مکان‌یابی عناصر خدماتی مورد نیاز جاذبه‌های گردشگری براساس توان‌های محیطی (مطالعه موردی: محدودۀ سد‌ حسنلوی شهرستان ‌نقده)

Journal of Research and Rural Planning

Article 3, Volume 5, Issue 4 - Serial Number 16, November 1395, Pages 33-46   

DOI: 10.22067/jrrp.v5i4.51098

Authors

زهرا حسین قلی پور^* ; احمد شاهیوندی

دانشگاه هنر اصفهان

Abstract

هدف: سد حسنلو نوع غالب گردشگری شهرستان نقده در آذربایجان‌غربی است که دارای قابلیت‌های تفرّجی، ورزشی و طبیعت‌گردی است؛ امّا به دلیل عدم وجود زیرساخت‌ها و نبود خدمات‌رسانی مناسب، این پتانسیل‌ها مغفول مانده ‌است و با سرمایه‌گذاری و مکان‌گزینی صحیح در این مکان، می‌توان به برنامه‌ریزی مناسب اوقات فراغت اقشار مختلف پرداخت و استفادۀ اصولی از جاذبه‌های موجود را فراهم ساخت. هدف اصلی پژوهش، جذب گردش‌گر و تبدیل سد حسنلو به مقصد گردشگری از طریق یافتن بهترین مکان جهت استقرار خدمات گردشگری مورد نیاز در آینده در کنار توجّه به امکانات وضع موجود است.
روش: مقالۀ حاضر با استفاده از روش‌شناسی توصیفی-‌تحلیلی و با ماهیت کاربردی، درصدد یافتن مناسب‌ترین مکان برای استقرار خدمات گردشگری با درنظرگرفتن خدمات مورد نیاز (علاوه بر امکانات وضع موجود) است. به این منظور ابتدا شاخص‌های مربوطه با فرآیند تحلیل شبکه‌ای ارزش‌گذاری شده‌ است. روش امتیاز‌دهی به این صورت است که علاوه بر درنظر‌گرفتن امکانات موجود، به ارزش‌گذاری مکان‌هایی که برای استقرار خدمات مختلف گردشگری در محدودۀ مورد ‌مطالعه مناسب هستند نیز پرداخته و نقشه‌های هرکدام در سیستم اطّلاعات جغرافیایی تولید و به لایۀ اطّلاعاتی تبدیل شده‌ است. سپس، تلفیق لایه‌های اطّلاعاتی، براساس وزنی که گرفته‌اند، زمین‌های منطقه را اولویت‌بندی کرده و بهترین مکان جهت استقرار خدمات گردشگری در پنچ گروه بسیار‌ خوب، خوب، متوسّط، ضعیف و خیلی ‌ضعیف به دست آمده‌ است.
یافته‌ها: با مکان‌یابی از طریق سیستم اطّلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل شبکه‌ای، بهترین مکان جهت استقرار خدمات گردشگری پیشنهاد ‌شده‌است.
محدودیت‌ها/ راه‌بردها: محدودیت اصلی پژوهش، نبود اطّلاعات کافی در طرح‌های فرادست در ارتباط با محدودۀ سد‌ حسنلو بود و به همین‌خاطر برداشت‌های میدانی متعددی صورت گرفت.
اصالت و ارزش: در اکثر پژوهش‌ها در ارتباط با یافتن بهترین مکان، معمولاً به امکانات وضع موجود بسنده کرده و اقدام به مکان‌یابی می‌کنند. نکتۀ مهم مقاله در توجّه به خدمات مورد نیاز گردشگری در آینده، در کنار امکانات وضع موجود است.

Keywords

خدمات گردشگری; سیستم اطّلاعات جغرافیایی; فرآیند تحلیل شبکه‌ای; نقده

References

1. Abdollahi, H., Matinkhah, H., Bashari, H., and Hosseini, M. (1390/2011). Identify priorities for tourism in Gavkhoni region using Analytical Hierarchy Process (AHP). Journal of the Natural Environment & Natural Resources in Iran, 9(1), 95-110. [In Persian]

2. Alvani, M., & Dehdashti, Sh. (1373/1994). Principles and fundamentals of tourism. (1nd Ed.)., Tehran, Iran: Mostazafan and Janbazan Comittee Publication. [In Persian]

3. Behniafar, A., & Mansuri Daneshvar, M.R. (1389/2010). Planning with multi agent analytic approach and using Analytic hierarchy process model to tourism development in Geographic Information System environment (Case study: Watershed Golmakan). Journal of Enviromental Based Terriotorial Planning, 10(9), 1-11. [In Persian]

4. Boers, B., and Cottrell, S. (2007). Sustainable Tourism Infrastructure Planning: A GIS Geography and Environmental Planning. Journal of Tourism Geographies, 16(9), 1–21.

5. Chen, R.J.C. (2006). Geographic information systems (GIS) applications in retail tourism and teaching curriculum. Journal of Retailing and Consumer Services, 19(10),10-16.

6. Ebrahimzadeh, A., and Valashajerdi Farahani, R. (1392/2013). Analysis of the motivation of tourists and the effect of population and income on that (Case study: Norooz Tourists of Mahallat city). Journal of Urban Studies, 1(4), 1-10. [In Persian]

7. Fadahunsi, M.Sc. (2011). Application of Geographical Information System (GIS) Technology to Tourism Management in Ile-Ife, Osun State. Journal of Science and Technology, 2(12). 274- 283.

8. Giles, W. (2003). GIS application in tourism planning. GIS Seminar Instructor: Mr. Wayne Giles.

9. Guun, C. A., and Var. T. (2002). Tourism planning: basic, concepts, cases, Routledge. New York: BRDY.

10. Inskeep, E. (1991). Tourism planning: An integrated and sustainable development approach, Wiley. Canada: Van Nostrand Reinhold.

11. Jahanian, M., and Nadalipoor, Z. (1392/2013). Tourism management (Definition, nature and Components). (1nd Ed.), Tehran, Iran: Jahad Daneshgahi Publications Organization. [In Persian]

12. Jovanovich, V. (2008). the application of GIS and its components in tourism. Journal of Operations Research. 3(2), 261-272.

13. Kazemi, M. (2011). Tourism management. (5nd Ed.)., Tehran, Iran: SAMT Publication. [In Persian]

14. Kuellmer, M. (2007). Economic Success of Tourism. University of Muenster. University of Muenster, Submitted for the degree of Bachelor of Public Administration.

15. Larry, D., and Spurr, R. (2008) Tourism Economics Summary, STCRC Centre for Economics and Policy. Retrieved 15 July 2015 from www.crctourism.com.au.

16. Mahdinejhad, M. & Saghayi, M. (1382/2003). Challenges of tourism in Iran and strategies for Its improvement and development. Journal of Sepehr, 13(51), 53-57. [In Persian]

17. Masumi, M. (1385/2006). Nature of tourism. (1nd Ed.)., Tehran, Iran: Peyke Kosar Publication. [In Persian]

18. Michaela, A., and Mikulec, j. (2011). Use of GIS to study tourism burden – case study of protected landscape area KOKORÍNSKO. Department of Surveying and Geoiformatics, Journal of Environmental Studies, Nigeria,5(6), 5-16.

19. Movahhed, A. (1376/1997). Urban tourism. (2nd Ed.)., Ahvaz, Iran: Shahid Chamran University Publication. [In Persian]

20. Nobakht, M., & Pirooz, A. (1387/2008). Development of tourism industry in Iran, Obstacles and solutions. (1nd Ed.)., Tehran, Iran: Islamic Azad University. [In Persian]

21. Papeli Yazdi, M., & Saghayii, M. (1389/2010). Tourism (Nature and concepts). (2nd Ed.)., Tehran, Iran: SAMT Publication. [In Persian]

22. Rezvani, A. A. (1374/1995). Geography and tourism industry. (5nd Ed.)., Tehran: Payam Noor University Publication. [In Persian]

23. Ryan, C. (1995). Researching tourism satisfication: Issues, concept, and problems, Routledge. London: Rutledge.

24. Saaty, L. T. (2004). The Analytic network process dependence and feedback in decision making part 2 theory and validation examples. Journal of Business Applications and Computational Intelligence, 14(361), 291-315.

25. Shahbakhti Rostami, M., & Abkar, F. (1391/2012). Locating Tourism Landuses by Applying Geographical Information System (GIS) (Case study: Kish Island, Fun park). Journal of Geography and Territorial Spatial Arrangement, 5(5), 35-48. [In Persian]

26. Shaw, G., & Williams, A. M. (2002). Critical issues in tourism: A geographical perspective. Oxford: Blackwell.

27. Taghavi, M., & Soleymani, A. (1388/2009). The effective factors on Iran's tourism industry. Journal of Economic Researches, 9(1), 157-172. [In Persian]

28. Tavalayi, S. (1385/2006). A review of tourism industry. (2nd Ed.)., Thran, Iran: Kharazmi University Publication. [In Persian]

29. Trembly, P. (2005). GIS Technique in Tourism and Recreation Planning: Applications to Wildlife Tourism. In Tourism Research Methods. Canberra: CABI Publishing.

30. Urban and Housing Organization of West Azarbaijan. (1391/2012). Regional development project (Comprehensive) Naqadeh. Consultant Engineers of Architecture and Urban Planning. West Azerbaijan: Municipality of Naqadeh. [In Persian]

31. World Travel and Tourism Council. (2010) Tourism Economic Research 2010, World Travel & Tourism Council, London. Retrieved 12 June 2014 from http://www.wttc.org/eng/Tourism_Research/ Economic_Research.

32. Young Hum, K., and Rene Short, J. (1389/2010). Cities and economic systems (Meshkini, A., Varmaghani M., Yousefi, M., & Trans., 2nd ed.). Tehran, Iran: Study and Research Center of Urban Planning and Architecture in Iran. [In Persian]

33. Zebardast, A. (1389/2010). Application of network analysis process (ANP) in urban and regional planning. Journal of Honarhaye Ziba – Arcitectral and Urban Planing, 5(41), 79-90. [In Persian]