بررسی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 5، دوره 3، شماره 2، شهریور 1392، صفحه 113-132   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v3i2.13654

نویسندگان

نرگس اورعی^{* 1}؛ مظفر چشمه سهرابی²؛ علی صنایعی¹؛ هادی جباری نوقابی³

¹دانشگاه اصفهان

²اصفهان

³مشهد

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی آمادگی الکترونیکی کتابخانه‌های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان است.
روش: روش انجام پژوهش توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری آن کتابخانه‌های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1389- 1390 است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی ـ طبقه ای است و تعداد 7 کتابخانه به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گرد‌آوری داده‌ها شامل 4 پرسشنامه محقق ساخته (کارکنان فناوری اطلاعات کتابخانه، مدیران فناوری دانشگاه، کارکنان کتابخانه، و مدیران عالی کتابخانه)می‌باشد.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان دسترسی و آمادگی زیرساخت فاوا، آمادگی اطلاعات، خدمات و فعالیت‌های نیازمند به فاوا، امنیت اطلاعات، آمادگی مدیریت و فرهنگ سازمانی بالاتر از حد متوسط بوده است. در حالی که، آمادگی ویژگی‌های سازمانی، ارتباط با محیط بیرونی، میزان سیاست‌ها و استراتژی‌ها و مقررات حقوقی و قانونی مربوط به فاوا، آمادگی مالی، نیروی انسانی، میزان استفاده از فاوا، بالاتر از حد متوسط نبوده است. همچنین یافته ها نشان داد تفاوت معنی‌داری میان مقدار بعدهای آمادگی الکترونیکی وجود داشت و میزان آمادگی الکترونیکی کتابخانه‌ها با میانگین 66/2 کمتر از حد متوسط می‌باشد. نتایج نهایی پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه‌های دانشگاه ها و موسسه‌های آموزش عالی شهر اصفهان از آمادگی الکترونیکی لازم بر خوردار نبوده اند و نیازمند رسیدگی و توجه بیشتر در بعدهایی با آمادگی پایین هستند.

کلیدواژه‌ها

آمادگی الکترونیکی؛ کتابخانه دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)؛ اصفهان

مراجع

آذربایجانی، کریم، مانیان، امیر، و قربانی، حسن (1383). بررسی میزان آمادگی شرکت ذوب آهن اصفهان در استقرار و توسعه تجارت الکترونیکی. مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، 3-4، 1-27.

اسفندیاری مقدم، علیرضا، و باب الحوائجی، فهیمه (1389). سیاهه‌ای برای کیفیت سنجی خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی. فصلنامه دانش‌شناسی، 8، 1-22.

باقری نژاد، جعفر، و ستاری، هاله (1385، اسفند3). ارائه مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار برای پیاده‌سازی دولت الکترونیک. مقاله ارائه شده در اولین همایش سراسری بورس الکترونیک، قزوین.

حریری، نجلا، و یاری فیروزآبادی، یار حسین (1388). بررسی وضعیت زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های مرکزی واحدهای دانشگاهی منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامه دانش شناسی، 5، 45-60.

حنفی زاده، پیام، حنفی زاده، محمدرضا، و هدایی زاده، سیده ریحانه (1387). طراحی مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، 48 (3)، 103-137.

ستاری، هاله (1386). ارزیابی سطح آمادگی الکترونیکی سازمان‌ها برای پیاده‌سازی دولت الکترونیک. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه الزهرا،1386).

شیروانی، حمیدرضا، و بانشی، زهرا (1388). ارزیابی آمادگی الکترونیکی شهر جدید بهارستان در راستای تحقق شهرداری الکترونیکی. فصلنامه مدیریت شهری، 59، 33-70.

علیدوستی، سیروس، و شیخ شعاعی، فاطمه (1387). فناوری اطلاعات و کتابخانه‌ها. تهران: سازمان پژوهش‌ها و مدارک ایران.

فرجی، حمیده، و خودی‌زاده نهاری، محمد (1389). ارائه مدلی برای ارزیابی میزان آمادگی سازمان‌ها در پذیرش سیستم‌های اطلاعاتی. اولین کنفرانس دانشجویی فناوری اطلاعات، تهران.

کومار، کریشان (1381). روش های پژوهش در کتابداری و اطلاع رسانی. (مترجم فاطمه رها دوست با همکاری فریبرز خسروی). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

لوکس، کارو، و ظفر حیدری، سینا (1383). ارائه مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی صنایع ایران. فرهنگ مدیریت، (6، 57-83.

مسکرزاده، فرناز، و سپهر، فرشته (1389). بررسی و ارزیابی سطح معیار آمادگی الکترونیکی در کتابخانه مرکزی سازمان انرژی اتمی ایران. اطلاع شناسی، 29،124-146.

نادری، عزت الله، و سیف نراقی، مریم (1388). روش‌های پژوهش و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی (با تاکید بر علوم تربیتی) ، ویرایش پنجم. تهران: ارسباران.

نوری، علی، کاهانی، محسن، و افخمی، حسین (1386، آذر 6 تا 8). سنجش میزان آمادگی الکترونیکی دانشکده‌های دانشگاه فردوسی مشهد: با تأکید بر دسترسی به اطلاعات. مقاله ارائه شده در سومین کنفرانس بین‌المللی فناوری اطلاعات و دانش، مشهد.

واعظی، رضا، و ایمانی، عبدالمجید (1388). سنجش آمادگی الکترونیک سازمان بازرگانی استان تهران. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت، 6، 49-74.

Al- Somali, S. A. (2011). Electronic commerce adoption: a study of business to business practices in Saudi Arabia. (Doctor Thesis, Aston University, 2011). Retrieved October 20, 2010 from ProQuest data base.

Al-Osaimi, K., Alheraish, A. ,& Bakry, S H. (2008). Stope- based approach for e-readiness, assessment case studies. International Journal of Networked, 18, 65-75.

APEC (2000). APEC Readiness Initiative. Retrieved Oct. 17, 2010 from http://www.ecommerce.gov/apec/docs/readiness_guide_files/readiness_guide_5.pdf

ASEAN (2001). E-Readiness Assessment Guide ASEAN Secretariat. Retrieved Oct. 17, 2010 from http://www.e-asean.info/eread-guide.html

Bridges. Org (2005). E-readiness Assessment tools comparison. Retrieved Oct. 16, 2010 from http: // www. Bridges. Org/ ereadiness/ tools. Html, 2005.

CID (2000). Readiness for the Networked world: A Guide for the developing Countries. Retrieved Oct. 17, 2010 from http://www.cid.harvard.edu/cr/gitrr_030202.html

CIDCM (2001). African Telematics Project: Leland Initiative. Retrieved Oct. 17, 2010 from http://www.cidcm.umd

Consulting and Audit Canada (2004). Transformation for digital age: the development of Bostswana’s National ICT policy. Preliminary report for consulting for the information. (1-88). Toronto: Government of Canada.

CSPP (1998). The CSSP Readiness Guide for living in the Networked world. Retrieved Oct. 16, 2010 from http://www.cspp.org/documents/networkedworld .

Economist Intelligence Unit (2010). Digital economy ranking 2010, beyond e- readiness. Retrieved Sep. 29, 2011 from http: //graphics. eiv. com/ uplood/ eiu- ecomomy-ranking-2010-final-web. pdf. http://www.readinessguide.org, and http://www.cid.harvard.edu/cr/gitrr_030202.html

Karanasios, S. S. (2008). E- Commerce framework small tourism enterprises in developing countries. (Doctor thesis, School of Information Systems Faculty of Business and Law Victoria University, 2008). Retrieved October 20, 2010 from http://vuir.vu.edu.au/1515/1/Karanasios.pdf

Maugis, V. et al. (2003). Global e-Readiness-for What? Readiness for e-Banking, Information Technology for Development, 11 (4) , 313–342.

McConnell International. (2000). Risk E-Business: Seizing the opportunity of global e-readiness. Retrieved October 16, 2010 from http://www.mcconnellinternational.com/ereadiness/ereadiness.pdf

McConnell International. (2001). Ready, net, go!. Retrieved October 16, 2010 from http://www.mcconnellinternational.com/ereadiness/ereadinessreport2.ht.

Mutula, S. M. ,& Brakel, P.v. (2006a). An evaluation of e-readiness assessment tools with respect to information access: Towards integrated information rich tools. International Journal of Information Management, 26 (3), 212-223.

Mutula, S. M. ,& Brakel, P.v. (2006b). E- Readiness of SMS in the ICT sector in Botswana with respect to information access. The electronic library, 24 (3), 402-417.

Ramayah, T., Yan, L. C. ,& Sulaiman, M. (2007). SME e-readiness in Malaysia: Implications for planning and Implementation. Retrieved October 16, 2010 from http://www.ramayah.Com/journal articles pdf/ smeereadiness.pdf

Rizk, N. (2004). E-readiness assessment of small and medium enterprises in Egypt: A micro study. Cairo: American University. Retrieved Sep. 29, 2010 from http://www.sba.luc.edu/orgs/meea/volume6/Rizk.htm

Ruikar, K., Anumba, C. J. ,& Carrilo, P. M. (2008). VERDICT-An e-readiness assessment application for construction comprise. Automation in construction, 15 (1), 98-110.

Tarvid, A. (2008). Measuring the E- readiness of higher education institution. Retrieved Oct. 16, 2010 from http://gamma.sseriga.edu.lv/files/Tarvid.pdf

World Bank (2009). Knowledge Economy index (KEI) 2008 ranking. Retrieved Sep. 29, 2010 from http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cacbe:qafzu42zu42z3=4j

Yaghoubi, N.M., Fallah tafti, S.,& Hazrati, M. (2011). E-readiness Measurement Through Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP). Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5 (3), 436-441.