سنگ شناسی متابازیت های جنوب عروسان (شمال شرق استان اصفهان)

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 4، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، آذر 1391، صفحه 271-284   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v4i2.16496

نویسندگان

فرشته بیات^* ؛ قدرت ترابی

اصفهان

چکیده

در جنوب عروسان در محدوده کوههای چاه پلنگ و معراجی، واحدهای سنگی متاگابرو، متابازالت و متادیاباز همراه با سنگهای دگرگونی پالئوزوئیک زیرین رخنمون دارند. برخی از ویژگیهای کانی شناسی و ژئوشیمیایی واحدهای متابازیتی در دو ناحیه کوه چاه پلنگ و کوه معراجی شباهت نزدیکی به یکدیگر دارند. کانیهای فلدسپار، آمفیبول، بیوتیت، اسفن، اپیدوت، کلریت ± کلسیت در متابازیت های کوه معراجی یافت می شوند. در ناحیه چاه پلنگ، متاگابروها و متادیابازهایی دیده می شود که شباهت کانی شناسی و ژئوشیمیایی نزدیکی به متابازیت های کوه معراجی دارند. واحدهای ولکانیک در زیر متاگابروها قرار گرفته اند و عمدتاً از پلاژیوکلاز، بیوتیت، اسفن، سانیدین، کلریت، اپیدوت و اکسیدهای آهن تشکیل یافته اند. درون متاولکانیک ها و در مجاورت متاگابروهای این ناحیه دایک های برجسته ای وجود دارد که ترکیب کانی شناسی مشابهی با متاولکانیک ها دارد. دایک های آمفیبولیتی از آمفیبول، پلاژیوکلاز و بیوتیت های کشیده شده، تشکیل یافته اند. متابازیت ها تفریق محدودی از خود نشان می دهند. ترکیب متابازیت های کوه معراجی، بازالت و تراکی بازالت می باشد و بازالت و تراکی بازالت نیز ترکیب متابازیت های چاه پلنگ است. ماهیت ماگماتیسم نواحی چاه پلنگ و کوه معراجی مانند ماهیت ماگماتیسم پالئوزوئیک رخ داده در سایر نقاط ایران غالباً ماهیت آلکالن تا تحوّلی داشته و در اثر فعّالیتهای کششی از ذوب درجه پایین یک گارنت- اسپینل پریدوتیت تشکیل گردیده اند. ضمن این که فرآیندهای دگرگونی به آنها ماهیت آمفیبولیت و شیست سبز بخشیده ولی آثار و ویژگیهای سنگ آذرین اولیه قابل تشخیص است.

کلیدواژه‌ها

سنگ شناسی؛ متابازیت؛ پالئوزوئیک؛ چاه پلنگ؛ کوه معراجی؛ اصفهان

مراجع

[1] آقانباتی ع.، "زمین شناسی ایران"، انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، (1385) 586 ص.

[2] Technoexport‚ "Geology of the Khur area (Central Iran)", Report TE / No. H7, (1984) 89-91.

[3] Bagheri S., "The exotic Paleo-tethys terrane in Central Iran: new geological data from Anarak, Jandaq and Posht-e-Badam areas", Ph.D. thesis, Faculty of Geosciences and Environment, University of Lausanne, Switzerland, (2007) 208.

[4] بیات ف.، "پترولوژی متابازیت های مناطق معراجی و چاه پلنگ (شمال شرق استان اصفهان) "، پایان نامه کارشناسی ارشد پترولوژی، دانشگاه اصفهان، (1388) 160 ص.

[5] Sharkovski M., Susov M., Krivyakin B. (Eds.)., "Geology of the Anarak area (Central Iran), Explanatory text of the Anarak quadrangle map, 1:250,000, V/O Technoexport Report TE/No. 19", Geological Survey of Iran, Tehran, (1984) 143.

[6] Wilson M., "Igneous Petrogenesis", Academic Division of Unwin Hyman Ltd, (1989) 466.

[7] Winchester J. A., Floyd P. A., "Geochemical discrimination of different magma series and their differentiation products using immobile elements", Chemical geology, 20 (1977) 249 - 284.

[8] Rollinson H. R., "Using geochemical data, Evaluation, Presentation, Interpretation Addison", Wesley Longman, Harlow, (1993) 352.

[9] Pearce J. A., "Statistical analysis of major element patterns in basalt", Journal of Petrology, 17 (1976) 15–43.

[10] Sun S. S., McDonough W. F., "Chemical and isotopic systematic of oceanic basalts: implications for mantle composition and

processes. In: Saunders, A.D., Norry, M.J. Eds., Magmatism in Ocean Basins", Geological Society Special Publication, v. 42, The Geological Society, London, Oxford, (1989) 313 – 345.

[11] Cabanis B., Lecolle M., "Le diagramme La/10-Y/15-Nb/8: un outil pour la discrimination des series volcaniques et la mise en evidence des processus de melange et/ou de contamination crustales", Comptes Rendus de I'Academie de Sciences de Paris serie II 309 (1989) 2023 - 2029.

[12] Pearce J. A., "Trace element characteristics of lavas from destructive plate margins. In Andesites: Orogenic andesites and related rocks", R.S. Thorpe (ed.) Wiley (1982) 525-548.

[13] Condie K. C., Pease V., "When did plate tectonics begin on planet Earth?", Geological Society of America, America (2008).

[14] Alici Sen P., Temel A., Gourgaud A., "Petrogenetic modeling of Quaternary post-collisional volcanism: a case study of central and eastern Anatolia", Geological Magazine 141 (2004) 81-98.

[15] Bagheri S., Stampfli G. M., "The Anarak, Jandaq and Posht-e-Badam metamorphic complexes in central Iran: New geological data, relationships and tectonic implications", Tectonophysics, 451 (2008) 123 – 155.

[16] Yardley B. W. D., "Introduction to Metamorphic Petrology", John Wiley and Sons, New York, (1989) 248.

[17] Safaei H., "The continuation of the Kazerun fault system across the Sanandaj–Sirjan zone (Iran) ", Journal of Asian Earth Sciences 35 (2009) 391-400.

[18] اطلس راههای ایران مقیاس 1:1000000، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، (1384) 256 ص.

[19] Technoexport, "Geological map of Kabudan", Geological survey of Iran, 1:100000 series, sheet 68. 1:250000‚ No. H7 (1984).

[20] Le Maitre R.W., "Igneous rocks: a Classification and Glossary of Terms", 2nd edition. Cambridge University Press, Cambridge (2002).

[21] Irvin T. N., Baragar W. R. A., "A guide to the classification of the common volcanic rocks", Canadian Journal of Earth Science, 8 (1971) 235–458.