهران.

[8] فطرس، محمدحسن – فرزین، محمدرضا و نجارزاده نوش آبادی، ابوالفضل (1390)، بررسی اثر حقوق مالکیت معنوی روی نوآوری کشورهای اسلامی در حال توسعه، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 11، صفحات 303-322.

[9] فتح اللهی، جمال (1390)، بررسی موانع نهادی بهبود بهره وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران(با تاکید بر نهادهای رسمی)، رساله دکتری اقتصاد، دانشگاه مفید قم.

[10] فتحی زاده، امیرهوشنگ و بزرگی، وحید (1383)، بایسته‌های الحاق به سازمان جهانی تجارت در زمینه حقوق مالکیت فکری، شرکت چاپ ونشر بازرگانی،چاپ اول، تهران.

[11] کاتوزیان، ناصر(1386)، دوره مقدماتی حقوق مدنی،اموال و مالکیت،چاپ دهم، نشر میزان، تهران.

[12] میرحسینی، سیدحسن (1385)، مقدمه‌ای بر حقوق مالکیت معنوی، نشرمیزان، چاپ دوم، تهران.

[13] نوفرستی، محمد(1378)، ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی ، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا،چاپ اول.

[14] نورث، داگلاس سی (1990)، نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی. ترجمه محمد رضا معینی. 1385. تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی. مرکز مدارک علمی و انتشارات. چاپ دوم.

[15] Barro.R.J and salai-Martin X (1995), Economic growth, McGraw-Hill.inc.

[16] Baltagi, B. H. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley & Sons, New York.

[17] Chu, C. Angus and Peng, Shin-Kun (2010), International Intellectual Property Rights: Effects on Growth, Welfare and Income Inequality, MPRA Paper No. 22253, Institute of Economics, Academia Sinica, pp, 1-31.

[18] Chu, C. Angus, Leung, K. Y. Charles and Edward Tang (2012), Intellectual Property Rights, Technical Progress and the Volatility of Economic Growth, MPRA Paper No. 38132.

[19] Cooter, R. and T. Ulen, (2000), Law and Economics, (3td Ed), New York: Harper Collins.

[20] Eicher, T. and C. Garsia – Penalosa. (2008), Endogenous Strength of Intellectual Property Rights: Implications for Economic Development and Growth, European Economic Review, Vol. 52(2), pp. 237-258.

[21] Furukawa, Y. (2007), The Protection of Intellectual Property Rights and Endogenous Growth: Is Stronger Always Better?, Journal of Economic Dynamics and control, Vol. 31(11), pp. 3644-3670.

[22] Lucas, Robert E., Jr. (1988), On the Mechanics of Economic Development, Journal of Monetary Economics, Vol. 22, pp. 3–42.

[23] Helpman, Elhanan (2004), A Protectionist Bias in Majoritarian Politics, NBER Working Papers 11014, National Bureau of Economic Research, Inc.

[24] ITU, (2011), world telecommunication indicators, International Telecommunication Union.

[25] Kima, Kyoung. Leeb, Keun. Park, Walter and Kineung Choo, (2011), Appropriate intellectual property protection and economic growth in countries at different levels of development, Research Policy, Vol 41, PP. 358– 375.

[26] North, Douglas C. (2005). Understanding the process of economic change. Princeton university press.

[27] Romer, P .(1990), Endogenous technological change, Journal of political economy, Vol. 98 No .5

[28] Sala-i-Martin. X. (2001), 15 years of new growth economics: What have we learnt? Fifth Annual Conference of the central bank of Chile. Santiago.

[29] Sattar, Abdul and Mahmood, Tahir (2010), intellectual property rights and economic growth: evidence from high, middle and low income countries, Pakistan Economic and Social Review, Vol. 49, pp. 163-186.

[30] Solow, Robert M. (1969), Investment and Technical Change, In Kenneth J. Arrow et al., eds., Mathematical Methods in the Social Sciences. Palo Alto, CA: Stanford University Press.

[31] WIPO (1997), Agreement Between the WIPO and WTO Agreement on Trade Related Intellectual Property Rights, Geneva.

[32] WIPO (2001), patent cooperation treaty, Geneva.

[33] WIPO (2010), wipo intellectual property Handbook, Geneva.

[34] WIPO (Various Years), WIPO Industrial Property Statistics (Geneva: World Intellectual Property Organization).

[35] World Bank (2012), World Development Indicators (Washington, DC: World Bank).

[36] http://www.wipo.int/patent/law/endevelopments/economic.html.

[37] http://www.doingbusiness.org.