پیامدهای تعارض مالکیت بر بهره برداری از اراضی کشاورزی (مطالعة موردی: بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه)

Journal of Research and Rural Planning

Article 6, Volume 5, Issue 3 - Serial Number 15, September 1395, Pages 145-161   

DOI: 10.22067/jrrp.v5i3.50741

Authors

جعفر توکلی^{* 1}; جواد دامن‌باغ²

¹دانشگاه رازی

²دانشگاه شهید بهشتی

Abstract

هدف: مقالۀ حاضر با هدف شناسایی تأثیر تعارض‌های حقوقی مالکیت اراضی زراعی بر کیفیت بهره‌برداری از اراضی کشاورزی در بخش ماهیدشت انجام گرفته است. شناخت این پیامدها ضمن روشن‌کردن اهمّیت آن‌ها در اقتصاد روستایی، زمینۀ مناسبی برای برنامه‌ریزان در راستای ارائۀ راه‌کارهای مفید در مقابله با عوارض منفی این مسأله خواهد بود.
روش: پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تکیه بر داده‌های اسنادی و میدانی انجام گرفته است. مؤلفّه‌های مورد مطالعه عبارت‌اند از: درآمد و سرمایه‌گذاری، مشارکت و اشتغال، الگوی کشت، مدیریت زمین و فرآیند تولید. بهره‌برداران زراعی بخش ماهیدشت، جامعۀ آماری تحقیق را تشکیل می‌دهند که با استفاده از روش قضاوتی 200 بهره‌بردار زراعی به عنوان حجم نمونه انتخاب و در دو گروه 100 نفری درگیر تعارض ملکی زراعی و بدون تعارض ملکی زراعی در 8 روستای بخش با ابزار پرسش‌نامه مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد، تعارض مالکیت زراعی در همۀ مؤلّفه‌های یادشده، تأثیر منفی بر بهره‌وری کشاورزی گذاشته است. گروه‌های مورد مطالعه از نظر این مؤلّفه‌ها دارای تفاوت معناداری با سطح اطمینان 99 درصد هستند. در صورتی که تفاوت معناداری میان روستاهای مورد مطالعه تأیید نشده است.
محدودیت پژوهش: نبود مبانی نظری و پیشینۀ کافی مرتبط با موضوع پژوهش به عنوان محدودیت مطرح است.
راه‌کارهای عملی: اصلاح نظام ارث‌بری با استفاده از نظر فقها و حقوق‌دانان از یک سو و نیز اقداماتی نظیر کاهش دیوان‌سالاری و زمان رسیدگی در بررسی این‌گونه دعاوی از سوی مراجع قضایی، ترویج و توسع یکپارچه‌سازی اراضی زراعی و توسعۀ تعاونی‌های تولید می‌تواند در این زمینه راه‌گشا باشد.
اصالت و ارزش: سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان مسائل روستایی و نیز اداراتی نظیر جهاد کشاورزی و دادگستری که به صورت مستقیم با امور روستا و دعاوی حقوقی کشاورزان در ارتباط هستند، می‌توانند از نتایج تحقیق حاضر در راستای برنامه‌های خود استفاده کنند.

Keywords

تعارض مالکیت; نظام ارث‌بری; بهره‌برداری کشاورزی; اراضی زراعی; ماهیدشت

References

1. Azkia, M. (1387/2008). Introduction to the sociology of rural development (5st Ed.). Tehran: Etelat publication. [In Persian]

2. Baker, M., & Miceli, T., (2005). Land inheritance rules: Theory and cross-cultural analysis. Journal of Economic Behavior & Organization, 56(21), 77-102.

3. Friedman, L. (1985). A history of American law. New York: Touchstone.

4. Ghoshoni, A. (1390/2011). Time ownership in Iran’s law. Monthly of Dadresi, 89(15), 22-28. [In Persian]

5. Grigg, D. (2005). An introduction to agricultural geography. New York: Taylor & Francis e-Library.

6. Hadavinia, A. A. (1382/2003). Theoretical foundations of the ownership structure from viewpoint of the Quran. Journal of Islamic Economics, 4(3), 11- 35. [In Persian]

7. Hejrati, M. H., & Afshari, M. (1389/2010). The role of land ownership in rural development (Case Study: Payenrokh rural district, Torbat Heidarie). Journal of Human Geography, 1(3), 123-136. [In Persian]

8. Kermanshah Governor General Office of Statistics and Information. (1390/2011). Statistical Yearbook of Kermanshah. Kermanshah: Kermanshah Governor's Office of Statistics and Information. [In Persian]

9. Mahidasht county seat. (1392/2013). Statistical Yearbook. Kermanshah: Mahidasht county seat, section statistics. [In Persian]

10. Miller, W. (1980). Primogeniture, entails, and endowments in English classical economics. History of Political Economy, 12(9), 558-581.

11. Motiee Langroodi, S. H. (1383/2004). Rural planning with an emphasis on Iran (1st Ed.). Mashhad: Jahad Daneshgahi Publication. [In Persian]

12. Noori e zamanabadi, H., & Amini Faskhodi, A. (1386/2007). The share of agriculture in rural development (Case study: Rural areas of Isfahan province). Journal of Agricultural Sciences, 62(7), 263-275. [In Persian]

13. Papoly-e-Yzdy, M. H., & Ebrahimi, M. A. (1387/2008). Theories of rural development (4th Ed.). Tehran: SAMT Publication. [In Persian]

14. Pryor, F. (1973). Simulation of the impact of social and economic institutions on the size distribution of income and wealth. American Economic Review, 63(11), 50–72.

15. Saedloo, H. (1373/1994). A glance to legal issues and problems of Iran’s agriculture. Journal of Agricultural Economics and Development. 7(7), 161-178. [In Persian]

16. Saeedi, A. (1383/2004). Principles of rural geography (5st Ed.). Tehran: SAMT Publication.

17. Schultz, T. W. (1964). Transforming traditional agriculture. New Haven: Yale University Publication.

18. Shariatee, S. (1386/2007). Temporarily of ownership has no contradiction with the nature of ownership (sale or transfer of ownership of the scheduled time). Journal of Law (Judgment), 44(10), 40-44. [In Persian]

19. Singh, J., & Dillon, A. (1382/2003). Agricultural geography (4st ed., S. Dehghanian, A. Kucheci, & A. Kolahi Abari, Trans.). Mashhad: Mashhad University Publication. [In Persian]

20. Sklenicka, P. (2014). The Farmland rental paradox: Extreme land ownership fragmentation as a new form of land degradation. Journal of Land Use Policy, 38(7), 587-593.

21. Smith, A. (1937). An inquiry into the nature and causes of wealth of nations. New York: The Modern Library Publication.

22. Taghvaee, M. (1376/1997). Introducing and comparing the factors affecting the spatio-temporal distribution of agricultural land and the fragmentation and integration. Journal of Faculty of Letters and Human Sciences (Isfahan University), 9(9), 1-34. [In Persian]

23. Vosoughi, M., & Faraji, A. (1385/2006). Sociological research on factors affecting farmers' willingness to engage in arable land consolidation (Case study: Zarindasht village). Journal of Iran’s Sociology, 2(7), 101-118. [In Persian]

24. Vranken, L., Mavours, K., Noev, N., & Swinnen. J. (2011). Property rights imperfections and asset allocation: Co-ownership in Bulgaria. Journal of Comparative Economics, 39(6), 159-157.

25. Yasouri, M. (2008). The reasons for minimum profitability of production factors in rural areas. Journal of Geography and Regional Development, 9(5), 113-131. [In Persian]