بهینه سازی شبکه چاه‌های مشاهده ای برای تخمین بیلان با روش نوسان دوگانه سطح آب زیرزمینی

آب و خاک

مقاله 30، دوره 22، شماره 2، آبان 1387   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i22.1035

نویسندگان

ناصر گنجی خرم دل^{* 1}؛ کوروش محمدی²؛ محمدجواد منعم³

¹دانشگاه تربیت مدرس تهران

²دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

³دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده
در امر مدیریت پایدار منابع آب تجدید پذیر در سطح یک آبخوان، تخمین بیلان آب زیرزمینی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. بهره برداری های بیش از حد از این منابع آبی برای مصارف کشاورزی و خانگی، بیشتر در جوامعی همانند ایران رخ می‌دهد که اقتصادشان به طور عمده بر مبنای تولیدات کشاورزی می‌باشد. استفاده از تغییرات سطح آب زیرزمینی در دو دوره خشک و مرطوب سال2 یک روش معتبر برای محاسبه بیلان آب زیرزمینی می باشد. در این روش، وجود یک شبکه پیزومتریک که سطح آب زیرزمینی را با دقت خوبی اندازه گیری نماید، لازم و ضروری بوده، لذا در این تحقیق، روشی جهت بهینه نمودن شبکه پایش به طوری که بتوان بیلان آب زیرزمینی را با دقت مناسب تخمین زد، ارایه شده است. در این روش با استفاده از زمین آمار درجه اهمیت هر چاه مشاهده ای بررسی گردیده و تأثیر آن در تعیین بیلان آب زیرزمینی به دست می آید. به این ترتیب با استفاده از تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته، می‌توان شبکه بهینه را به‌دست آورد. به منظور کاربرد و آزمایش روش پیشنهادی، دشت آستانه-کوچصفهان در استان گیلان به مساحت 1173 کیلومتر مربع انتخاب گردید. تعداد 57 چاه موجود بررسی زمین آماری شده و نیم تغییر نمای از نوع کروی بهترین نتیجه را نشان داد. نتیجه حاکی از این بود که شبکه بهینه حاصل با استفاده از نقاط اندازه‌گیری کمتر یعنی 33 چاه، می‌تواند مقدار بیلان آب زیرزمینی را بدون تغییر قابل ملاحظه ای به‌دست آورد.

واژه‌های کلیدی : بیلان آب زیرزمینی، گیلان، شبکه پایش سطح ایستابی، بهینه سازی، زمین آمار