عدم استفاده از حشره‌کش‌ها علیه کرم ساقه‌خوار Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) در خزانه‌های برنج استان مازندران

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 2، دوره 24، شماره 3 - شماره پیاپی 12، مهر 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v24i3.7577

نویسندگان

مهرداد عمواقلی طبری^{* 1}؛ فرامرز علی‌نیا²؛ حسن قهاری³

¹موسسه تحقیقات برنج کشور

²موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

چکیده
کرم ساقه‌خوار برنج (CHILO SUPPRESSALIS WALKER; LEPIDOPTERA: PYRALIDAE) یکی از آفات کلیدی برنج در منطقه‌ی مازندران می‌باشد. با توجه به اهمیت این آفت در ایجاد کاهش معنی‌دار در عملکرد محصول، کنترل شیمیایی علیه آن در شمال ایران از مرحله‌ی خزانه آغاز می‌شود و همین امر باعث آلودگی‌های شدید زیست محیطی و آسیب شدید به سلامتی انسان می‌شود. بر این اساس پژوهشی در دو مقوله‌ی مختلف شامل 1- بررسی تراکم دستجات تخم آفت در خزانه‌های ارقام مختلف برنج، 2- بررسی تراکم دستجات تخم آفت در خزانه‌های مناطق مختلف مازندران انجام شد تا ضمن شناسایی ارقام حساس و مقاوم برنج به آفت، ضرورت استفاده از سموم شیمیایی در خزانه‌ها نیز مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان داد که بالاترین میزان آلودگی روی ارقام طارم و فجر و پائین‌ترین آلودگی روی رقم کادوس بدست آمد. مقایسه میانگین تعداد دستجات تخم C. SUPPRESSALIS در مراحل مختلف نمونه‌برداری از تاریخ هیجدهم اردیبهشت تا دوم خرداد 1385 نشان داد که بین زمان‌های مختلف نمونه‌برداری هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری مربوط به تراکم دستجات تخم کرم ساقه‌خوار برنج در مناطق مختلف مازندران مرکزی نشان داد که هیچ یک از منابع تغییرات در سطح آماری 5 درصد معنی‌دار نیستند که دلیل این امر تراکم بسیار پائین دستجات تخم آفت در تمام مناطق تحت نمونه‌برداری بود. به این ترتیب نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که تراکم دستجات تخم کرم ساقه‌خوار برنج در تمام خزانه‌هایی که در منطقه‌ی مازندران مورد بررسی قرار گرفتند بسیار پائین بود و حتی در اغلب موارد دستجات تخم آفت مشاهده نشد و این در حالی است که حجم قابل ملاحظه‌ای از حشره‌کش‌های مصرفی در شالیزارهای شمال در مرحله‌ی خزانه به مصرف می‌رسد. با توجه به نتایج این تحقیق توصیه می‌شود که بکارگیری حشره‌کش‌ها در خزانه‌های برنج به طور کامل حذف شود زیرا نه تنها ضرورتی ندارد بلکه باعث افزایش هزینه‌های مصرفی برای شالیکاران و نیز موجب آلودگی محیط زیست می‌شود.

واژه های کلیدی: کرم ساقه‌خوار برنج، تراکم دستجات تخم، ارقام برنج، خزانه، مازندران