شبیه سازی اثر خشک شدن دریاچه ارومیه بر بارش منطقه شمال غرب ایران

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 1، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14، خرداد 1394، صفحه 137-147   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v4i2.36160

نویسنده

لیلا گلزاری پرتو^*

فردوسی

چکیده

با توجه به اهمیت دریاچه ارومیه در آب و هوای منطقه شمال غرب ایران، در پژوهش حاضر با به کارگیری یک مدل دینامیکی و انجام شبیه سازی، اثر خشک شدن دریاچه ارومیه در پارامتر اقلیمی بارش، مورد بررسی قرار گرفت. جهت شبیه سازی نقش دریاچه، مدل مقیاس منطقه ای RegCM 4.3 با مدل دریاچه جفت گردیده است. داده های شرایط مرزی ثانویه از داده های دوباره تحلیل شده مرکز ملی پیش بینی های محیطی/ مرکز ملی پژوهش‌های جوی (NCEP/NCAR) و با قدرت تفکیک افقی 2.5 درجه برای یک دوره 3 ساله 2003-2001 اخذ گردید. مدل با قدرت تفکیک 10 کیلومتر در شرایط کنترل (وجود دریاچه ارومیه) و شرایط حذف دریاچه ارومیه، با طرحواره بارش همرفتی گرل اجرا گردید. داده های خروجی مدل در مقیاس فصلی و سالانه مورد پردازش قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه بارش در نیمه شر+قی دریاچه و بخصوص استان آذربایجان شرقی کاهش می یابد.

کلیدواژه‌ها

دریاچه ارومیه؛ طرحواره گرل؛ شبیه سازی دینامیکی؛ مدل RegCM 4.3؛ بارش

مراجع

آیرملو، نورالدین، خاکی ترابی، احمد 1384، مقایسه عوامل متوسط درازمدت دریاچه ارومیه با سال های آبی تر و خشک، تحقیقات منابع آب ایران، سال اول، شماره 3 ، 80-78.

بابائیان، ایمان و کریمیان، مریم ومدیریان، راحله و حبیبی نوخندان، مجید، 1386، شبیه سازی بارش ماههای سرد سال‌های 1376 و 1379 با استفاده از مدل اقلیمی RegCM3، جغرافیا و توسعه، شماره 10، صص 72-55.

پروین، نادر، 1389، مطالعه تغییر اقلیم نیم قرن اخیر با تاکید بر منطقه شمال غرب ایران، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان، صص 12-4..

چرب گو،توحید و چرب گو، اکبر، 1389، پیامدهای منفی سد سازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و تأثیر آن در خشک شدن دریاچه ارومیه، پنجمین همایش ملی زمین شناسی و محیط زیست.

حسن زاده، یوسف،1390، مطالعه رفتار هیدرودینامیکی دریاچه ارومیه و اثرات آن در سواحل مجاور، همایش ملی تغییر اقلیم و تأثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست ،تبریز، صص5-3.

رحیمی خوب، علی وکوچک زاده، مهدی و ولی سامانی، جمال محمد و شریفی، فرود، 1384، ارزیابی چند روش برآورد دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر ماهواره NOAA در حوزه آبریز دریاچه ارومیه، فصلنامه پژوهش وسازندگی در زراعت و باغبانی، شماره 68، 90-84.

دلاور، مجید و مرید، سعید وشفیعی فر، مهدی ، 1387، شبیه‌سازی، تحلیل حساسیت و عدم قطعیت تغییرات تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به مولفه‌های بیلان آبی آن، مجله هیدرولیک، 3 (1)، 55-45.

زاهدی، مجید و قویدل رحیمی، یوسف، 1387، شناخت طبقه بندی و پیش بینی خشکسالی با استفاده از روش سری‌های زمانی منطقه مطالعاتی حوضه ی آبریز دریاچه ارومیه، فضای جغر افیایی، 6، 48-19.

Delju, A. H., Ceylan, A., Piguet, E., and Rebetez, M. (2013). “Observed climate variability and change in Urmia Lake Basin, Iran.” Theoretical and Applied Climatology, 111, 285-296..

Elguindi, N., & Giorgi, F. (2003). Simulating multi-decade variability of Caspian sea level changes using regional Climate Model outputs. Climate Dyn, 26, 176-181.

Elguindi, N., & Giorgi, F. (2006). Simulating multi-decade variability of Caspian sea level changes using regional Climate Model outputs. Climate Dyn, 26, 176-181.

Elguindi, N., Bi, X., Giorgi, F., Nagarajan, B., Pal, J., & Solmon, F. (2004). RegCM Version 3.0, User's Guide Kalnay, E., Kanamitsu, M., Kistler, R., Collins, W., Deaven, D., Gandin, L., Iredell, M.,Saha, S., White, G., Woollen, J., Zhu, Y., Leetmaa ,A., Reynolds, B., Chelliah, M.,Ebisuzaki, W., Higgins, W., Janowiak, J., Mo, K. C., Ropelewski, C., Wang, J., Jenne, R., & Joseph, D. (1996). The NCEP/NCAR 40-year reanalysis project. Bulletin of the American Meteorological Society, 77, 437-472.

Rahimi khoob, A., Kochakzadeh, A., Samani, M .V., & Sharifi, J. (2005). Estimating maximum daily temperature using NOAA satellite images case study in Urmia lake basin. Pajouhesh & Sazandegi Quarterly, 68, 84-90.