برآورد تابع تقاضای پول در ایران با رویکرد مدل‌های تصحیح خطا و هم جمعی

اقتصاد پولی مالی

مقاله 2، دوره 20، شماره 5، فروردین 1392، صفحه 1-26   

نوع مقاله: علمی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pm.v20i5.34032

نویسندگان

منصور خلیلی عراقی^{* 1}؛ حسین عباسی نژاد¹؛ یزدان گودرزی فراهانی²

¹تهران

²دانشگاه تهران

چکیده

آگاهی در مورد تابع تقاضای پول و عوامل موثر بر آن مهم‌ترین تابع در بررسی اثرات سیاست پولی بر اقتصاد است؛ به طوری که سیاست پولی با تحت تأثیر قرار دادن تقاضای پول، می‌تواند مقامات پولی را در رسیدن به اهدافشان کمک کند.
این مقاله به تخمین تابع تقاضای پول در ایران طی سال‌های 1390 – 1350 با استفاده از روش تصحیح خطا و هم‌جمعی پرداخته است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که حجم پول، تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز حقیقی، سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ سود سپرده بلندمدت با یکدیگر هم‌جمعی بوده، بنابراین تقاضای بلندمدت برای حجم تعادلی پول با به کارگیری روش هم‌جمعی یوهانسون- جوسیلیوس تصریح و برآورد گردید.
نتایج نشان دهنده وجود دو بردار هم‌جمعی بین متغیرهای مورد نظر بود. ضریب تصحیح خطا مقدار 52/0- می‌باشد که بیانگر این بوده که مقدار 52 درصد از خطای هر دوره در گرایش به روند بلندمدت تصحیح می‌گردد. بر اساس رابطه برآورد شده و ضریب کشش درآمدی تقاضا برای پول یک درصد افزایش در تولید ناخالص داخلی، تقاضا برای مانده نقدی به میزان 82/1 درصد افزایش می‌یابد؛ مثبت بودن کشش درآمدی تقاضا برای پول سازگار با نظریه های اقتصادی در این زمینه است. ضریب برآورد شده برای نرخ ارز (34/0-) بیانگر جانشینی پول داخلی و خارجی می‌باشد. ضریب نرخ بهره بلندمدت (نرخ سود سپرده بانکی) (82/0-) معنی دار بوده و بیانگر منفی بودن کشش بهره‌ای تقاضای پول در ایران است. هم‌چنین نتایج حاصل از آزمون ثبات نشان دهنده این بود که تابع تقاضای پول در طی این دوره با ثبات می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

تابع تقاضای پول؛ مدل تصحیح خطا؛ هم‌جمعی؛ کشش تقاضای پول؛ ثبات