مطالعه دیالکتیک در محیط وب: یافته‌های یک نمونه‌پژوهی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 12، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1392، صفحه 205-224   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v3i1.13579

نویسندگان

حمید کشاورز¹؛ امیر وفائیان^{* 2}

¹عضو هیات علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه سمنان

²کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

چکیده
هدف: مقاله حاضر پس از توصیف چالش‌های مطالعه در محیط اینترنت،‌ چهار نوع مطالعه تفسیری، جزمی، منفعلانه و دیالکتیک در این محیط را معرفی می‌کند که از اندیشه‌های والتر کافمن برگرفته شده است.
روش: این پژوهش پیمایشی، با هدف آزمون این روش‌های چهارگانه در محیط وب در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شاهد تهران، از طریق پرسش‌نامه انجام شده است. از بین 800 دانشجویی که جامعه آماری را تشکیل می‌دادند، تعداد 266 نفر با روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی متناسب، به عنوان نمونه گزینش شدند.
یافته‌ها: با انجام روش‌های آماری توصیفی و نیز تایید آن‌ها توسط آزمون ناپارامتری فریدمن، به طور کلی مشخص شد که این دانشجویان به ترتیب از روش‌های منفعلانه با 6/52، دیالکتیک با 5/33، جزمی‌ با 3/11 و تفسیری با 6/2 درصد در مطالعه منابع وبی بهره می‌جویند. تحلیل‌های آماری بیشتری با توجه به جنسیت، دانشکده، مقطع تحصیلی انجام شد که همه نشان می‌دادند روش مطالعه دیالکتیک که نوع آرمانی مطالعه در محیط وب است، پس از روش منفعلانه جای دارد.
با توجه به یافته‌های پژوهش، لزوم آموزش مهارت‌های پیشرفته سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی که زمینه‌ساز انجام مطالعه دیالکتیک است پیشنهاد شده است. بررسی پیشینه‌ها حاکی از آن است که تا کنون پژوهشی با موضوع مطالعه دیالکتیک در محیط وب انجام نشده است.

کلیدواژه‌ها

مطالعه وبی؛ مطالعه دیالکتیک؛ سواد وبی؛ سواد اطلاعاتی؛ ‌ تفکر انتقادی

مراجع

نادری، فاطمه؛ شعبانی، احمد و عابدی، محمدرضا (1389الف). بررسی رفتار مطالعه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان در محیط دیجیتال بر اساس عوامل دموگرافیک.‌ تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 44 (51): 51-79.

نادری، فاطمه؛ شعبانی، احمد و عابدی، محمدرضا (1389ب). مطالعه در عصر دیجیتال: از اندیشه‌های کنتون ‌اوهارا تا زایمینگ لیو. تهران: چاپار.

 

Berglund, Y., Morrison, A., Wilson, R. & Wynne, M. (2004). An investigation into free e-books. Retrieved August 16, 2011, from http://eprints.ouls.ox.ac.uk/archive/00000732/01/FreeEbooks.pdf

Bruce, B.C. (2000). Credibility of the web: Why we need dialectical reading. Journal of Philosophy of Education, 34 (1), 97–109.

Clyde, L.A.(2005). Electronic books, Teacher Librarian, 32(5), 45-47.

Doty, D., Popplewell, S. & Byers, G. (2001). Interactive CD- ROM story books and young readers’ reading comprehension. Journal of Research on Computing in Education, 33(4(, 374-384.

Ferris, Pixie (1997). Writing in cyberspace. CMC Magnzine. Retrieved August 16, 2011, from http://www.december.com/cmc/mag/1997/jun/ferris.html 

Gilster, Paul.  (1997). Digital literacy. New York: John Wiley & Sons.

Grimshaw, S., Dungworth, N., McKnight, C. & Morris, A. (2007). Electronic books: children’s reading and comprehension. British Journal of Educational Technology, 38(4), 583-99.

Kang, Y. Y., Wang, M. J., & Lin, R. T. (2009). Usability evaluation of e-books. Displays, 30(2), 49-52.

Kaufmann, W. (1977). The future of the humanities. New York: Reader’s Digest Press.

Metzger, M. J. (2007). Making sense of credibility on the Web: Models for evaluating online information and recommendations for future research. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(13), 2078-2091.

Noyes, J., & Garland, K. (2006). Explaining students’ attitudes toward books and computers. Computers in Human Behavior, 22(3), 351-63.

Robins, D., Holmes, J. & Stansbury, M. (2010), “Consumer health information on the web: The relationship of visual design and perceptions of credibility”, Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(1), pp. 13-29.

Shabani, A; Naderi, F. & Abedi, M.R. (2012). Reading Behavior of Graduate Students in Digital Environment at University of Isfahan through 2008-2009: A Case Study, International Journal of Information Science and Management, 10(1), 1-14.

Sharp, J. E. M. (2005). Teaching toolbox-high-tech textbooks. ASEE PRISM.

Sorapure, M., Inglesby, P., & Yatchisin, G. (1998). Web literacy: Challenges and opportunities for research in a new medium, Computers and Composition, 15, 409-424.

Vernon, R. F. (2006). Teaching notes: paper or pixels? An inquiry into how students adapt to Online textbooks. Journal of Social Work Education, 42(2), 417-427.

Yates, E. (2001). E-books: a beginner’s guide. in Rao, S. S. (2004). E-book technologies in Education and India’s readiness. Program, 38(4), 257-67.