روابط مکانی بین جمعیت های بانک بذر و گیاهچه علفهای هرز دم موشی ( Hordeum spontaneum ) و شاهی وحشی (Cardaria draba ) در مزارع زعفران (Crocus sativus L.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 15، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، 1385، صفحه 357-374   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v4i2.1274

نویسندگان

حسن مکاریان^{* 1}؛ محمدحسن راشد محصل²؛ محمد بنایان اول³؛ مهدی نصیری محلاتی³

¹دانشگاه صنعتی شاهرود

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی روابط مکانی بین جمعیتهای بانک بذر و گیاهچه علفهای هرز دم موشی وشاهی وحشی آزمایشی در سال زراعی 1384-1383 در سه مزرعه زعفران واقع در جنوب خراسان رضوی با استفاده از ژئواستاتیستیک انجام شد. جمعیتهای بانک بذر و گیاهچه علفهای هرز دم موشی وشاهی وحشی در144 نقطه در سطح هر مزرعه با استفاده از سیستم شبکه ای4 ×4 متر شناسایی وشمارش شدند. تراکم وپراکنش مکانی علفهای هرز درسه مزرعه تغییرات زیادی نشان داد. درصد سبز شدن بذور شاهی وحشی در هر سه مزرعه بیشتر از دم موشی بود. تجزیه وتحلیل سمی واریوگرام برای جمعیتهای بانک بذر وگیاهچه دو گونه علف هرز، بسته به مزرعه همبستگی مکانی متوسط تا قوی نشان داد. تجزیه وتحلیل کراس سمی واریوگرامها نیز بترتیب همبستگی مکانی متوسط تا قوی(3/63 تا7/94 درصد) و همبستگی مکانی قوی(4/78 تا 4/95 درصد) بین جمعیتهای بانک بذر وگیاهچه دم موشی وشاهی وحشی نشان داد. مطابقت زیادی بین نقشه‌های پراکنش جمعیت بانک بذر وگیاهچه‌های علف هرز شاهی وحشی در سه مزرعه مشاهده شد. اما میزان مطابقت کمی بین نقشه‌های جمعیت بانک بذر وگیاهچه دم موشی درسه مزرعه دیده شد. نتایج نشان داد که تهیه نقشه جمعیتهای بانک بذر و گیاهچه برای اعمال مدیریت متناسب با مکان مفید است، البته مطالعات بیشتر جهت شناخت تغییرات در روابط بین دو جمعیت بانک بذر وگیاهچه‌ها در مکان و زمان ضروری است.