تأثیر کاربرد تجارت الکترونیک در کاهش سفرهای درون‌شهری و انتشار آلاینده منواکسیدکربن در منطقه5 شهر تهران

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 7، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11، اسفند 1398، صفحه 125-148   

نوع مقاله: پژوهشی-مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gusd.v6i2.81769

نویسندگان

سحر عابدیان^{* 1}؛ میرمهرداد میرسنجری²؛ عبدالرسول سلمان ماهینی³

¹دانشجوی دکتری محیط‌زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

²استادیار محیط‌زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

³استاد محیط‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

پایین بودن نرخ زمین و مهاجرت‌های بی‌رویه در دو دهه گذشته، سبب افزایش تراکم، افزایش حجم ترافیک و بالتبع آن افزایش آلودگی هوا و هزینه‌های اقتصادی در منطقه 5 شهر تهران گردیده است. در همین راستا، تلاش گردید تأثیر خرید الکترونیک از فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر میزان سفرهای درون‌شهری و انتشار آلاینده منواکسیدکربن در این منطقه مورد بررسی قرار گیرد. در فرآیند پژوهش، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. لذا پرسشنامه سنجش میزان تمایل به خرید الکترونیک در میان 384 نفر از شهروندان به‌صورت تصادفی توزیع گردید. در این پژوهش از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن داده‌ها استفاده گردید. سپس با استفاده از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون تک نمونه‌ای، اثرات استفاده از خرید الکترونیک در مسائل محیط‌زیستی و اقتصادی از دیدگاه شهروندان تحلیل شد. نتایج نشان داد که شهروندان نقش خود را در کاهش آلودگی هوا با میانگین 01/3 به‌طور نسبی می‌دانند و تأثیر تجارت الکترونیک در کاهش هزینه‌ خانوار و حمل‌ونقل را به‌ترتیب با میانگین 75/2 و 66/2 در وضعیت پایین‌تر از متوسط می‌دانند. بررسی‌ها نشان داد که در صورت اعمال سیاست تجارت الکترونیک، به میزان 653 هزار لیتر صرفه‌جویی در مصرف بنزین و 62/39 تن در سال کاهش آلاینده منواکسیدکربن در منطقه 5 اتفاق می‌افتد که با توجه به قیمت بنزین فوب خلیج فارس و نرخ ارز معادل 365 هزار دلار صرفه‌جویی ارزی است. نتایج نشان می‌دهد که راهکار استفاده و تشویق مردم به استفاده از خرید الکترونیک، یک راهکار مناسب جهت مدیریت تقاضای سفر و کاهش آلودگی هوا محسوب می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

آلودگی هوا؛ تجارت الکترونیک؛ تقاضای سفر؛ منطقه 5 شهر تهران؛ منواکسیدکربن

سایر فایل های مرتبط با مقاله

7.Extended Abstract.Abedian.pdf

مراجع

• امام‌وردی، ق. ا.، هفت‌لنگ، ر.، و فراهانی، م. (1390). ارزیابی هزینه‌ رفاهی ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی (مطالعه موردی: کشور ایران). فصلنامه اقتصاد کاربردی، 2(4)، 42-25.
• برک‌پور، ن.، و جهان‌سیر، ف. (1395). شهروندی محیط‌زیستی و تحلیل رفتار شهروندی در شهر قزوین. مجله هویت شهر، 10(28)، 66-53.
• چیت‌‌نیس، م. (1384). برآورد کشش قیمتی تقاضای بنزین با استفاده از مدل سری زمانی ساختاری و مفهوم روند ضمنی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 5(3)، 16-1.
• دهقان‌پور، ع.، محمودی‌نیا، م.، و رضایی، ح. (1393). فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش آن در کاهش تقاضای سفرهای درون‌شهری. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، 1(2)، 52-43.
• صفارزاده، ص.، و رسولی، ا. (1393). مدیریت بهینه تراکم ترافیک با اخذ هوشمند عوارض از معابر درون‌شهری (پل طبقاتی صدر). مجله پژوهش‌های عمران و محیط‌زیست، 1(1)، 48-39.
• عاملی، س.ر. (1384). دو فضایی شدن شهر: شهر مجازی ضرورت بنیادین برای کلان‌شهرهای ایران. مجله مطالعات فرهنگی و فضا، 1(3-2)، 134-117.
• علوی، ع.، فخیم‌جو، س.، و پرهیزکار، ا. (1397). تحلیل نقش دفاتر خدمات الکترونیکی در کاهش سفرهای درون‌شهری (مطالعه موردی: منطقه 5 تهران). مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 50(1)، 108-93.
• غربالی مقدم، ی.، و اقدامی، پ. (1381). بررسی اثر افزایش قیمت بنزین بر مصرف‌کننده. اقتصاد انرژی ایران، 45- 44، 32-26.
• کرباسی، ع. ر.، و طهرانی، ش. م. (1385). کاربرد تجارت الکترونیک در بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی. مجله علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 8(1)، 118-106.
• گزارش آمار و اطلاعات حمل‌ونقل شهری تهران. (1394). معاونت و سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران. 69 ص.
• گزارش کنترل کیفیت هوای تهران. (1396). گزارش کیفیت هوای تهران. QM97/02/01(U)/1. تهران: مرکز کنترل کیفیت هوای تهران.
• لطفی، س.، شعله، م.، فرمند، م.، و فتاحی، ک. (1395). تدوین معیارهای طراحی شهری برای محله‌های بدون کربن. فصلنامه علمی پژوهشی نقش جهان، 6(1)، 92-80.
• مصداقی‌نیا، ع.، یونسیان، م.، ناصری، س.، جعفری، ع.، مرادی، ع.، فرحدوست، ف.، و یعقوبی، ل. (1386). بررسی آگاهی ساکنین شهر تهران از آلودگی‌های زیست‌محیطی و عوارض بهداشتی مربوطه و تعیین منابع اطلاعاتی آنان. فصلنامه یافته، 9(1)، 13-3.
• مشکینی، ا.، غلامی، م.، مقدم، م.، و رستگار، م. (1390). تأثیر بانکداری الکترونیک در کاهش سفرهای درون‌شهری (نمونه موردی: بخش مرکزی شهر زنجان). فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 1(3)، 28-17.
• مرکز آمار ایران. (1397). گزارش جمعیت منطقه 5 تهران. 1 ص.
• مصممی، ش.، مرادی، م.، و شاه‌بهرامی، ا. (1392). بررسی عامل مؤثر بر موفقیت تجارت الکترونیک  B2Cاز دیدگاه مدیریتی. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، 5 (17 و 18)، 72-57.
• مهره‌چی، ک.، و اباذری، ع. (1394). نقش دولت الکترونیکی در کاهش آلودگی هوا. استانبول: دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علم و تکنولوژی.

      

• Arentze, T. A., Oppewal, H., & Timmermans, H. J. (2005). A multipurpose shopping trip model to assess retail agglomeration effects. Journal of Marketing Research, 42(1), 109-115.
• Auf der Landwehr, M., Trott, M., & Viebahn, C. (2019). E-grocery in terms of sustainability– simulating the environmental impact of grocery shopping for an urban area in Hanover. Retrieved 11 December 2019, from http://www.asim-fachtagung-spl.de/asim2019/papers/09_ Proof_126.pdf
• Azmi, D. I., Karim, H. A., & Ahmad, P. (2013). Comparative study of neighborhood walkability to community facilities between two precincts in Putrajaya. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 105, 513-524.
• Bidad, F. (2017). Main factors in online shopping behavior in Iran, (Unpublished master’s thesis). Centria of Applied Sciences University, Finland.
• Boussauw, K., Neutens, T., & Witlox, F. (2012). Relationship between spatial proximity and travel-to-work distance: the effect of the compact city. Regional studies, 46(6), 687-706.
• Calabrese, D., Kalantari, K, Santucci, F. M., & Stanghellini, S. (2008). Environmental policies and strategic communication in Iran. Washington, DC: World Bank Working Paper.
• Cervero, R., & Duncan, M. (2006). Which reduces vehicle travel more: Jobs-housing balance or retail-housing mixing?. Journal of the American planning association, 72(4), 475-490.
• Chen, Y. H., Hsu, I. C., & Lin, C. C. (2010). Website attributes that increase consumer purchase intention: A conjoint analysis. Business research, 63(9-10), 1007-1014.
• Chong, A. Y., Chan, F. T., & Ooi, K. B. (2012). Predicting consumer decisions to adopt mobile commerce: Cross country empirical examination between China and Malaysia. Decision Support Systems, 53(1), 34-43.
• Chow, G. C. (2008). China's energy and environmental problems and policies. Asia-Pacific Journal of Accounting and Economics, 15(1), 57-70.
• Dan, C. (2014). Electronic commerce: State-of-the-art. American Journal of Intelligent Systems, 4(4), 135-141.
• Dargay, J. M., & Hanly, M. (2003). The impact of land use patterns on travel behavior. Paper presented at Conference of European Transport. Strasbourg, France.
• Demirdogmez, M. (2015). Development and impact of E-commerce in Turkey. The Russian Academic Journal, 31(1), 141-147.
• Dhar, S., Jain, N., & Mandloi, D. (2015). Information technology in today’s era: E-governance, E-learning, E-commerce, E-health. Paper presented at Conference on Information Technology, Bhubaneswar, India.
• Dillon, T. W., & Reif, H. L. (2004). Factors information consumers E-commerce commodity purchases. Information Technology and Performance, 22(2), 18-21.
• Gurjar, B. R., Aardenne, J. A., Lelieveld, J., & Mohan, M. (2004). Emission estimates and trends (1990–2000) for megacity Delhi and implications. Atmospheric Environment, 38(33), 5663-5681.
• Heger, M., & Sarraf, M. (2018). Air pollution in Tehran: Health costs, sources, and policies. Washington, DC: World Bank Group.
• Hinz, O., Hann, I. H., & Spann, M. (2011). Price discrimination in e-commerce? An examination of dynamic pricing in name-your-own price markets. Management Information Systems, 35(1), 81-98.
• Houghton, J. W. (2010). ICT and the environment in developing countries: A review of opportunities and developments. In What kind of information society? Governance, virtuality, surveillance, sustainability, resilience. Berlin: Springer.
• Joewono, T. B., Tarigan, A. K., & Rizki, M. (2019). Segmentation, classification, and determinants of in-store shopping activity and travel behaviour in the digitalisation era: The context of a developing country. Sustainability, 11(6), 1591-1614.
• Koiwanit, J. (2018). Energy efficiency and environmental impact analysis in grocery store market in Canada. Journal of GEOMATE, 15(49), 30-36.
• Leung, D. Y. (2015). Outdoor-indoor air pollution in urban environment: challenges and opportunity. Frontiers in Environmental Science, 2, 69-76.
• Li, X., Song, J., Lin, T., Dixon, J., Zhang, G., & Ye, H. (2016). Urbanization and health in China, thinking at the national, local and individual levels. Environmental Health, 15(1), 113-123.
• Litman, T. (2017). Evaluating accessibility for transport planning. Victoria:  Victoria Transport Policy Institute.
• Min, Z., & Chen, C. (2016). Reassessing informal migration and urbanization in China. In Z. Yongnian., Z. Litao., & S. Y. Tong (Eds.), China's great urbanization(pp. 78-98). London: Routledge.
• Nair, K. S. (2017). Impact of E-commerce on global business and opportunities: A conceptual study. Advanced Engineering and Management Research, 2(2), 324-336.
• Ningrum, W. (2018). Urban heat island towards urban climate. Paper presented at IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. Bandung, Indonesia.
• Oyedepo, S. O. (2012). Energy and sustainable development in Nigeria: the way forward. Energy, Sustainability and Society, 2(1), 1-17.
• Polzin, S. E. (2004). The relationship between landuse, urban form and vehicle miles of travel: The state of knowledge and implications for transportation planning. Florida: Florida Department of Transportation Report.
• Punnet, J., Kritika, J., & Pushpendra, K. J. (2016). Electronic-commerce and its global impact. Innovare Journal of Engineering and Technology, 4(3), 1-6.
• Ramachandra, T., & Shwetmala, V. (2009). Emissions from India's transport sector: Statewise synthesis. Atmospheric Environment, 43(34), 5510-5517.
• Reijnders, L., & Hoogeveen, M. J. (2001). Energy effects associated with E-commerce: A case-study concerning online sales of personal computers in Netherlands. Journal of Environmental Management, 62(3), 317-321.
• Sanaul, H., & Mondal, M. (2019). The implications of population growth and climate change on sustainable development in Bangladesh. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 11(1), 1-10.
• Satterthwaite, D. (2009). The implications of population growth and urbanization for climate change. Environment and Urbanization, 21(2), 545-567.
• Shahnoori, P. (2018). Environmental impact of online banking: Positive externalities on fuel consumption and greenhouse gas emission.  Journal of Computer Science and Network Security, 18(1), 207-210.
• Siikavirta, H., Punakivi, M., Kärkkäinen, M., & Linnanen, L. (2002). Effects of E-commerce on greenhouse gas emissions: A case study of grocery home delivery in Finland. Industrial Ecology, 6(2), 83-97.
• Sloman, L., Cairns, S., & Goodwin, P. B. (Eds). (2003). The influence of soft factor interventions on travel demand: Summary report. London: Department for Transport.
• Tehrani, S. M., Karbassi, A. Monavvari, S. M., & Mirbagheri, S. A. (2009). Prediction of energy consumption and urban air pollution reduction in e-shopping adoption.  Food, Agriculture and Environment, 7(3-4), 898-903.
• Wang, J., Zhang, J., Jiang, H., & Lu, Y. (2015). API-based assessment on urban air environment bearing capability in China. Frontiers of Environmental Science and Engineering, 9(6), 1049-1055.
• World Economic Forum and Accenture (WEFA). (2009). Supply chain decarbonization: The role of logistics and transport in reducing supply chain carbon emissions. Geneva: World Economic Forum and Accenture.
• Zhao, J., Xiao, L., Tang, L., Shi, L., Su, X., Wang, H., ... & Shao, G. (2014). Effects of spatial form on urban commute for major cities in China.  Journal of Sustainable Development and World Ecology, 21(4), 361-368.