فرایند پذیرش نقش در میان پرستاران زن بیمارستان: مورد پژوهش بیمارستان امام خمینی(ره) خلخال

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 7، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 32، اسفند 1397، صفحه 213-235   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v15i2.66895

نویسندگان

کوروش غلامی کوتنایی^{* 1}؛ مریم نباتی²

¹دانشگاه گلستان

²واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال

چکیده

دانشجویان پرستاری بعد از دانش‌آموختگی و در حین پذیرش نقش حرفه‌ای خود، به محیطی وارد می‌شوند که از شرایط و ارزش‌های به نسبت متفاوتی نسبت به محیط دانشجویی برخوردار است و احساس می کنند فاصلة زیادی در این خصوص وجود دارد. این مسائل سبب می‌شود که پرستار تازه‌کار، در نتیجة تعارضات موجود بین انتظارات و واقعیت‌های محیط کار، نتواند به شکل مناسبی خود را با شرایط مذکور سازگار نماید. این پژوهش به منظور تبیین فرایند پذیرش نقش پرستاری و عوامل تسهیل‌گر و ممانعت‌کننده از پذیرش آن از دیدگاه پرستاران انجام شده است. این پژوهش با روش کیفی و با استفاده از روش گراندد تئوری با رویکرد تجارب زیسته و دیدگاه‌های 15 پرستار به‌وسیله مصاحبة عمیق نیمه‌ساختاریافته مورد بررسی قرار داده است. داده‌ها به‌طور همزمان از طریق مقایسة مداوم با روش اشتراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. در این پژوهش، برای کسب اعتبار، از روش‌های مرور و کنترل و بازبینی مشارکت‌کنندگان (داده‌های به‌دست‌آمده از مشارکت‌کنندگان به آنان بازگردانده و صحت کدهای استخراجی، مورد بازنگری قرار گرفت) و برای قابلیت اعتماد داده‌ها از حسابرسی پژوهش (از نظرات تکمیلی همکاران برای تطبیق و اطمینان از هم‌خوانی مراحل مختلف کدگذاری، مفهوم‌سازی، استخراج مقولات و طبقات با اظهارات شرکت‌کنندگان) استفاده شد. تحلیل‌یافته‌ها نشان داد پذیرش نقش پرستاری فرایندی پیچیده است که با 4 ویژگی و مرحلة انگیزش، انسداد، بازاندیشی و اصلاح نقش و سازگاری مشخص می‌شود. همچنین تحلیل‌یافته‌ها، پنج درون‌مایه؛ عوامل فردی، عوامل خانوادگی، عوامل شغلی و سازمانی را به‌عنوان عوامل بازدارنده و هفت درون‌مایه؛ عوامل فردی، عوامل خانوادگی، عوامل شغلی، عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی، عوامل معنوی و سازمانی را به‌عنوان عوامل تسهیل‌گر پذیرش نقش پرستاری روشن ساخت.

کلیدواژه‌ها

پذیرش نقش پرستاری؛ پژوهش کیفی؛ عوامل تسهیلگر؛ عوامل بازدارنده؛ نظریه زمینه ای

مراجع

1. ادیب حاج‌باقری، م.، و دیگران. (1382). تصمیم‌گیری بالینی: راهی برای توانمندسازی حرفه‌ای در پرستاری. مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۳(۲)، ۳-۱۳.

2. امانی، ا.، و دیگران. (1391). نقش رگه‌های شخصیت در تکوین تضاد شغلی کارمندان اداری آموزش وپرورش کردستان. فصلنامة مشاورة شغلی و سازمانی ۴(۱۳)، ۹-۲۶.

3. ایمان، م. (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

4. ایمانی جاجرمی، ح. (1386). مروری بر نظریة نقش در جامعه‌شناسی. رشد آموزش علوم اجتماعی، ۴(۳)، ۲۸-۳۱.

5. بلیکی، ن. (1389). طراحی پژوهش‌های اجتماعی. ترجمة حسن چاوشیان. تهران: نی.

6. ترنر، ج. و بیگلی، آ. (1384). پیدایش نظریة جامعه‌شناختی. ترجمة عبدالعلی لهسائی‌زاده. شیراز: نوید شیراز.

7. خضرلو، س.، و دیگران. (1391). بررسی میزان ایفای نقش‌های حرفه‌ای پرستاران در بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله پژوهشی حکیم، ۱۵(۴)، ۳۴۶-۳۵۱.

8. دانایی‌فرد، ح.، و امامی، م. (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. اندیشة مدیریت، ۱(۲)، ۶۹-۹۷.

9. دلاور، ع. (1389). روش‌شناسی کیفی. فصلنامة راهبرد، ۱۹(۵۴)، 307-329.

10. دین‌محمدی، م.، و دیگران. (1389). تحلیل مفهوم اجتماعی‌شدن حرفه‌ای در پرستاری: رویکرد تکاملی راجرز. مجلة دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران (حیات)، ۱۶(۲)، ۱۵-۲۸.

11. ذکایی یزدی، س. و دیگران. (1381). دیدگاه پرستاران شاغل در بیمارستان‌های علوم پزشکی دانشگاه تهران در زمینة نقش‌ها و فعالیت‌های پرستاری. مجلة دانشکه پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۸(۳)، ۲۲-۳۲.

12. رفیعی، ف.، و سجادی هزاوه، م. (1391). تحلیل مفهوم گذر از دورة دانشجویی به پرستاری بالینی: رویکرد تکاملی راجرز. دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، ۱۰(۳)، ۳۷۶-۳۸۸.

13. طهماسبی، س.، و دیگران. (1392). اجتماعی‌شدن حرفه‌ای در پرستاران بالینی: یک مطالعه پدیدارشناسی، مجلة بالینی پرستاری و مامایی، ۲(۳)، ۳۹-۵۲.

14. عابدی، ح.، و دیگران. (1383). تجارب دانش‌آموختگان پرستاری از آمادگی حرفه‌ای در جریان گذر به نقش بالینی خود. مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۴(۱۲)، ۶۹-۷۸.

15. فلیک ا. (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمة هادی جلیلی. تهران: نی.

16. لیندلف، ت.، و تیلور، ب. (1388). روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات. ترجمة عبدالله گیویان. تهران: همشهری.

17. Bisholt, B. K. (2012). The professional socialization of recently graduated nurses: Experiences of an introduction program. Nurse Education Today, 32(3), 278-282.

18. Glaser, B. G. (1978). Theoretical sensitivity: Advances in the methodology of grounded theory. Mill Valley: CA: Sociology Press

19. Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative theory. New Jersey, NJ: Aldine Transaction.

20. Godinez, G., Schweiger, J., Gruver, J., & Ryan, P. (1999). Role transition from graduate to staff nurse: A qualitative analysis. Journal for Nurses in Professional Development, 15(3), 97-110.

21. Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research. New York, NY: Sage.

22. Weis, D., & Schank, M. J. (2002). Professional values: key to professional development. Journal of Professional Nursing, 18(5), 271-275.