امکان سنجی و اولویت بندی گردشگری شهرستان کنگان با استفاده از تکنیک SWOT و مدل ANP (با تأکید بر گردشگری صنعتی پارس جنوبی)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 5، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 18، شهریور 1391   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v10i18.17381

نویسندگان

اکبر کیانی^{* 1}؛ فرضعلی سالاری سردری²

¹دانشگاه زابل/گروه جغرافیا

²دانشگاه زابل/گروه جغراف

چکیده

استقرار و توسعه‌ی مناطق صنعتی، تجاری و آزاد مزایای متعددی در عرصه‌ی اقتصادی، تجاری- بازرگانی و صنعتی به دنبال دارد. با توجه به روند توسعه‌ی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی در دهه‌ی اخیر با سیاست افزایش بهره وری در حوزه‌ی مشترک با کشور قطر، سایر محورهای توسعه‌ی اقتصادی در شهرستان کنگان کمتر مورد توجه قرار گرفته شده‌‌است. بر این اساس اولویت-بندی مکانیسم و سازوکارهای توسعه‌ی پاک (CDM) و پایدار با برنامه ریزی جامع و استراتژیک جهت تنوع بخشی به فعالیت ها، حفظ محیط زیست با رویکرد توسعه‌ی گردشگری شهرستان کنگان ضروری است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ضمن بیان، شناخت و ارزaیابی توانایی های بالقوه این محدوده‌ی جغرافیایی در زمینه‌ی گردشگری؛ امکان سنجی و اولویت بندی توسعه‌ی گردشگری در شهرستان کنگان (راهکارها) با استفاده از مطالعات کتابخانه ای -اسنادی، بررسی های میدانی، تکنیک تحلیلی (SWOT) و مدل تحلیل شبکه ANP)) صورت گرفته است. نتایج تجزیه و تحلیل گردشگری شهرستان کنگان در سه وضعیت اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، اکولوژیکی در قالب تکنیک سوات (WT)، (WO)، (SO) و (ST) انجام شده که نشان دهنده‌ی اهمیت نقاط قوت با مجموع وزن نهایی 25/1 و عوامل داخلی (S/W)، با امتیاز وزنی کل11/2 بوده بر اساس نتایج(SWOT)، راهبردهای دفاعی (Mini-Min)، تهاجمی (بیشینه-بیشینه)، استراتژی هایST (Maxi-Min) و راهبرد انطباقی (راهبرد کمینه- بیشینه) ارائه شد. سپس با توجه به ویژگی های ANP و خصوصیات گردشگری منطقه، داده-ها و اطلاعات اولیه طبقه بندی و به دنبال آن مدل مفهومی ANP تهیه گردید. مدل ANP مبتنی بر اولویت بندی گردشگری در شهرستان کنگان شامل سه خوشه (معیار/ گروه) و یازده گزینه (زیر گروه) با استفاده از نرم افزارSuper Decisions تولید شد. داده های حاصل نشان داد که، بیشترین اولویت از نظر نوع گردشگری به ترتیب شامل؛ گردشگری تاریخی و فرهنگی (با امتیاز نرمال شده0.474) و گردشگری ساحلی ( با امتیاز نرمال شده 0.236) و همچنین بیشترین اولویت از نوع مکان گردشگری (خوشه)، شهر تاریخی سیراف (با امتیاز نرمال شده 0.486)، جنگل های حرا (با امتیاز نرمال شده 0.283) و منطقه‌ی پارس جنوبی/ گردشگری صنعتی (با امتیاز نرمال شده 0.147) بوده است.

کلیدواژه‌ها

توسعه پاک و پایدار؛ ANP؛ گردشگری شهرستان کنگان؛ منطقه‌ی اقتصادی پارس جنوبی؛ SWOT