مطالعات کانه‌سازی و ژئوشیمی اندیس مس کالچویه (جنوب غرب نائین)

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 3، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، آذر 1391، صفحه 241-256   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v4i2.16494

نویسندگان

هنگامه حسینی دینانی^* ؛ هاشم باقری؛ رضا شمسی پور دهکردی

اصفهان

چکیده

اندیس کالچویه در جنوب غرب نائین و در نوار ولکانوپلوتونیک ارومیه- دختر واقع شده است. کانه‌سازی عمدتاً در واحدهای پیروکسن آندزیت و تراکی‌آندزیت منطقه به دو صورت پراکنده در متن سنگ تا فاصله چند سانتی متری از رگه و نیز به صورت رگه‌ای– رگه چه‌ای رخ داده است. به منظور انجام مطالعات کانه‌نگاری، دگرسانی، سیالات درگیر و ژئوشیمی، دو رگه‌ کانه‌زایی شده‌ B و A انتخاب و نمونه‌برداری در امتداد آنها و سنگهای پیرامون انجام شد. تنها انواع دگرسانیهای مشاهده شده در منطقه، دگرسانیهای پروپیلیتیک و سیلیسی و کانه‌های فلزی مشاهده شده در رگه‌ها، کالکوپیریت، گالن، پیریت، مگنتیت، بورنیت، کالکوسیت، کوولیت، هماتیت، گوتیت، لیمونیت، مالاکیت، آزوریت، سروزیت و کوپریت هستند. در مطالعات سیالات درگیر، مقدار شوری و دمای همگن شدن سیال به ترتیب در رگه A و B در محدوده‌ی 38/0 تا 23/4 و 166/0تا 188/9 درصد وزنی معادل نمک طعام و 252- 175 و 324-250 درجه سانتی‌گراد به دست آمد. مقایسه الگوهای به دست آمده از تغییرات عناصر کمیاب، شیب منفی نمونه‌ها را نشان می‌دهد که از ویژگیهای ماگماهای کالک آلکالن است و نسبت بیشتر از یک La/Y شرایط خنثی- قلیایی را برای سیال نشان می‌دهد. با در نظر گرفتن این شواهد، جهت حرکت محلولهای کانه‌ساز از رگه B به رگه A و مرکز تقریبی کانه‌سازی نزدیک به رگه B شناخته شد و کانسار را می‌توان در گروه اپی‌ترمال سولفیداسیون پایین جای داد.

کلیدواژه‌ها

کالچویه؛ کانه‌نگاری؛ سیالات درگیر؛ ژئوشیمی؛ اپی‌ترمال

مراجع

[1] مجله رشد زمین شناسی، "کانسارهای مس"، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1389).

[2] وهابی‌مقدم ب.، "مطالعه پتروگرافی و پترولوژی سنگهای ماگمایی– دگرگونه جنوب نایین"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران (1372) 145 ص.

[3] امینی ب.، امینی چهرق م.، "نقشه زمین شناسی 100000/1 کجان"، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور (1382) برگه شماره 6555.

[4] Cox K. G., Bell J. D., Pankhurst R. G., "The interpretation of Igneous rocks", London, Allen and Unwin (1979) 450 .

[5] Barnes H. L.,"Geochemistry of hydrothermal ore deposits", John Wiley and Sons Interscience, (1997) 972 .

[6] Craig J. R., Vaughan D. J., "Ore microscopy and ore petrography", Canada (1994) 434 pp.

[7] Alfons m., Ulrich F., "Fluid inclusion petrography", Jornal of Lithos 55 (2001) 27-47.

[8] Shepherd T., Rankin A. H., Alderton D. H. M., "A practical guide to fluid inclusion studies", Blackei, USA chapman and hall New York (1985) 345.

[9] حسنی پاک ع. ا.، "اکتشافات ذخایر طلا"، انتشارات دانشگاه تهران (1381) 742 ص.

[10] Pirajno F., "Hydrothermal processes and mineral systems", springer sicence, perth (2009) 203.

[11] Boyton W. V., "Geochemistry of the Rare Earth Elements: Meteorites studies". In Henderson, P., Rare Earth Element geochemistry, Elsevier (1984) 63-114.

[12] Sun S. S., McDonough W. F., "Chemical and isotopic systematic of oceanic basalts: Implications for mantle composition and processes", Geol. Soc. Lon., Spec. pub. 42 (1989) 313 – 345.

[13] Kesler S. E., "Metallogenic evolution of convergent margin: Selected ore deposite models", Ore Geol. 12 (1997) 153 -171.

[14] Wenlandt R. F., Harison W. G., "Rare Earth Partitioning between immiscible carbonate and Rare Earth enriched rocks", Corti 6, Mineral Petrology 69 (1979) 409 – 419.

[15] Puchlet H., Emmermann R., "Bearing of Rare Earth Patterns of appetites from Igneous and Metamorphic rocks", Earth Planet. Sci. Lett, 31 (1976) 279-286.

[16] Henderson P., "Rare Earth Element Geochemistry", Elsevier (1984) 510 .

[17] Robb L. J., "Introduction to ore-forming processes", Blackwell science, Victoria (2005) 373.

[18] Foster R. P., "Gold Metallogeny and Exploration", Department of Geology University of Southampton (1996) 432.

[19] شهاب پور ج.، "زمین شناسی اقتصادی"، انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان (1386) 543 ص.

[20] Sillitoe R. H., "Epithermal models: Genetic types, geometrical control and shallow features", Geological Association of Canada Special paper 40 (1993) 403 – 417.

[21] Camprubi A., Albinson T., "Epithermal deposites in Mexico, Update of current knowledge and an empirical reclassification", The Geologcal Society of America (2007) 422, 14-39.

[22] مهوری ر.، "مطالعات پترولوژیکی و کانی‌شناسی دگرسانیهای گرمابی در گردنه ملااحمد"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان (1388) 310 ص.