خاصیت دور کنندگی و سمیت تنفسی 18 گونه اسانس گیاهی روی شب پره هندی Plodia interpunctella Hübner (Lep., Pyralidae)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 24، شماره 2، شهریور 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v24i2.4133

نویسندگان

زهرا رفیعی کرهرودی^* ؛ سعید محرمی پور؛ حسین فرازمند¹؛ جواد کریم زاده اصفهانی²

¹موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

²Imperial College London

چکیده

چکیده
شب پره هندی Plodia interpunctella Hübner (Pyralidae) یکی از آفات مهم محصولات انباری در ایران می باشد که برای کنترل آن آفت از سموم شیمیایی تدخینی استفاده می شود. استفاده از اسانس های گیاهی و ترکیبات آن به دلیل خطرات کم آن روی پستانداران می تواند جایگزین مناسبی به جای سموم مرسوم تدخینی باشد. در این تحقیق اثر دور کنندگی 18 اسانس گیاهی روی حشرات کامل و لارو سن آخر شب پره هندی بررسی گردید. همچنین سمیت تنفسی اسانس ها روی لارو سن یک این شب پره مطالعه شد. بررسی میزان دورکنندگی ترکیبات روی حشره کامل شب پره هندی نشان داد که اسانس رزماری و شوید با غلظت 2 میکرولیتر اسانس در 2 گرم غذا 100درصد دورکننده حشرات کامل بودند و جعفری و زوفا با 8/14 درصد کمترین دورکنندگی را داشتند. شوید و رزماری روی لارو سن آخر هم بیشترین دورکنندگی را داشتند. نتایج بررسی سمیت تنفسی اسانس های گیاهی روی لارو سن یک شب پره هندی نشان داد که اسانس همه گیاهان مورد بررسی دارای LC50 کمتر از 26 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا بودند که حاکی از سمیت قابل توجه اسانس گیاهان می باشد. شوید با LC50 معادل 48/25 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا کمترین سمیت و اسانس دارچین، زیره، بومادران گل سفید و بادرنجبویه به ترتیب با 12/2، 06/5، 20/5 و 57/5 میکرولیتر بر لیتر هوا بیشترین سمیت را روی این حشره داشتند. بنابراین بسیاری از این اسانس های گیاهی به ویژه شوید و رزماری از نظر دور کنندگی پتانسیل بالایی برای استفاده در برنامه های کنترل تلفیقی این آفت در انبارها را دارا می باشد.

واژه های کلیدی: اسانس های گیاهی، شب پره هندی، دورکنندگی، سمیت تنفسی، آفات انباری